ΠΑΝΟΣ ΤΟΥΡΛΗΣ
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΑΝΟΣ ΤΟΥΡΛΗΣ
Με αφορμή την αυτοκτονία της τελευταίας κόρης των Λίσμπον, της Μέρι, ο αφηγητής ξεδιπλώνει τις τραγικές συνθήκες ζωής της οικογένειας αυτής, δίνοντας μεγάλη έκταση στην αυτοκτονία της πρώτης κόρης, της Σεσίλια.
Ως μέλος της εφηβικής κοινότητας της πόλης περιγράφει βάσει των όσων είδε ή γνωρίζει ο ίδιος και βάσει αυτοπτών μαρτύρων, τι μπορεί να προκάλεσε την αρχή ενός θανατηφόρου ντόμινο στην πιο τραγική οικογένεια της γειτονιάς τους. Τι οδήγησε στον θάνατο τέσσερα νεαρά κορίτσια από 13 έως 17 ετών; Τι συνέβαινε σε αυτό το σπίτι; Ποια ήταν η αντίδραση, η συμπεριφορά και η νοοτροπία των γονιών τους και κατά πόσο φταίγανε για τα αναπάντεχα αυτά γεγονότα;
Το πρώτο μυθιστόρημα του Τζέφρυ Ευγενίδη, που μας χάρισε αργότερα το αξεπέραστο Middlesex, είναι μια τομή στη βολεμένη ζωή του γείτονα, που χαζεύει ευχαρίστως τη δυστυχία του άλλου, χωρίς να βοηθάει ουσιαστικά όμως ή να βάζει το λιθαράκι του για βελτίωσή της. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση δίνει ρυθμό και ένταση ενώ η χρήση λέξεων όπως «πειστήρια» ή «τι συνέβη αργότερα» ή «τι ξέρουμε σήμερα» δίνουν την εντύπωση πως ο αφηγητής είναι αστυνομικός ή κάτι σχετικό. Κι όμως η πραγματική ταυτότητά του είναι κάτι πιο απλό, ακόμη και συγκινητικό για τον βαθμό αφοσίωσής του σε αυτήν την ιστορία. Είναι απλώς ένα μέλος των έφηβων αγοριών, που κάποιοι πρόλαβαν να φιλήσουν μερικές από τις αδελφές. Ξέρουν λοιπόν πως τα κορίτσια αυτά είχαν αισθήματα, όνειρα, σχέδια, ελπίδες. Τι συνέβη λοιπόν και ξαφνικά τις εξοστράκισαν από τον κόσμο;
Το μυθιστόρημα δεν δίνει απάντηση στα ερωτήματα τύπου «γιατί οδηγήθηκαν στην αυτοκτονία;» ή «μήπως τις έδερναν ή τις κακοποιούσαν σεξουαλικά οι γονείς τους;». Αντίθετα, με έναν πρωτοποριακό θεματικό άξονα, ο αφηγητής καταλαβαίνει πως δεν πρόκειται ποτέ να παρεισφρήσει στη ζωή αυτών των ανθρώπων. Η ένταση, η αγωνία, η αβεβαιότητα για το μέλλον των κοριτσιών πηγάζει από τη διηνεκή παρατήρηση της καθημερινότητας των Λίσμπον ΕΞΩ από το σπίτι τους. Άνθρωποι που μένουν απέναντι, ο γαλατάς, συνάδελφοι του πατέρα Λίσμπον, συμμαθητές των «αυτόχειρων παρθένων» περιγράφουν όσο μπορούν καλύτερα το μπες-βγες, που κι αυτό ήταν ελάχιστο, κυρίως των γονιών. Πουθενά δε γίνεται αναφορά σε βρισιές, χτυπήματα, έστω φωνές, ώστε να μεταφερθεί έξωθεν η εσωστρέφεια αυτών των περίεργων ανθρώπων. Οι περιγραφές, όποτε καταφέρνει το κέντρο βάρος της ιστορίας να μεταφερθεί στο σαλόνι ή, τι τύχη, στις κρεβατοκάμαρες, είναι ανατριχιαστικές: σάπια τρόφιμα, κονσέρβες και ξηρά τροφή μιας και η μητέρα Λίσμπον έπαψε να βγαίνει για ψώνια, απλωμένα ρούχα μες στα μπάνια, σκόνη και βρωμιά! Πουθενά όμως και ποτέ δεν εξετάστηκε η αντίληψη, η νοοτροπία, τα αίτια και οι συνέπειες αυτής της συμπεριφοράς. Οι γνωστοί και οι φίλοι, μαζί και ο αναγνώστης, μένουν οριστικά και αμετάκλητα έξω από το σπίτι και περιμένουν με αγωνία τυχόν εξελίξεις, μιας και τα έφηβα κορίτσια είμαστε σίγουροι πως κάποια στιγμή θα ξεσπάσουν. Και ξεσπάνε, με ένα συγκλονιστικά ανατριχιαστικό γκραν φινάλε.
Μιας λοιπόν και η οικογένεια αυτή καθαυτή δεν μας δίνει πολλές πληροφορίες εκ των έσω, ο συγγραφέας, μέσω των μαρτυριών και σε μια προσπάθειά του να σκιαγραφήσει αυτούς τους ανθρώπους μέσα από τον σχολικό, κοινωνικό και επαγγελματικό τους κύκλο, αρχίζει να γνωρίζει στον αναγνώστη κάποιους από τους γείτονες και συμμαθητές, που ο καθένας είναι ξεχωριστή και μοναδική περίπτωση είτε για κλάματα είτε για γέλια. Στις ιστορίες αυτές ίσως επεκτείνεται υπέρ το δέον ο Τζέφρι Ευγενίδης, μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους της αφήγησης, είναι όμως απολαυστικός και διερευνητικός, καίριος και ρεαλιστικός όπως πάντα. Φυσικά και υπάρχει ακόμη και Ελληνίδα γιαγιά, η Καραφύλλη από την Προύσα, αφού ο συγγραφέας έχει καταγωγή από κει, απλώς τοποθετείται στρωτά στον άξονα του βιβλίου και με το απαραίτητο χιούμορ για να αλαφρύνει λίγο η βαριά ατμόσφαιρα εγκλεισμού τεσσάρων αθώων κοριτσιών.
Οι «Αυτόχειρες παρθένοι» είναι ένα διαφορετικό μυθιστόρημα, με εξαιρετική διαύγεια και αληθοφάνεια, που τέμνει καίρια και διαστρωματικά την αμερικανική οικογένεια ενώ ταυτόχρονα η αφήγηση πρωτοτυπεί, αφήνοντας απ’ έξω τα αίτια και τα αιτιατά της τραγωδίας και εστιάζοντας στο γύρω περιβάλλον, στην προσπάθεια να βγει συμπέρασμα για αυτήν την απάνθρωπη κατάσταση.
ΤΙΤΛΟΣ: ΑΥΤΟΧΕΙΡΕΣ ΠΑΡΘΕΝΟΙ
THE VIRGIN SUICIDES
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: JEFFREY EUGENIDES
ΕΚΔΟΣΕΙΣ LIBRO
ISBN: 9789607009937
ΣΕΛ. 232
Το βιβλίο έχει εξαντληθεί στα ελληνικά