ΑΝΘΗ ΠΑΓΚΑΛΗ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΘΗ ΠΑΓΚΑΛΗ
Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν ακούς τη λέξη «ύπνωση»; Ίσως κάτι μυστικιστικό, μαγικό ή απλά άγνωστο. Ίσως να πιστεύεις ότι πρόκειται για ύπνο λόγω της συγγενούς ρίζας της με αυτή τη λέξη. Ίσως πάλι να μην πιστεύεις τίποτα και να μη γνωρίζεις περί τίνος πρόκειται. Σε κάθε περίπτωση, αυτό το άρθο είναι αυτό ακριβώς που χρειάζεται να διαβάσουν εκείνοι που αναρωτιούνται τι είναι «ύπνωση» αλλά και εκείνοι που πιστεύουν ότι ξέρουν. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν τόσοι πολλοί μύθοι και τόσες παρανοήσεις για την ύπνωση που είναι αναγκαίο να αποσαφηνιστεί η πραγματική φύση της. Για αυτόν τον λόγο, το Books & Style απευθύνθηκε στο γνωστό υπνοθεραπευτή Στέφανο Λεων. Βαούτη ο οποίος, μέσα από τη μακρόχρονη εμπειρία και τη συνεχή εκπαίδευση, βοηθά τους ανθρώπους να φέρουν τις θετικές αλλαγές που επιθυμούν στη ζωή τους και να γνωρίσουν βαθύτερα τον εαυτό τους.
Ζητήσαμε από τον κ. Βαούτη να μας περιγράψει τους πιο συνηθισμένους μύθους και τις παρανοήσεις που επικρατούν γύρω από τη νοητική αυτή κατάσταση που ονομάζεται «ύπνωση» και στο άρθρο που ακολουθεί μάς εξηγεί όλη την αλήθεια.
Aνθή Παγκαλή
(Περισσότερα για το τι είναι η ύπνωση και η υπνοθεραπεία μπορείς να διαβάσεις στην ιστοσελίδα www.ypnotherapeia.gr )
Ο πρώτος και αναμφίβολα πιο διαδεδομένος μύθος για την ύπνωση είναι ότι «η ύπνωση είναι ύπνος» και επίσης ότι «η ύπνωση προκαλεί απώλεια των αισθήσεων και της συνείδησης». Η ύπνωση είναι κατηγορηματικά διαφορετική από τον ύπνο και δεν αποτελεί τρόπο να «κοιμηθεί κάποιος κατά παραγγελία» (ωστόσο η υπνοθεραπεία βοηθά τους ανθρώπους να κοιμούνται καλύτερα αλλά αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό). Αν και εξωτερικά φαίνεται ότι το άτομο «κοιμάται», το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για κάθε φορά που κάποιος κλείνει τα μάτια του. Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και βιώνει διαφορετικά την κατάσταση της ύπνωσης, είναι μια υποκειμενική εμπειρία. Γενικά όσοι υπνωτίζονται έχουν υψηλή συγκέντρωση και επίγνωση του τί συμβαίνει γύρω τους, δεν χάνουν τις αισθήσεις τους, ίσα ίσα που οι αισθήσεις υπέρ οξύνονται. Αν έχαναν τις αισθήσεις τους, δεν θα μπορούσαν να απαντήσουν στις παροτρύνσεις του υπνοθεραπευτή, δε ακούγεται λογικό; Ακόμα κι αν φαίνονται γαλήνιοι και με κλειστά μάτια, βρίσκονται συνειδητά στο «τώρα» και θα μπορούσαν να ανοίξουν τα μάτια τους ανά πάσα στιγμή αν το ήθελαν (αλλά συνήθως αισθάνονται τέτοια ευφορία που παραμένουν στην κατάσταση της ύπνωσης μέχρι να τους ζητηθεί να επανέλθουν). Η συνήθης ερώτηση που ακούω όταν επανέρχονται είναι «γιατί με έφερες πίσω;».
Ένας άλλος διαδεδομένος μύθος είναι ο φόβος «κι αν δεν ξυπνήσω;». Ευτυχώς για ‘σενα, αυτό είναι αδύνατον, δεν έχει συμβεί ποτέ και δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί, Έτσι λοιπόν, αν έχετε υπνωτιστεί και ο υπνωτιστής σταματήσει να μιλάει για αρκετά λεπτά… ακόμα κι αν ο υπνωτιστής «έμενε στον τόπο» κατά τη διάρκεια της συνεδρίας όπως συνέβη στην ταινία «Στην τρέλα του γραφείου (Officespace, 1999)», απλά θα επανερχόσουν σε πλήρη εγρήγορση μόνος σου, χωρίς καμία βοήθεια, επειδή κάθε ύπνωση είναι στην ουσία αυτο-ύπνωση. Το να «να μην ξυπνήσεις» δηλαδή να μην επανέλθεις σε πλήρη εγρήγορση είναι τόσο πιθανό όσο το να «κολλήσεις» στον διαλογισμό… (δεν πρόκειται να συμβεί, ποτέ).
Ίσως να σκεφτείς ότι «οι υπνωτιστές ελέγχουν το μυαλό», «με την ύπνωση χάνεις την ελεύθερη βούλησης σου» ή ίσως ακόμα ότι «χάνεις τον έλεγχο των πράξεων» και ότι «μπορεί να κάνεις πράγματα που δε θέλεις να κάνεις, ή να πεις πράγματα που δεν θέλεις να πεις»; Αν το έχεις σκεφτεί, κάνεις λάθος.
Αυτοί οι μύθοι γύρω από την ύπνωση είναι πολύ συνηθισμένοι κυρίως λόγω του ότι η ύπνωση έχει απεικονιστεί με ανακρίβεια σε διάφορες κινηματογραφικές ταινίες αλλά και κινούμενα σχέδια. Σίγουρα θα θυμάσαι κάποια σειρά κινουμένων σχεδίων που ένας χαρακτήρας υπνωτίζει κάποιον άλλο και γίνεται «πειθήνιο όργανο» του πρώτου με σπείρες στα μάτια. Ακόμη και στην γλώσσα μας η λέξη ύπνωση έχει καταλήξει να έχει μια αρνητική χροιά. Θα συναντήσεις πολύ συχνά τις λέξεις ύπνωση/υπνωτισμένος σε αρνητικά παχυλούς τίτλους κάποιων εφημερίδων. Έχεις πάντα τον έλεγχο όσο είσαι σε κατάσταση ύπνωση και πάντα μπορείς να επιλέξεις να απεμπλακείς να επανέλθεις. Αν σου ζητηθεί να κάνεις κάτι που παραβαίνει τις ηθικές σου αρχές και αξίες – που ποτέ δεν θα συμβεί αυτό σε μια θεραπευτική συνεδρία) είτε θα άνοιγες τα μάτια σου και θα αρνιόσουν, είτε απλά δε θα έκανες τίποτα. Δε θα μαρτυρήσεις τα στοιχεία του τραπεζικού σου λογαριασμού ή κάποιο επτασφράγιστο, σκοτεινό μυστικό… εκτός κι αν το θέλεις φυσικά! Έχεις τον έλεγχο του νου σου, πρόκειται για τις ΔΙΚΕΣ ΣΟΥ σκέψεις. Ο υπνοθεραπευτής απλά σε καθοδηγεί και σε υποστηρίζει για να βρεις την ρίζα ή τις λύσεις σε ό,τι σε προβληματίζει.
«Μόνο αδύναμοι χαρακτήρες μπορούν να υπνωτιστούν» αναφωνούν κάποιοι που (ίσως ναρκισσιστικά) πιστεύουν ότι είναι υπεράνω της ανταπόκρισης σε υποσυνείδητο επίπεδο σε λεκτικές υπνωτικές υποβολές από έναν υπνοθεραπευτή. Στην πραγματικότητα, ισχύει το αντίθετο είναι αλήθεια πρέπει όντως να είσαι αρκετά ευφυής για να συμμετέχεις στη διαδικασία της ύπνωσης. Αν έχεις πολύ χαμηλό δείκτη ευφυΐας, δε θα μπορέσεις να υπνωτιστείς ικανοποιητικά.
Εννοείται, αν είσαι υπέρ αναλυτικός, ίσως να αναρωτηθείς ή να αμφισβητήσεις τη διαδικασία, ειδικά αν δεν το δοκιμάσεις στην πράξη. Αυτή η αμφιβολία δε βοηθά την πρόοδο της διαδικασίας. Για αυτόν τον λόγο λίγο πριν μπεις σε ύπνωση για πρώτη φορά γίνεται εκτενής συζήτηση για το τι είναι και τι δεν είναι η ύπνωση. Να θυμάσαι κάθε ύπνωση είναι αυτο-ύπνωση). Αυτό δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι αν έχεις πολύ αναλυτική σκέψη δε μπορείς να υπνωτιστείς. Μπορεί να είσαι ένα φανταστικό υποκείμενο ύπνωσης αλλά να μη το γνωρίζεις ακόμα… Ίσως απλά να χρειάζεται να το πάρεις λίγο πιο χαλαρά και να δοκιμάσεις κάτι καινούριο. Ποτέ δε ξέρεις, μπορεί να σου αρέσει! Μπορεί να σου αρέσει και πολύ, θα φανεί στην πράξη!
Ο επόμενος μύθος για την ύπνωση που αξίζει να αναφερθεί είναι οτι «η ύπνωση είναι μαγεία» ή «η ύπνωση είναι έργο του διαβόλου». Κάποιοι από τους ανθρώπους που επικαλούνται τον δεύτερο μύθο καταδικάζουν εξίσου τον διαλογισμό. Η ύπνωση είναι μια φυσιολογική, φυσική κατάσταση του νου. Είναι κάτι το οποίο όλοι βιώνουμε κάθε μέρα, (άνθρωποι και ζώα) όταν έχουμε μόλις ξυπνήσει το πρωί, όταν ονειροπολούμε, όταν κάπου έχουμε αφαιρεθεί ή απορροφηθεί, όταν φανταζόμαστε, όταν αποκοιμόμαστε κ.ά. Η ικανότητα να ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΉΣΟΥΜΕ αυτή τη νοητική κατάσταση για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να επιφέρουν αλλαγές στην ζωή τους, (συνδυαστικά με άλλες ψυχοθεραπευτικές τεχνικές) δεν αποτελεί σίγουρα «υπερφυσικό» ταλέντο αλλά είναι κάτι που μαθαίνεται, αποτελεί αντικείμενο εκπαίδευσης και έχει υιοθετηθεί για πολλά χρόνια.
«Η ύπνωση δεν είναι αληθινή» – η σύντομη απάντηση σε αυτό: ναι, είναι, σκέψου πιο έξυπνα (δε θα είχαμε δουλειά αν δεν ήταν, ούτε καν θα το συζητούσαμε τώρα).
Ένας μύθος που καλλιεργείται για λόγους αγοραλογίας ( ο ελληνικός όρος για το marketing), είναι αυτός της «βαθιάς» ύπνωσης. Το marketing έχει έναν βασικό κανόνα μπροστά από κάθε προιον, στην περιπτωσή μας υπηρεσία: να βάζει ένα ευφανταστο επίθετο (απολαυστικό, κρεμώδες, λαχαριστό κτλ) που να δημιουργεί θετικά συναισθήματα. Στην ύπνωση ένα απο τα επίθετα που της έτυχε είναι το «βαθιά». Έτσι, συχνά όταν με καλούν για να αρχίσουν συνεδρίες μου ζητούν να κάνουν «βαθιά» ύπνωση κι εγω απαντάω «εντάξει, απλά σε πολύ βαθειά ύπνωση δεν θα μπορείτε να μιλήσετε» και ακούω αμέσως επιφωνήματα έκπληξης. Σε κατάσταση πολύ βαθειάς ύπνωσης ή αλλιώς υπνωτικό κώμα (που ειναι χρήσιμο για άλλες περιπτώσεις) η χαλάρωση είναι τόσο μεγάλη που με δυσκολία κάποιος αρθρώνει κάποια λέξη. Αν κάποιος επιθυμεί να βιώσει υπνωτική αναισθησία και αναλγησία πχ για να διαχειριστεί έντονο σωματικό πόνο τότε ενδείκνυται η βαθιά ύπνωση ή το υπνωτικό κώμα. Αν ομως επιθυμεί μια αναλυτική δουλειά με ερωτοαπαντήσεις τότε χρειαζόμαστε μια μέτρια κατάσταση ύπνωσης. Μπορεί ο εμπνευστής της «βαθιάς ύπνωσης» να ήθελε να υπονοήσει ύπνωση που σε οδηγεί σε βαθιά επίπεδα αλλά και τότε είναι πλεονασμός, αφού για αυτόν ακριβώς τον λόγο επιλέγεις την ύπνωση ως θεραπευτικό εργαλείο.
Πολλοί που μου απευθύνονται για βοήθεια πιστεύουν ότι η Υπνοθεραπεία είναι μόνο «αναδρομή» και κάποιοι άλλοι ότι η υπνοθεραπεία είναι μόνο θετικές υποβολές. Η υπνοθεραπεία είναι η θεραπευτική προσέγγιση που χρησιμοποιεί την κατάσταση της ύπνωσης ή μονολεκτικά την ύπνωση ως κύριο και αποτελεσματικό εργαλείο. Η αλήθεια είναι ότι η υπνοθεραπεία δεν είναι ούτε μόνο το ένα ούτε μόνο το άλλο. Είναι πολύ περισσότερα. Η αναδρομή και ο επαναπρογραμματισμός με θετικές υποβολές είναι μόνο μερικά από τα εργαλεία της Υπνοθεραπείας.
Ένας συνηθισμένος μύθος γύρω από την υπνοθεραπεία είναι ότι «η υπνοθεραπεία μπορεί να θεραπεύσει τα πάντα μέσα σε μία μόνο συνεδρία» και αν και ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ η υπνοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση ενός θέματος σε μία συνεδρία, αυτό δε συμβαίνει πάντα. Δυστυχώς, κάποιοι υπνοθεραπευτές ευθύνονται για τη διάδοση αυτού του μύθου, γεμίζοντας τον παραφουσκωμένο εγωισμό τους με τη διαστρεβλωμένη ιδέα ότι μπορούν να «θεραπεύσουν τα πάντα σε μία συνεδρία». Οι αναπόφευκτες «αποτυχίες» μετά από τη φαινομενικά μαγική μοναδική συνεδρία του, υποβιβάζονται στις περιπτώσεις που «απλά δεν ήταν έτοιμοι για αλλαγή» Οι περισσότεροι άνθρωποι, κάποια ζητήματα και κάποιοι στόχοι χρειάζονται πολύ παραπάνω από μία συνεδρία. Οι αποτελεσματικοί υπνοθεραπευτές (σεβόμενοι τη δεοντολογία περί διαφήμισης) δεν προσφέρουν «θεραπείες», αυτό που προσφέρουν είναι βελτίωση των συμπτωμάτων και τροποποίηση των περιοριστικών πεποιθήσεων και συμπεριφορών. Αν και η ύπνωση είναι ότι πιο κοντά στο «μαγικό» δεν αποτελεί μαγικό ραβδί ή ένα μαγικό χάπι που θα το πάρεις και μόλις ανοίξεις τα μάτια θα αλλάξει όλη σου η ζωή. Δυστυχώς ή ευτυχώς δεν υπάρχουν «μαγικά ραβδιά και μαγικά χάπια, όσο κι αν το ευαγγελίζονται κάποιοι «θεραπευτές» και σύμβουλοι προσωπικής ανάπτυξης (coaches).
Ένας άλλος μύθος γύρω από την υπνοθεραπεία είναι ότι «δε θα θυμάσαι καθόλου τη συνεδρία» – ακούγεται τρομακτικό, σωστά; Άρα ο υπνοθεραπευτής θα αφαιρέσει αμέσως την τελευταία ώρα από τη ζωή σου. Αυτό δεν ακούγεται κάπως τραβηγμένο; Ναι, ακούγεται και είναι. Οι ανθρωποι θυμούνται με διαφορετικούς τρόπους, έτσι κάποιοι θα θυμούνται ολόκληρη τη συνεδρία υπνοθεραπείας με κάθε λεπτομέρεια και άλλοι ίσως να θυμούνται κάποια κομμάτια μόνο. Δε θα θυμόσουν την παραμικρή λεπτομέρεια από μια ταινία αν σε ρωτούσαν γι αυτή αφού την έχεις δει, έτσι δεν είναι; Θα σου ήταν ίσως εξίσου δύσκολο να θυμηθείς κάθε πλευρά μιας πολύωρης συζήτησης που είχες με ένα φίλο. Γιατί να διαφέρει από αυτό η υπνοθεραπεία;
Ο τελευταίος μύθος που ακούμε για την ύπνωση (ο οποίος είναι παραδόξως συνηθισμένος) είναι: «Δε θα με κάνεις να κακαρίζω σαν κοτόπουλο, έτσι;». Όχι, ο υπνοθεραπευτής δεν θα σε κάνει να πιστέψεις ότι είσαι κοτόπουλο, καθώς αυτό δεν αποτελεί πολύ χρήσιμο θεραπευτικό εργαλείο (εκτός κι αν θέλεις να κόψεις το κάπνισμα… και τα κοτόπουλα δεν καπνίζουν, σωστά;). Ακόμη και δρώμενα σκηνικής ύπνωσης που είναι διαδεδομένα στο εξωτερικό είναι πολύ απίθανο να σε μετατρέψουν σε κοτόπουλο, απλά επειδή υπάρχουν τόσα πολύ πιο διασκεδαστικά πράγματα που θα μπορούσαν να σε βάλουν να κάνεις, πράγματα εντελώς άσχετα με κάθε είδος πουλερικού. Θα το διαπιστώσεις όταν γίνει και στην Ελλάδα κάτι ανάλογο. Άρα το θέμα-κοτόπουλο έχει λήξει.
Ο Στέφανος Λέων. Βαούτης ασχολείται με την Υπνοθεραπεία και το Hypno Coaching. Έχει ιδρύσει την ΑΜΚΕ “Η Υπνοθεραπεια στην Ελλάδα” με στόχο την διάδοση και την καθιέρωση της Υπνοθεραπείας στην Ελλάδα στα πρότυπα της Μεγαλης Βρετανίας.
Στοιχεία επικοινωνίας:
2109567413, 6980802051,