ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΣΗ ΞΑΝΘΟ
Γιώργος Πίστας: «Οι μεγάλοι έρωτες είναι για να τους ζεις, δεν διαβάζονται»
Το επάγγελμά του είναι οικονομολόγος. Είναι ένας νέος συγγραφέας και ποιητής με εξαιρετικά μεγάλη αγάπη και έφεση στα γράμματα και τις τέχνες. Με αφορμή την πρώτη του ποιητική συλλογή «Εξισώσεις του μυαλού μου» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άνω Τελεία, ο ίδιος μου έδωσε μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη! Απολαύστε τον!
Θεωρείς τον εαυτό σου ποιητή;
Προσωπικά με ερεθίζει απίστευτα η πρόκληση να πλάθω τον λόγο με τέτοιον τρόπο, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να έχει διακριτή διαφορά από ένα τυπικό πεζογραφικό κείμενο. Να εφευρίσκω κάθε φορά μια νέα αλυσιδωτή αντίδραση στην σκέψη του κάθε αναγνώστη αλλά με εύκολο και δημιουργικό τρόπο γι’ αυτόν. Ποιητής; Συγγραφέας; Δύσκολο να αυτοχαρακτηριστείς! Ο χρόνος θα δείξει. Ο όρος «ποίηση» εσωκλείει σοφία. Όχι! Σοφός δεν είμαι. Η ποίηση όμως είναι και τέχνη. Να «σκαλίζεις» κάθε φορά τη ψυχή σου και να μην φοβάσαι να αποκαλύψεις τις ρωγμές σου. Άλλωστε, στο απόλυτο σκότος ανακαλύπτεις τις φωτεινές γωνιές της ψυχής σου. Ναι αυτήν την τέχνη δεν την φοβάμαι, ίσως επειδή με αγαπάει περισσότερο από μένα!
Οι αριθμοί ή οι λέξεις, δυσκολεύουν πιο πολύ τη ζωή μας;
Εμείς οι άνθρωποι δυσκολεύουμε τη ζωή μας. Αντιθέτως αν χειριστούμε έξυπνα αριθμούς και λέξεις, χτίζουμε τα πάντα. Το πιο δύσκολο είδος είναι ο Άνθρωπος. Μια λέξη θνητή που τείνει στην ατέρμονη αιωνιότητα της Θείας αφθαρσίας. Ο λόγος τον ξεχωρίζει από όλα τα υπόλοιπα όντα κι όταν συνδυάζει λέξεις κι αριθμούς εύστοχα, όλα αλλάζουν μαγικά.
Για βάλε λ στο κακό κι αμέσως γίνεται καλό. Βγάλε το λ, βάλε π και δες το λάθος σου πως τελικά ήταν το πάθος σου. Ανέβα στον αριθμητή κι αύξησε το όνειρο σου, κατέβα στον παρανομαστή και μείωσε τις φοβίες σου! Σκέψου ένα αερόστατο: όσο πετάς τα περιττά βάρη τόσο πιο ψηλά θα φτάσει, αλλά κράτα και αντίβαρο γιατί θα το χρειαστείς για την προσγείωση. Αριθμοί και λέξεις πάνε μαζί. Παιχνίδι δύσκολο αλλά οι κανόνες απλοί!
Ως άνθρωπος της νέας γενιάς, πώς βλέπεις τα όσα συμβαίνουν γύρω μας;
Ηλικιακά δεν ανήκω στη νέα γενιά (δυστυχώς!) καθώς βαίνω προς το ήμισυ του βίου μου. Έρχεται ακριβώς πίσω μου η νέα γενιά αλλά εγώ τη νιώθω δίπλα μου. Μια γενιά που διαθέτει απίστευτα μέσα με πολλαπλά και ποικίλα ερεθίσματα. Είναι έξυπνη, ικανή και αρκούντως δυνατή.
Πιστεύω στους νέους. Μαθαίνω από τα νέα παιδιά και με εκπλήσσουν πάντα ευχάριστα. Χρειάζονται όμως έμπνευση κι είμαστε εμείς υπεύθυνοι για αυτό. Ωστόσο, προσπαθώ να εστιάζω στα επιτεύγματα. Ναι, θέλω να εστιάζω στη φωτεινή πηγή. Χαίρομαι που η αποδοχή της διαφορετικότητας εισέρχεται στην κουλτούρα της ανθρώπινης υπόστασης. Η πρόοδος δεν έχει ηλικία, μήτε φύλο, μήτε χρώμα και θρησκεία ή καταγωγή. Θεωρώ πως όλα τα υπόλοιπα είναι μεμονωμένα περαστικά. Και προχωράμε ένα βήμα ακόμα κάθε πρωί που ξυπνάμε να μοχθήσουμε, να γίνουμε λίγο ακόμα καλύτεροι!
Περίγραψε μου με λίγες λέξεις τα social media της εποχής και την χρήση τους από τους ανθρώπους.
Ως οικονομολόγος δύναμαι να παραθέσω αρκετά στοιχεία για την δυναμική αυτών των εταιριών και την γιγαντοποίησή τους τη τελευταία εικοσαετία. Τα πλεονεκτήματα όμως πηγαίνουν συνήθως αγκαζέ και με τα μειονεκτήματα. Οι οθόνες των κινητών «ρουφάνε» ολημερίς και ολονυχτίς την φωτεινότητα των ματιών μας. Λες και δαύτα τραβούνε όλη την ενέργεια του μυαλού μας μέσω της επαφής με τις παλάμες μας. Από τη μια, η αμεσότητα στην πληροφορία κι από την άλλη, ο βομβαρδισμός εκατομμυρίων ψευδών καταστάσεων. Αυτός είναι ο σύγχρονος ιός που πολλαπλασιάζεται από τα ανασφαλή μονοκυτταρικά λαικς μολύνοντας το dna μας με απανωτές δόσεις κατάθλιψης. Ο ναρκισσισμός γίνεται μόδα και η σέλφι καθρεφτίζει την ψηφιακή μοναξιά μας. Τόσο…όσο! Ο εθισμός απαιτεί άμεσες κινήσεις απεξάρτησης και οφείλουμε άμεσα να ξυπνήσουμε και να κάνουμε επαναφορά στο λογισμικό της ισχυρής ψυχής μας. Όχι άλλα κόπι πειστ…αλλά κόποι να κόψουμε την δυαδική αυτή θηλειά, αυτόν τον παγκόσμιο γόρδιο δεσμό.
Πηγή της δικής σου έμπνευσης κάθε φορά, τι μπορεί να αποτελέσει;
Ο ποιητής δεν γράφει για να τυπώσει αλλά για να «αδειάσει» την συσσωρευμένη λάβα που καίει τα σωθικά του. Έχει ανάγκη από χώρο για τα επόμενα που κι αυτά το “μέσα” του θα βγάλουν. Επαναλαμβανόμενοι πνευματικοί οργασμοί για να φτάσει σε μια παρθενογένεση που πονά το ίδιο κάθε φορά. Γεμάτη εγκαύματα η ψυχή του αλλά συνεχίζει. Χίλιες φορές να καίγεται παρά με στάχτες να απομείνει. Πόνος σιωπηλός που κάνει την κραυγή μου μελάνι να ξερνάει! Με τιμωρεί ανηλεώς μέχρι να ομολογήσω. Ξορκίζει θεούς και δαίμονες. Καταζητείται. Αλήθεια όμως δε γνωρίζω που κρύβεται. Πρώτη φορά ακούω αυτό το όνομα. Έμπνευση! Ναι καταζητείται και κρύβεται παντού. “Φτου και βγαίνω” και το μολύβι αποκτά ψυχή.
Θα έγραφες ποτέ κάποιο μυθιστόρημα για έναν μεγάλο έρωτα;
Τον έχω ζήσει κι αυτό μου αρκεί. Η αξία κάποιων πραγμάτων εξατμίζεται όταν εκτίθεται στο κοινό. Είναι σαν το μυστικό. Αν το ξέρουν πάνω από δυο, παύει να είναι μυστικό και γίνεται φήμη, λίβελος. Τους μεγάλους έρωτες είναι για να τους ζούμε έστω και λίγα λεπτά. Δεν διαβάζονται οι μεγάλοι έρωτες. Αν ο έρωτας γίνει μύθος καλύτερα να γράψω ένα ωραίο παραμύθι… Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα!
Πιστεύεις στους μεγάλους έρωτες;
Πιστεύω στις μεγάλες καρδιές.
Πιστεύω στις μεγάλες ψυχές.
Τις έχω δει.
Τις έχω θαυμάσει.
Τις έχω αγαπήσει.
Είναι οι άνθρωποι που ξέρουν να αγαπούν και να συγχωρούν.
Να διεκδικούν αλλά και να υποχωρούν.
Είναι οι άνθρωποι αυτοί που γνωρίζουν από έρωτα.
Γιατί ο έρωτας υφίστανται μόνο όταν είναι αμφίδρομος.
Τι περιμένουμε από εσένα στο εγγύς μέλλον;
Έρχεται η δεύτερη ποιητική μου συλλογή που θα περιλαμβάνει και διηγήματα ψυχολογικής ενθάρρυνσης. Θέλω να καταφέρω να μεταδώσω στον εκλεκτό μου αναγνώστη όλες αυτές τις υπέροχες εικόνες αλλά και τα αρώματα που αιώνες τώρα χαρακτηρίζουν τις τέσσερις εποχές του χρόνου, και κατ’ επέκταση της ανθρώπινης ύπαρξης. Αυτή τη φορά θα είναι σαν να ξεφυλλίζετε μια σειρά από καλά φυλαγμένα καρποστάλ. Είμαι σίγουρος πως είναι τόσα πολλά τα κοινά που μας ενώνουν, θαρρώντας πως έχει βγει ένα λεύκωμα μοναδικών στιγμών ντυμένες με ποίηση αλλά προπαντώς με πολλή αγάπη! Ομολογώ ότι μερικά από τα ποιήματα της συλλογής αυτής τα έγραψα μέσα σε λίγες ώρες. Για ορισμένα όμως χρειάστηκε πολύ περισσότερος χρόνος. Έπρεπε να κάνω τη δική μου -σκληρή κατ’ εμέ- ανασκόπηση ανακαλώντας στιγμές που ενδεχομένως να είχα θάψει για πολύ προσωπικούς λόγους πολύ βαθιά μέσα μου. Τι να συζητάμε τώρα; Τέσσερις εποχές είναι αυτές, επί ποσά συναπτά έτη. Ένας καμβάς ζωής κατάγραφος. Για όλους αυτούς τους λόγους συζήτησα όχι μόνο με το έτερο εγώ μου αλλά και με τον επιμελητή της ποιητικής μου συλλογής, τον Δρ. Γιώργο Ορφανίδη, ο οποίος συγκέντρωσε τις σκέψεις μου σαν να αρχειοθετεί παλιές περγαμηνές, και έγραψε μια εισαγωγή που με τιμά και με συγκινεί πολύ. Και μετά βέβαια, ήρθαν τα σκίτσα, από τον αξιοζήλευτα ταλαντούχο σκιτσογράφο Φίλιππο Ντεγίδη. Η ματιά του Φιλίππου διεισδυτική, εύστοχα επιλέγει τα σημεία-κλειδιά των γραπτών σου, και τα μετουσιώνει σε χαρακτηριστικές εικόνες. Και να θυμάστε: μία εικόνα, ίσον χίλιες λέξεις. Επίσης, θα βγει κι ένα βιντεάκι όπου η Αφροδίτη Αντωνάκη θα μου χαρίσει τη φωνή της για το ποίημά μου Anthropos με αγγλικούς υπότιτλους.
Αν ερχόταν ένα τζίνι και σου έλεγε κάνε 2 ευχές, ποιες θα ήταν αυτές;
Θα ήθελα να εξαλείψει τον ανθρώπινο πόνο ή να τον περιορίσει έτσι ώστε να έχει μόνο θετική έκβαση για να διδάξει κυρίως! Δοκιμασίες που μπορούμε να αντέξουμε, στη σωστή στιγμή και με τη σωστή σειρά. Όταν έχεις ζήσει την απώλεια όλα τα υπόλοιπα φαντάζουν μηδαμινά, μικρά, ίσως και ασήμαντα σαν τα χρυσά λυχνάρια και τα ιπτάμενα χαλιά. Σταμάτα να τα τρίβεις και κοιτά να κρατήσεις τη φλόγα της πίστης σου αναμμένη μήπως κι η ψυχή σου κατορθώσει να πετάξει ψηλά. Δε θέλω να ταλαιπωρήσω άλλο το τζίνι. Προτιμώ να ξέρω τι περνάει από το δικό μου χέρι.
Μέσα από τον προσωπικό σου λογαριασμό στα social προάγεις το φως και την αλήθεια. Εσύ τι αποζητάς από τους άλλους;
Προσπαθώ να ακολουθώ φωτεινούς ανθρώπους! Έχω την τύχη κάποιους να τους έχω φίλους ή/και δασκάλους μου. Αυτόφωτες προσωπικότητες που ζουν για να σκορπίζουν το φως τους. Τα δικά μου media είναι αληθινά, εμπεριέχουν τις αλήθειες μου: τον αθλητισμό, τη γραφή μου, το θέατρο, την ανιψιά μου, τον αδελφό μου κι ό,τι με κρατάει στη ζωή. Αναρτώ τα post μου, χωρίς φόβο και πάθος! Στην Ελλάδα έχω ζήσει έντονα το μπούλινγκ, ιδιαίτερα το εργασιακό. Είχα διευθυντή που πίστευε πως ένας άντρας δεν πρέπει να φοράει ροζ γραβάτα. Βίωσα την κατάθλιψη για χρόνια αλλά δε την άφησα να με νικήσει. Δεν είμαι διαφορετικός είμαι απλά μοναδικός, όπως ο καθένας μας. Οι δικοί του γονείς κάτι έκαναν λάθος, όχι οι δικοί μου. Τους έχω συγχωρέσει όλους αυτούς γιατί με βοήθησαν να πάω μπροστά, πολύ μπροστά. Έμαθα να χρωματίζω τα ρίσκα μου και τις τελικές αποφάσεις μου. Στηρίζω τα νέα παιδιά που κάνουν τα πρώτα βήματα στην καριέρα τους. Να αναπνέουν και να δημιουργούν ελεύθερα. Τα μυαλά λειτουργούν όταν είναι ανοιχτά, απαιτούν οξυγόνο και πρότυπα να τα εμπνέουν. Όσο για μένα, δεν αποζητώ τίποτα… είμαι γεμάτος γιατί μου αρέσει να προσφέρω. Απίστευτο συναίσθημα. Στο γραφείο μου βάζω και ροζ παιώνιες…γιατί έτσι μου αρέσει!
Τι μπορεί να σε βγάλει εκτός εαυτού;
Η αχαριστία ξεκάθαρα! Δε θα το καταλάβεις όμως, ούτε θα το αντιληφθείς. Το λιοντάρι κάθεται και λιάζεται με τις ώρες κάτω από τον καυτό ήλιο της στέπας. Ξέρει ποιος είναι. Δε χρειάζεται να αποδείξει τίποτα. Απλά παρατηρεί και όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή χτυπάει τον στόχο. Μπορεί και να αποτύχει αλλά σπαταλώντας τη λιγότερη δυνατή ενέργεια. Όταν αντιληφθώ την αχαριστία απλά αποχωρώ. Ας βγει ο άλλος εκτός εαυτού μήπως και δει απέξω καλύτερα ποιος πραγματικά είναι. Θα μετανιώσει, δίχως άλλο (αν υπάρχει και ενσυναίσθηση). Εγώ όμως δεν κουβαλάω μέσα μου μίσος κι απωθημένα. Απλά κάθομαι κι απολαμβάνω τον όμορφο ήλιο!
Ποια θεωρείς ως την πιο υπερεκτιμημένη αρετή στους ανθρώπους;
Οι αρετές είναι αρετές. Ισοδύναμες και άκρως απαραίτητη η συνύπαρξη τους. Κατά τον Ισοκράτη δεν πρέπει μόνο να επαινείς τους ενάρετους ανθρώπους. Θα πρέπει και να τους μιμείσαι. Το ερώτημα είναι υπάρχουν ενάρετοι άνθρωποι; Σαφώς και υπάρχουν και πολλοί. Αλλά, σε μια εποχή που όλα προσπαθούν να τιμολογηθούν και να εμπορευματοποιηθούν εμφανίζονται οι υπερεκτιμημένοι «μαϊντανοί» που στη λύσσα της υπερέκθεσης τους στο δημόσιο γίγνεσθαι προβάλλουν φθηνές αξίες. Άλλοτε πάλι η ατέρμονη προσπάθεια προς το άριστο και η υπέρβαση αυτού για την κάλυψη προσωπικών ανασφαλειών καταργεί το ουσιαστικό κυνήγι των Αριστοτελικών αρετών. Οι ενάρετοι άνθρωποι στις μέρες μας, ονομάζονται αφελείς, αγαθοί, ευκολόπιστοι. Όπως και να χει η κάθε αρετή -όταν υπάρχει μέσα μας- ξεχειλίζει από τα μάτια μας. Ο Θεός έβαλε τα μάτια μας στο υψηλότερο σημείο του κορμιού μας. Διαφορετικά θα επέλεγε να τα κρύψει στις τσέπες μας!
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Λεπούρης