ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ, MA CLINICAL PSYCHOLOGY, UNIVERSITY OF INDIANAPOLIS, HARVARD EDX
Όταν έχουμε να κάνουμε με παιδιά, το bullying αντιμετωπίζεται πιο εύκολα (σε ορισμένες περιπτώσεις), καθώς είναι πιο εύκολα αντιληπτό. Στις περιπτώσεις των ενηλίκων, όμως, οι τρόποι συμπεριφοράς έχουν πιο δυσδιάκριτους κώδικες και σπάνια κάποιος θα κάνει κάτι «φωναχτά» επιλήψιμο.
Είναι πιο εύκολο να πεις «τα παιδιά δε με παίζουν» και να είναι αυτό από μόνο του μια στιβαρή απόδειξη, παρά να εκφράσεις το πώς οι άλλοι σε αποκλείουν λεπτότροπα και ίσως με παθητική επιθετικότητα, παραλείποντας να σου δώσουν τον λόγο, να σε κοιτάξουν, να σου χαμογελάσουν, κ.λπ..
Bullying υπάρχει εκεί που υπάρχει «διαφορά δυναμικού», όχι σε πραγματικό, αντικειμενικό επίπεδο, αλλά σε υποκειμενικό-αντιληπτό. Όταν αρχίσει κάποιος να φοβερίζει συναισθηματικά με αποκλεισμό κάποιον άλλον, συνήθως παίζει με το μήνυμα «δεν είσαι τίποτα μπροστά μου, και θα σε χρησιμοποιήσω για να δείξω τη δύναμή μου».
Οι υποομάδες, τα «πηγαδάκια» μέσα στις ομάδες, επιτρέπουν επιθετικότητες που δεν θα ήταν έκδηλες αν δεν υπήρχε το δυναμικό των πολλών. Οι συνάδελφοι μεμονωμένα δεν θα έκαναν αυτά που κάνουν εις βάρος μας, αν δεν ήταν κάτω από την προστασία του «εμείς». Γι’ αυτό και πολλοί εργοδότες, όταν θέλουν να αντιμετωπίσουν ένα παράπονο εναντίον τους, απευθύνονται σε έναν-έναν στους εργαζόμενους ξέχωρα, ξέροντας ότι μπορεί να διστάσουν να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους, και όχι σε όλους μαζί σαν ομάδα!
Εσύ πώς θα αισθανόσουν αν κάποιος σου φερόταν έτσι ή φερόταν έτσι στο παιδί σου;
Είναι πολύ πιθανόν, αν ο «στοχευμένος» αποχωρίσει από την ομάδα, η ομάδα, με όλη εκείνη την «παντοδυναμία» της να διαλυθεί. Αυτό συμβαίνει επειδή ο «αποδιοπομπαίος τράγος» απορροφούσε την επιθετικότητα από αυτό το παιχνίδι εξουσίας που τώρα αναγκαστικά θα διανεμηθεί ανάμεσα στα άλλα μέλη!
Όμως δεν μπορούμε πάντα να αποτραβηχτούμε προστατευτικά. Οπότε, πώς μπορούμε άραγε να δώσουμε μια φαινομενικά άνιση μάχη; Ξεκινάμε από πρώτο επίπεδο, συναδελφικά, προτού πάμε το θέμα παραπάνω. Μπορούμε λοιπόν να ζητήσουμε τρόπους να μας συμπεριλάβουν, να ζητήσουμε από τον κάθε ένα ξεχωριστά με πολύ συγκεκριμένο αίτημα, συστηματικά, και με πολύ συγκεκριμένο πλάνο.
Μπορούμε, πιάνοντας τον κάθε έναν χωριστά να κάνουμε ένα αντικαθρέφτισμα: «Εσύ πώς θα αισθανόσουν αν κάποιος σου φερόταν έτσι ή φερόταν έτσι στο παιδί σου;».
Μπορούμε ακόμη να «πετάξουμε στον άλλον το μπαλάκι», δηλαδή να τον καλέσουμε στο μοίρασμα των ευθυνών: «Δεδομένου ότι δεν πρόκειται να δεχτώ να συνεχιστεί αυτό εις βάρος μου, και παράλληλα θέλω τη φιλία σου, τι προτείνεις να κάνουμε, πώς μπορείς να με βοηθήσεις;».