ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ
Η Πασχαλία Τραυλού είναι αγαπημένη συγγραφέας χιλιάδων αναγνωστών. Η δυνατή συγγραφική της πένα ταξιδεύει την ίδια και το αναγνωστικό κοινό για να ανακαλύψουν τα μονοπάτια της εσωτερικής συναισθηματικής φόρτισης των ηρώων της, στήνοντας παράλληλα το εξωτερικό περιβάλλον με έντεχνο τρόπο. Προσφάτως κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα, το βιβλίο της «Το άγαλμα στη σοφίτα», ένα παλαιότερο βιβλίο της που μας το παραδίδει ανανεωμένο. «Κάποιες σκηνές ενισχύθηκαν, κάπου λειάνθηκε ή μεταβλήθηκε η έκφραση, αλλά η ιστορία παρέμεινε ίδια», μας αποκαλύπτει η συγγραφέας.
ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ: Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σας «Το άγαλμα στη σοφίτα». Πρόκειται για μια αναθεωρημένη έκδοση ενός παλαιότερου βιβλίου σας. Ήταν απαίτηση των αναγνωστών σας ή δική σας ανάγκη να το επανεκδώσετε με νέο τίτλο;
ΠΑΣΧΑΛΙΑ ΤΡΑΥΛΟΥ: Πράγματι «Το άγαλμα στη σοφίτα» που εκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις Διόπτρα είναι αναθεωρημένη έκδοση του βιβλίου μου «Τα ρόδα της σιωπής», που εκδόθηκε το 2009 από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Είναι ένα βιβλίο που δεν υπήρχε στις προθήκες των βιβλιοπωλείων λόγω λήξης διάρκειας σύμβασης από το 2014 και όπως κάθε δημιουργός, έτσι κι εγώ ένιωθα την ανάγκη να το επανεκδώσω επειδή ήταν μια πολύ αγαπημένη συγγραφική δουλειά, τόσο δική μου όσο και των αναγνωστών που με παρακολουθούν.
Μ.Γ.: Υπάρχουν διαφοροποιήσεις από το αρχικό βιβλίο;
Π.Τ.: Το βιβλίο επανεκδόθηκε έπειτα από εννέα χρόνια. Είναι φυσικό να έχω αλλάξει εγώ η ίδια και ως άνθρωπος και ως δημιουργός και ως εκ τούτου αισθάνθηκα την ανάγκη να αλλάξω και το έργο σε ορισμένα σημεία, ως προς τη λογοτεχνική του εκφορά και αποτύπωση. Κάποιες σκηνές ενισχύθηκαν, κάπου λειάνθηκε ή μεταβλήθηκε η έκφραση, αλλά η ιστορία παρέμεινε ίδια.
Μ.Γ.: Ποιο είναι το άγαλμα στη σοφίτα που αναφέρεται στον τίτλο;
Π.Τ.: Το άγαλμα στη σοφίτα είναι το έργο ενός γλύπτη με το οποίο προσπάθησε αφενός να διατηρήσει τη μνήμη μιας γυναίκας που αγάπησε, αφετέρου να γαντζωθεί από ένα γεγονός του παρελθόντος κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το οποίο έγινε αιτία να διασώσει την ανθρωπιά του σε εκείνες τις αντίξοες συνθήκες.
Μ.Γ.: Το βιβλίο σας αναφέρεται στην εποχή του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ποιο ήταν το ερέθισμα ώστε να γράψετε για την συγκεκριμένη περίοδο;
Π.Τ.: Πάντα με γοήτευε συγγραφικά αυτή η περίοδος. Είναι γεγονός ότι ο πόλεμος λειτουργεί λογοτεχνικά ως καταλύτης για να παρατηρήσει ο συγγραφέας ψυχολογίες και να διαμορφώσει την ατμοσφαιρικότητα του έργου του. Εξάλλου, η παρουσία του παππού μου που ήταν μέρος εκείνης της πραγματικότητας, συνέβαλε καθοριστικά ώστε να συγκινούμαι, να συγκλονίζομαι και να γοητεύομαι από εκείνη την περίοδο. Γι’ αυτό ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος αποτελεί το πλαίσιο και του έργου που ετοιμάζω.
Μ.Γ.: Ομολογώ πως διάβασα τις 640 σελίδες του βιβλίου σε δύο μέρες, με αμείωτο ενδιαφέρον. Βρίσκουμε στην ιστορία που αφηγείστε πρόσωπα που υπήρξαν πραγματικά, ή πρόκειται εξ ολοκλήρου για μυθοπλασία;
Π.Τ.: Το βιβλίο είναι προϊόν μυθοπλασίας από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα του. Και αυτό ανεβάζει τον πήχη της συγγραφικής δυσκολίας.
Μ.Γ.: Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό αντιπολεμικό βιβλίο, κατά την άποψή μου. Ποιος ήταν ο στόχος σας γράφοντας αυτό το βιβλίο;
Π.Τ.: Στόχος μου είναι η έμφαση στη διάσωση της ανθρωπιάς, ακόμη και στις απάνθρωπες συνθήκες του πολέμου. Νομίζω ότι είναι ένα βιβλίο που αναφέρεται στον πόλεμο για να εκθειάσει την ειρήνη.
Μ.Γ.: Το βιβλίο σας ξεκινάει με ένα φόνο για να πλέξετε ένα γαϊτανάκι καταστάσεων και συναισθημάτων. Μας ταξιδεύετε στον εξωτερικό και στον εσωτερικό κόσμο των ηρώων σας. Η ιστορία υπήρχε εξ αρχής ολοκληρωμένη στη σκέψη σας ή η εξέλιξη της ιστορίας προκαλούσε τη σκέψη;
Π.Τ.: Πάντα στην περίπτωσή μου, το βιβλίο λειτουργεί σαν κάτι δυναμικό και σαν μια συνεχή ανακάλυψη. Θα μου ήταν εξαιρετικά ανιαρό να αποτελώ τον καταγραφέα μιας ιστορίας εκ προοιμίου γνώριμης. Αντίθετα, ανακαλύπτω την υπόθεση βήμα-βήμα. Οι ήρωες συχνά είναι διαμορφωμένοι εξαρχής στο μυαλό μου και αφήνομαι στη δική τους καθοδήγηση.
Μ.Γ.: «Όταν παίρνει ο έρωτας τον λόγο, η λογική υποτάσσεται», αναφέρει η Μαρίκα, Κατά πόσο ίσχυε αυτό για την κεντρική ηρωίδα σας, την Άννα;
Π.Τ.: Η Άννα είναι μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Είναι ένας χαρακτήρας που παραπαίει ανάμεσα στην τραγικότητα της αυτοσυντήρησης και στην αγνότητα των συναισθημάτων της. Είναι εμβληματική περίπτωση της «γκριζάδας» των ηρώων, εκείνων δηλαδή που δεν είναι απόλυτα ούτε καλοί ούτε κακοί, αλλά τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές τους τις διαμορφώνουν οι εκάστοτε συνθήκες και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
Μ.Γ.: «…η δικηγόρος της καταλόγιζε ευθύνες επειδή κρατούσε δέσμιους δυο άντρες και δεν ήθελε να ελευθερώσει κανέναν», γράφετε για την Άννα. Τι την εμπόδιζε να τους ελευθερώσει;
Π.Τ.: Σίγουρα ευθυνόταν η ανασφάλειά της και η ανάγκη της να ακουμπήσει σε κάποιον δυνατότερο από την ίδια και ταυτόχρονα μερίδιο της ευθύνης έφεραν η ευγνωμοσύνη και ο οίκτος της για τον Λουκά, καθώς και οι τύψεις της για ένα παιδί που η ίδια ήξερε πως δεν ήταν δικό του.
Μ.Γ.: Κατά κάποιο τρόπο, όλοι οι ήρωές σας είναι θύματα αλλά και θύτες. Έφταιγε ο πόλεμος ή ήταν και θέμα επιλογών;
Π.Τ.: Σίγουρα το όποιο αποτέλεσμα είναι η συνισταμένη πολλών παραγόντων. Αν ρωτάτε την προσωπική μου γνώμη, πάνω απ’ όλα την πορεία των πραγμάτων την καθορίζει η προσωπική επιλογή. Για μένα δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Πάντα υπάρχει και δεύτερη εκδοχή των πραγμάτων.
Μ.Γ.: Ποιον από τους ήρωές σας συμπαθήσατε περισσότερο και υποφέρατε μαζί του;
Π.Τ.: Σίγουρα -και νομίζω ότι φάνηκε- λάτρεψα τον Καρλ Λούντβιχ, όχι μόνο με την ιδιότητα του γλύπτη αλλά και με την ιδιότητα του Γερμανού στρατιώτη. Θα έλεγα πως το βιβλίο μου εν πολλοίς αποτελεί την ψυχογράφηση αυτού του χαρακτήρα, του ανθρώπου που αναγκάζεται να υπηρετήσει ιδεώδη με τα οποία είναι αντίθετος. Δευτερευόντως δέθηκα με την Μαρίκα και τον Θύμιο, που ως δευτεραγωνιστές του βιβλίου κίνησαν τα νήματα της πλοκής καθοριστικά.
Μ.Γ.: Λάθος, λάθρα, όλεθρος είναι τρεις λέξεις που χρησιμοποιείτε συχνά προς το τέλος του βιβλίου. Τι κρύβεται πίσω από κάθε μια απ΄ αυτές τις λέξεις;
Π.Τ.: Νομίζω ότι αυτές οι τρεις αρχαιοελληνικής ετυμολογίας λέξεις περιχαρακώνουν το νόημα της αρχαίας τραγωδίας. Το λάθος, δηλαδή το σφάλμα, το παράπτωμα ή το αμάρτημα, αποτελεί τον πυρήνα του μύθου, η λέξη λάθρα, δηλαδή κρυφά, εμπεριέχει την έννοια του μυστικού, του απόκρυφου που εξασφαλίζει μια δυναμική πλοκή, και ο όλεθρος, η καταστροφή, είναι το αποτέλεσμα που ταυτόχρονα οδηγεί και στην Κάθαρση.
Μ.Γ.: Αφού σας ευχαριστήσω και σας ευχηθώ καλοτάξιδο το βιβλίο σας, θα σας ζητήσω να κλείσετε αυτή τη συνέντευξη με μια αγαπημένη σας φράση μέσα από το βιβλίο.
Π.Τ.: «Γράφω για να μην ξεχάσω τον άλλο μου εαυτό. Εκείνον που ήρθε μαζί μου αλλά αλλάζει μέρα τη μέρα. Μεταμορφώνεται σε κάτι που αγνοώ. Σε κάποιον άλλοτε δειλό κι άλλοτε πανικόβλητο που θέλει να αρπάξει το περίστροφο και να τινάξει τα μυαλά του στον αέρα».
Σας ευχαριστώ.
*Το βιβλίο «Το άγαλμα στη σοφίτα» της Πασχαλίας Τραυλού κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Βιογραφικό
Η Πασχαλία Τραυλού γεννήθηκε στην Τρίπολη Αρκαδίας και από νωρίς εκδήλωσε την αγάπη της για τη ζωγραφική, τη μουσική και τον γραπτό λόγο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών ελληνική κλασική φιλολογία και παρακολούθησε μεταπτυχιακό πρόγραμμα για τη λατινική ποίηση Ορατίου και Βιργιλίου ενώ την ίδια περίοδο δημοσίευσε τα πρώτα της διηγήματα σε τοπική εφημερίδα της Βέροιας. Ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε ζητήματα φύλου, ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου με τίτλο «Φύλο και νέα εργασιακά και εκπαιδευτικά περιβάλλοντα στην κοινωνία της πληροφορίας» καθώς και στη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας με τίτλο «Στρατηγική και πολιτική εθνικής ασφάλειας». Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. Ασχολείται με παρουσίαση και κριτική βιβλίων στο diavasame.gr. Έργα της είναι: Με Μπαλαντέρ τη Μοναξιά, Ήθελα μόνο ένα Αντίο, Η Ματζίκα της Αγάπης, Κλειδωμένο Συρτάρι, Φτερά από Μετάξι, Έστω μία Φορά, Η Γυναίκα του Φάρου, Οι Εραστές της Γραφής, Γυάλινος Χρόνος, εκδ. Ψυχογιός, Η Μήδεια δεν Χόρεψε Ποτέ, εκδ. Μεταίχμιο. Έχει βραβευτεί για τη λογοτεχνική της παρουσία από τον σύλλογο γυναικών «Εξάλειπτρον» το 2016, ενώ το βιβλίο της Φτερά από Μετάξι ήταν υποψήφιο για βραβείο αναγνωστών το 2008. Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν το Φιλί στα Μάτια και Το Άγαλμα στη Σοφίτα, μια πλήρως αναθεωρημένη έκδοση του βιβλίου Τα Ρόδα της Σιωπής.