ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ
Ο Μιχάλης Σπέγγος γεννήθηκε σε μία από τις ωραιότερες πόλεις της Ελλάδας, τα Ιωάννινα. Αν και ξεκίνησε ως πυρηνικός φυσικός, η αγάπη του για τη λογοτεχνία τον ώθησε προς τη συγγραφή.
«Τα Γιάννενα, με τη λίμνη βεβαίως, υπάρχουν σε κάθε μου έργο», τονίζει ο ίδιος, καθώς όπως του διηγούταν η γιαγιά του, κάθε φορά που φυσούσε ένας μανιασμένος βοριάς, «να δείτε που θα ξεβράσει πάλι κάτι η λίμνη».
Στην περίπτωση του Μιχάλη Σπέγγου, το βέβαιο είναι ότι ξέβρασε και συνεχίζει να ξεβράζει στο μυαλό του ιστορίες που μοιράζεται με τους αναγνώστες του.
ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ: Κύριε Σπέγγο, γεννηθήκατε σε μια από τις ωραιότερες πόλεις της Ελλάδος, τα Ιωάννινα. Ποια επίδραση έχει στην ψυχοσύνθεσή σας η λίμνη Παμβώτις και οι θρύλοι που την περιβάλλουν;
ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΠΕΓΓΟΣ: Σας ευχαριστώ για το σχόλιό σας, μια και τα Γιάννενα θεωρώ ότι τα κουβαλώ στο αίμα μου. Τα Γιάννενα, με τη λίμνη βεβαίως, υπάρχουν σχεδόν σε κάθε μου έργο. Ακόμη και στο Imperium, ένα άχρονο μυθιστόρημα που παραπέμπει στον Ανατολικό Μεσαίωνα, στο κάστρο της πόλης εμπνεύστηκα την αρχή της ιστορίας. Θυμάμαι ακόμη τη γιαγιά μου να λέει κάθε φορά που φυσούσε ένας μανιασμένος βοριάς που φυσάει συχνά στην πόλη, «να δείτε που θα ξεβράσει πάλι κάτι η λίμνη…».
Μ.Γ.: Έχετε σπουδάσει Πυρηνική Φυσική. Τι σας ώθησε προς αυτή την κατεύθυνση σπουδών;
Μ.Σ.: Ήθελα τότε να αλλάξω τον κόσμο, να γίνω διάσημος και να περνάω τις μέρες μου σπαζοκεφαλιάζοντας και τελικά λύνοντας δύσκολα προβλήματα. Έτσι νόμιζα τουλάχιστον.
Μ.Γ.: Με τη συγγραφή βιβλίων πότε αρχίσατε να ασχολείστε;
Μ.Σ.: Από το 1998, όταν αποφάσισα να κάνω μια τεράστια στροφή στη ζωή μου και να παρατήσω την πυρηνική φυσική. Από μικρό παιδί όμως ήθελα να λέω ιστορίες. Πραγματικές και φανταστικές.
Μ.Γ.: Υπάρχει σχέση ανάμεσα στην πυρηνική φυσική και στη συγγραφή;
Μ.Σ.: Ο αναλυτικός τρόπος δόμησης του «σύμπαντος» μού είναι κοινός. Στη φυσική, το σύμπαν μου ήταν το πείραμα. Εδώ, είναι οι ιστορίες μου.
Μ.Γ.: Έχετε γράψει πολλά βιβλία με πιο πρόσφατο το «Ερωτευμένο αίμα». Τι κρύβεται πίσω από τον τίτλο;
Μ.Σ.: Ερωτευμένο, έρωτας, ερωτικές ιστορίες, ιστορίες που τις δράσεις των ανθρώπων καθοδηγεί ή απλώς επηρεάζει ο έρωτάς τους. Αίμα. Πρόγονοι, οικογένεια, απόγονοι, συγγένεια, απαγορευμένο, μεταφορικό μέσο γονιδίων αλλά και ιστοριών, συστατικό της ζωής αλλά και μέσου της απώλειάς του, του θανάτου.
Μ.Γ.: Το βιβλίο σας, ταξιδεύει τους αναγνώστες άλλοτε στα Γιάννενα του 1930 κι άλλοτε στην Αθήνα του σήμερα. Πώς συνδέονται αυτές οι δύο διαφορετικές χρονολογικά εποχές;
Μ.Σ.: Τα εγγόνια των ηρώων του ’30 είναι οι πρωταγωνιστές του σήμερα. Οι δύο εποχές συνδέονται με μνήμες, συμπλέγματα, γραπτά, μυστικά που αποκαλύπτονται αλλά και το… αίμα, αίμα ερωτευμένο.
Μ.Γ.: Πολλά είναι τα πρόσωπα που αναφέρονται στο βιβλίο σας τα οποία ακολουθούνται από τις σχέσεις τους, τα συναισθήματά τους, τα βιώματά τους. Τι είναι αυτό που τους συνδέει μεταξύ τους;
Μ.Σ.: Η ζωή. Η ιστορία του χτες είναι η ιστορία μια οικογένειας. Περίεργης, απαγορευμένης, αλλά στο τέλος -ελπίζω- κατανοητής. Οι τρεις ήρωες του σήμερα είναι αδέλφια. Που ερωτεύονται, παντρεύονται, χωρίζουν, εργάζονται, πεθαίνουν, αλλά και ανασταίνονται.
Μ.Γ.: Υπάρχουν πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα πάνω στα οποία βασίσατε την ιστορία που αφηγείστε, ή αφορά εξ ολοκλήρου μυθοπλασία;
Μ.Σ.: Πιστεύω ότι τρεις είναι οι πηγές έμπνευσης ενός συγγραφέα. Η πρώτη είναι τα βιώματά του. Η δεύτερη, οι διηγήσεις του περιβάλλοντός του. Η Τρίτη, όσα έχει διαβάσει. Στο «Ερωτευμένο αίμα» χρησιμοποίησα και τις τρεις αυτές πηγές.
Μ.Γ.: Σύμφωνα με τον τίτλο «Ερωτευμένο αίμα», πώς παρουσιάζεται ο έρωτας στο βιβλίο σας;
Μ.Σ.: Όπως είναι, πιστεύω, στην πραγματικότητα. Ή για να είμαι ακριβής -γιατί δέκα ανθρώπους να ρωτήσεις, εκατό διαφορετικά πράγματα θα σου πουν για το τεράστιο αυτό θέμα- όπως τον βλέπω εγώ ότι είναι. Το ασυνήθιστο είναι ότι παρουσιάζεται ενίοτε ως «κληρονομικός», αλλά και για μια τουλάχιστον ηρωίδα ως ταυτόχρονα πολυπρόσωπος.
Μ.Γ.: Πιστεύετε ότι ο έρωτας παρακινεί τους ήρωές σας στις αποφάσεις και τις πράξεις τους ή οι ήρωές σας χρησιμοποιούν τον έρωτα;
Μ.Σ.: Και τα δύο. Κάποιοι τον χρησιμοποιούν. Προσπάθησα, ξέρετε, να μην ξεφύγω από τον ρεαλισμό.
Μ.Γ.: Γιατί επιλέξατε τον Μιχάλη ως αφηγητή του βιβλίου σας;
Μ.Σ.: Γιατί ο Μιχάλης είναι πιο… εγώ από τους υπόλοιπους και εμένα με λένε Μιχάλη! Γιατί, επίσης, ως επιστήμων ξέρει ότι μια και μοναδική αλήθεια δεν υπάρχει. Την αλήθεια του διηγείται. Υπάρχουν χίλιες, δέκα χιλιάδες ακόμη αλήθειες για ένα τεράστιο ζήτημα όπως είναι ο έρωτας.
Μ.Γ.: «Στις βιβλιοπαρουσιάσεις, όσο γνωστός κι αν είσαι, αν δεν καλέσεις κόσμο προσωπικά, θα σου έρθουν καμιά δεκαριά άτομα» γράφετε σ’ ένα σημείο του βιβλίου. Άλλοι θα διαφωνήσουν κι άλλοι θα συμφωνήσουν, όμως πόση αλήθεια υπάρχει σε αυτή τη φράση;
Μ.Σ.: Μιλάμε για την Ελλάδα και μιλώ για την Αθήνα. Στην επαρχία ισχύουν άλλοι νόμοι. Υπάρχουν λίγοι συγγραφείς κατά την άποψή μου οι οποίοι σπάνε αυτό τον κανόνα. Μακάρι να γίνουμε περισσότεροι. Όλοι.
Μ.Γ.: «Η λογοτεχνία είναι μια τέχνη μοναδική. Μπορεί να σε ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο. Σε χρόνο του πριν και του μετά», γράφετε σε ένα άλλο σημείο. Τι αντιπροσωπεύει για εσάς η λογοτεχνία, ως συγγραφέα αλλά και ως αναγνώστη;
Μ.Σ.: Η λογοτεχνία είναι ο μηχανισμός που βάζει χρώμα στη ζωή μου. Ως αναγνώστη αρχικά. Νομίζω ότι φτάνει αυτό, δεν χρειάζεται να είσαι συγγραφέας για να ξεφύγεις από το γκρίζο. Αναγνώστης. Αρκεί.
Μ.Γ.: Αφού σας ευχαριστήσω και σας ευχηθώ καλοτάξιδο το βιβλίο σας, θα σας ζητήσω να κλείσετε αυτή τη συνέντευξη με μια αγαπημένη σας φράση μέσα από το βιβλίο.
Μ.Σ.: «Από την ώρα που βγαίνουμε στην κοινωνία, μας παίρνει κάποιος και μας ρίχνει σε ένα πηγάδι. Εκεί κάτω, αυτό που μετράει είναι τι εργαλεία έχει ο καθένας για να βγει. Σε κάποιους τους τα πετάνε τα εργαλεία από πάνω, οι περισσότεροι πρέπει να τα φτιάξουμε μοναχοί μας. Κάποιοι τα αποκτούν τα εργαλεία και μετά τα χάνουν. Είτε από δικό τους κακό, είτε των άλλων. Εγώ, θείε Βασίλη, τα έφτιαξα τα δικά μου τα εργαλεία με κόπο. Και έφτιαξα και για τα παιδιά μου γιατί έτσι πρέπει να κάνει ο γονιός. Δεν θα αφήσω τώρα τον παππού τον Τάσο να έρθει από τον άλλο κόσμο και να μου χαλάσει τα εργαλεία που με τόσο κόπο έφτιαξα. Για μένα, αλλά κυρίως τα παιδιά μου. Μακριά από μένα, θείε Βασίλη. Αν υπάρχει κρίμα ας το βρουν απ’ το Θεό».
Σας ευχαριστώ πολύ
*Το βιβλίο «Ερωτευμένο αίμα» του Μιχάλη Σπέγγου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Βιογραφικό
Ο Μιχάλης Σπέγγος γεννήθηκε στα Γιάννενα, το 1963. Σπούδασε πυρηνική φυσική. Έχουν εκδοθεί τα έργα του: «Περί αισθημάτων» (2001), «Η τελευταία συγγνώμη» (2002), «Μπίλη ο τίγρης» (2004), «Η εξομολόγηση ενός πυρηνικού φυσικού» (2004), «Μ’ αεροπλάνα και βαπόρια – δέκα μικρά κεφάλαια και ένα μεγάλο εμπνευσμένα από τον Διονύση Σαββόπουλο (2005), «Imperium» (2007). «Το στοίχημα των ανθρώπων» (2011) κ.ά..