ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΠΛΕΤΑ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΠΛΕΤΑ
Το βιβλίο, «Το Φιλί του Σκορπιού», της Κατερίνας Ραμανδάνη αποτελεί ένα πολυεπίπεδο κοινωνικό μυθιστόρημα, με γρήγορη πλοκή και συναρπαστική αφήγηση.
Ο έντονος λυρισμός, με τον οποίο περιγράφει τα τοπία και τις εναλλαγές τους, καθώς και τον εύθραυστο συναισθηματικό κόσμο των ηρώων της, που διαμορφώνει τη προσωπική μοίρα του καθενός από αυτούς, συγκρούεται με τον κοσμοπολίτικο ρεαλισμό της μεσοαστικής κοινωνίας που θέτει το γόη ποδοσφαιριστή ανδρικό πρότυπο υπεροχής και επιτυχίας.
Αυτή η σύγκρουση, προερχόμενη από το από μηχανής χέρι της συγγραφέα, είναι που δημιουργεί τις ανατροπές, τις καραμπόλες και εν τέλει τις παράπλευρες απώλειες.
Εκτυλίσσεται στην Αθήνα, τη Ρόδο, την Βαρκελώνη, τη Γρανάδα, προσδίδοντας μια οικουμενικότητα στους χαρακτήρες, αλλά και στις κοινωνικές νόρμες που θέλουν τον άνδρα να προηγείται της γυναίκας σε εξουσία, σε τόλμη και σε ευθύνη.
Αποτυπώνει εύστοχα τη σχέση ανάμεσα στα δύο φύλα, το ταξικό μες στο σεξισμό και το σεξισμό μες στο ταξικό, τη σεξουαλική απελευθέρωση, αλλά και την σεξουαλική καταπίεση που οδηγεί στην κακοποίηση και το φόνο.
Διαρκώς εμφανίζεται μπροστά στον αναγνώστη, με διαφορετικά σενάρια, η υποτιμημένη στερεοτυπική θέση της γυναίκας: ««Μια γυναίκα θα έπρεπε να είναι στήριγμα στο πλευρό ενός άντρα» αφού η γυναίκα πλάστηκε από το πλευρό ενός άνδρα, όπως λένε και οι γραφές που απέκρυψαν εύστοχα τη Λίλιθ. (Σύμφωνα με κάποια απόκρυφα κείμενα της καθολικής εκκλησίας, η Λίλιθ ήταν η πρωτόπλαστη γυναίκα και φτιάχτηκε όπως ο Αδάμ από χώμα, οπότε ήταν ίση του, σε αντίθεση με την Εύα.)
Ο Βασίλης, ένας γόης ποδοσφαιριστής, λοιπόν, ένας ήρωας του έρωτα, ένα από τα αμέτρητα θύματα της ματαιοδοξίας στον κόσμο αυτό, καταπνίγεται από την ίδια του την εικόνα, που αντανακλάται στην εμμονή του καλύτερού του φίλου, ή μάλλον καλύτερα, του μεγαλύτερου του θαυμαστή, που ξορκίζει το κακοποιημένο παρελθόν του στις φαντασιώσεις που του προκαλεί η αμφιφυλική του ταυτότητα.
Ο Βασίλης ξεκινά τη διαδρομή του με την πεταλουδίτσα της νύχτας και συνεχίζει με την γνωριμία της μετέπειτα συντρόφου του, της Όλγας, μιας γυναίκας εντυπωσιακής, μορφωμένης, δυναμικής. Η ένταση, το πάθος, ο έρωτας, το ταίριασμα όμως που δημιουργείται μεταξύ τους δεν είναι αρκετό για να αναστείλει τις βλέψεις καριέρας του Βασίλη, καριέρας που θα επικυρώσει το ρόλο του άνδρα κατακτητή, του κτητικού, του εξουσιαστή, του πετυχημένου, τα στερεοτυπικά μοντέλα πάνω στα οποία χτίστηκε η κοινωνία μας.
Η συγγραφέας επιχειρεί μια κινηματογραφική προσέγγιση μοντάροντας αυτή την ιστορία με άλλες παράλληλες, που επιβεβαιώνουν την πατριαρχία και τις τερατογενέσεις της, ωθώντας τον αναγνώστη να περιμένει με αγωνία πότε η τραγωδία θα συναντήσει τη συγχώρεση και κατ΄επέκταση τη λύτρωση. Η αγάπη που γίνεται θάνατος και ο θάνατος που γίνεται αγάπη. Και έτσι, η αλήθεια μετατρέπει τη μυθοπλασία σε ένα αποκαλυπτικό τοπίο, όπου η ουδετερότητα μοιάζει σαν να μένει κανείς νηφάλιος στον πόλεμο.
Μας μεταφέρει στην ανθρωπογεωγραφία του Facebook και της κοινωνικής συναναστροφής, της αναζήτησης παρέας μέσα από αυτό.
Περιγράφει υβριδικές σχέσεις, πλαστά προφίλ, την ακόρεστη επιθυμία ανδρών και γυναικών να επικοινωνήσουν σεξουαλικά μέσα από το Facebook, τη διαδικτυακή παρενόχληση- cyber bulling , την παιδοφιλία, τους βιασμούς ανηλίκων, τη βία σε όλες της τις διαστάσεις, τις γυναικοκτονίες, όλα αυτά που καταδεικνύουν την ελλειμματική σεξουαλική και συναισθηματική μας παιδεία, που καταδεικνύουν την αχαλίνωτη, την χωρίς όρια ηδονή που προέρχεται από την άσκηση εξουσίας του ανθρώπου επάνω στον άνθρωπο, τη φύση και τα ζώα.
Περιγράφει τη βία που εκπυρσοκροτεί πίσω και μετατρέπει τα θύματα σε θύτες, που ανακυκλώνει την καταστροφή και μετατρέπει τα σπίτια μας σε υπέργειους τάφους κοινής θέας.
Πάντα οι αιτίες βρίσκονται στην παιδεία μας και στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε πρόσωπα, καταστάσεις και πράγματα, γύρω μας και όχι στα μέσα με τα οποία επικοινωνούμε την κάθε εποχή.
Ο ρόλος του άνδρα πατριάρχη , κυνηγού, θύτη μάλιστα εξίταρε τη γυναίκα η οποία φέρει τη μεγαλύτερη ευθύνη για την μεταφορά αυτού του βάρους ως πολύτιμης κληρονομιάς από γενιά σε γενιά, από τη γιαγιά στη μάνα και από τη μάνα στην κόρη, «Η Όλγα τον ήθελε σαν τρελή αλλά περίμενε να κάνει εκείνος την αρχή ως άντρας.»
Γενιές ολόκληρες ανατράφηκαν με αυτά τα δεδομένα και τα μετέφεραν μετά στους απογόνους τους δημιουργώντας εσωτερικούς τυράννους που οδηγούν μοιραία στην τραγωδία, όπως ακριβώς μας παρουσιάζεται και από τους αρχαίους τραγωδούς με την προδικασμένη μοίρα των ηρώων ανήμπορων να νικήσουν το ρόλο του εξουσιαστή ή του εξουσιαζόμενου μέσα τους.
Σε όλες τις ιστορίες του βιβλίου, μοιάζει η ζωή να κολυμπά στο θάνατο. Μόνη της άμυνα στην πολλαπλότητα του θανάτου, είναι το συναίσθημα στην μήτρα της ανθρωπότητας. Μόνη ελπίδα παλιγγενεσίας είναι ο σπόρος στη μήτρα της Όλγας.
«Το Φιλί του Σκορπιού», λοιπόν, μπορεί να είναι το φιλί του θανάτου αλλά ταυτόχρονα είναι και το φιλί της ανάστασης της κοινωνίας. Είναι η εντολή: «Άρον τον κράβατόν σου και περιπάτει». Σήκωσε το βάρος τη ζωής σου και περπάτα. Η ζωή δεν γεννιέται ανάπηρη, καθίσταται ανάπηρη όχι από τους χαλεπούς καιρούς, αλλά από την ευκαιρία που βρίσκουμε στους χαλεπούς καιρούς να αποποιηθούμε τις ευθύνες μας.
Παναγιώτα Μπλέτα – Συγγραφέας/Διανοήτρια
Email: bletas.p1@gmail.com
Facebook/Twitter: Panagiota Bletas