ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ
ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΕΤΡΙΔΗ
Το πιο σημαντικό ίσως γεγονός της παγκόσμιας ιστορίας και της χριστιανικής θρησκείας, είναι αυτό της Γέννησης του Θεανθρώπου πριν από χιλιάδες χρόνια. Το γεγονός αυτό που έχει χαρακτηριστεί και ως υπερφυσικό, σηματοδότησε την ανθρωπότητα και αποτέλεσε αντικείμενο ερευνών.
Η Τέχνη, ούσα απόλυτα συνδεδεμένη με οποιοδήποτε γεγονός, κοσμοθεωρίες, αισθήματα, προβληματισμούς αλλά κυρίως άρτια δεμένη με τον Άνθρωπο και την εξέλιξή του, περικλείει ανά τους αιώνες δημιουργίες με πυρήνα την Γέννηση του Χριστού, μέσα από τα μάτια δημιουργών και τις πεποιθήσεις της εποχής τους.
Ανεξάρτητα από τη χρονική περίοδο ή τον τόπο όπου φιλοτεχνήθηκε οποιοδήποτε έργο Τέχνης με θέμα του τη Γέννηση, σχεδόν όλα έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά τα οποία και «πατούν» επάνω στις Γραφές και τα Ιερά Κείμενα της Χριστιανοσύνης. Στο πέρασμα των χρόνων και με την εξέλιξη των όχι πάντα ευμενών γεγονότων της Ιστορίας, η εικαστική Τέχνη στο συγκεκριμένο θέμα δέχτηκε μεταβολές ως προς την αποτύπωση αλλά και υπήρξε έντονη διαφοροποίηση μεταξύ Βυζαντινής τέχνης, Καθολικής τέχνης κ.λπ..
Καταλυτική υπήρξε δε η περίοδος των εικονομαχιών, όπου καταστράφηκαν σπουδαία έργα Τέχνης της Γέννησης και διασώθηκαν μόνο ελάχιστα τα οποία με αποτέλεσαν και σπουδή για τους επόμενους δημιουργούς.
Η αναπαράσταση της Θείας Γέννησης, ουσιαστικά αποτέλεσε και αποτελεί θέμα και αντικείμενο για χιλιάδες ζωγράφους, ενώ αποτυπώθηκε ποικιλοτρόπως σε καμβά, ξύλο ή άλλο υλικό, δίνοντας από τη Δύση έως την Ανατολή, την αίσθηση του υπερφυσικού ή του πραγματικού. Ο τόπος, επίσης, του γεγονότος ποικίλει: βλέπουμε για παράδειγμα να απεικονίζεται σε σπηλιά, σε κατακόμβη, σε στάβλο, σε ύπαιθρο ή σε οίκημα.
Διαφοροποιήσεις απεικονιστικά υπάρχουν και σε όλα τα πρόσωπα που περιβάλλουν το γεγονός της Γέννησης. Βλέπουμε την Παναγία, άλλοτε με φτωχά και άλλοτε με πλούσια ενδύματα, τους τρεις Μάγους άλλοτε με χαρούμενα και άλλοτε με σκυθρωπά πρόσωπα, όπως και την Αγία Οικογένεια άλλοτε με φωτοστέφανο ή χωρίς. Συγκεκριμένα και σύμφωνα με ειδικούς, το φωτοστέφανο ταυτίζεται με το χαρμόσυνο μήνυμα που φέρνει η Γέννηση του Θείου Βρέφους και απομακρύνει το σκοτάδι (της ψυχής και του μυαλού).
Σε αντιδιαστολή με τη Βυζαντινή Τέχνη, όπου η Γέννηση παρουσιάζεται με ήσυχους ρυθμούς και περιβάλλον, η Δυτική Τέχνη συνήθως την απεικονίζει παρουσία πολλών προσώπων με έντονα θορυβώδες περίγυρο.
Κατά κύριο λόγο βέβαια η Γέννηση αποτέλεσε στην Αγιογραφία μείζον θέμα, μιας και ταυτίζεται απόλυτα με το σημαντικότερο συμπαντικό γεγονός.
Η Γέννηση ως γεγονός, αποτελεί αντικείμενο θαυμασμού μέσα από διάσημους ζωγραφικούς πίνακες που κοσμούν ιδιωτικές ή δημόσιες συλλογές ανά τον πλανήτη και βρίσκονται ακριβοθώρητες στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου. Οι απεικονίσεις αυτές χαρακτηρίζονται από μία απροσδιόριστη πάντα ηρεμία και λειτουργούν με τρόπο τέτοιο, ώστε πάντα ο θεατής να εισέρχεται σε κατάσταση πραότητας και ηρεμίας. Αυτό οφείλεται ουσιαστικά στο μοναδικό θαύμα της φύσης που είναι η γέννηση της Ζωής και στο απόλυτο συναίσθημα αγάπης, που είναι η Μητρότητα.
Οι διασημότεροι πίνακες ανά τους αιώνες με πυρήνα τη Γέννηση φιλοτεχνήθηκαν από τους Λεονάρντο ντα Βίντσι, Ελ Γκρέκο, Πέτερ Ρούμπενς, Πωλ Γκογκέν, Σάντρο Μποτιτσέλι και Μικελάντζελο Μερίζι.
Βλέπουμε λοιπόν ότι η Τέχνη ανέκαθεν υμνούσε τα κοσμογονικά γεγονότα και ακολουθούσε, όπως και τώρα, τα συμβάντα εκείνα που είναι σταθμοί στην ανθρωπότητα.
ΕΙΚΟΝΕΣ
