ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΣΗ ΞΑΝΘΟ
Η Θήβα (στα αρχαία ελληνικά “Θήβαι”) είναι πόλη της Βοιωτίας, από τις αρχαιότερες της Ελλάδας αλλά και ολόκληρου του κόσμου, με τεράστια ιστορία και πολιτισμό. Η σύγχρονη πόλη της Θήβας είναι χτισµένη στη θέση της αρχαίας, µε τα «αποµεινάρια» της να βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη της την έκταση, αποτελώντας πόλο έλξης για κάθε επισκέπτη. Σύμφωνα με τη μυθολογία, χτίστηκε από τον Κάδμο, έχει μεγάλη ιστορική σημασία, διατηρώντας έντονη παρουσία στον κόσμο της μυθολογίας. Oι πανάρχαιες καταβολές της πόλης, αντανακλώνται στις μυθολογικές παραδόσεις και το όνομά της μαρτυρείται σε κείμενα της Γραμμικής Β’ από τα αρχεία του μυκηναϊκού ανακτόρου της, που χρονολογούνται στον 13ο αι. π.X.
Η ακρόπολη των Θηβών ονομάστηκε “Καδμεία” από τον ιδρυτή της. Με τη Θήβα, συνδέονται μεγάλες μυθολογικές προσωπικότητες. Εδώ λέγεται ότι γεννήθηκε ο ημίθεος Ηρακλής, ο θεός της χαράς και του γλεντιού, Διόνυσος ενώ σημαντικό ρόλο στην πόλη έπαιξε και ο Οιδίποδας. Η Θήβα, ενέπνευσε επίσης, τους τρεις μεγάλους τραγικούς ποιητές Σοφοκλή, Αισχύλο κι Ευριπίδη να γράψουν τα σπουδαιότερα έργα τους, γνωστά παγκοσμίως.
Από τους πιο σημαντικούς Θηβαίους ήταν ο Επαμεινώνδας, μεγάλος στρατηγός της αρχαιότητας που έκανε τη Θήβα μεγάλη δύναμη της Ελλάδας και ο Πελοπίδας, ο αρχηγός του διάσημου Ιερού Λόχου. Στη Θήβα επίσης, γεννήθηκε και ο σπουδαίος λυρικός ποιητής Πίνδαρος, του οποίου το άγαλμα δεσπόζει λίγα μέτρα πιο κάτω από την κεντρική πλατεία της πόλης, στην ομώνυμη οδό “Πινδάρου”. Σχεδόν όλες οι διευθύνσεις της πόλης, έχουν πάρει τα ονόματά τους από σπουδαίες μυθολογικές και ιστορικές προσωπικότητες που είτε γεννήθηκαν, είτε έδρασαν στην πόλη της Θήβας. Ο πληθυντικός του ονόματος ”Θηβαι” οφείλεται στις περίφημες Δεκατέσσερις πύλες της, που συνδέονται στενά με τον μύθο της Νιόβης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η βρετανική εφημερίδα «Telegraph» το 2016 συμπεριέλαβε την Θήβα στο ταξιδιωτικό της αφιέρωμα ως μία από τις 20 αρχαιότερες πόλεις του κόσμου.
Με πολύ άνετη πρόσβαση και πολύ κοντά στην πρωτεύουσα της Ελλάδας, την Αθήνα, η Θήβα αποτελεί έναν προορισμό που έχει να προσφέρει πολλά στον επισκέπτη. Μια σύγχρονη πολιτεία, σε ένα θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον που συνδυάζει βουνό και θάλασσα, με πληθώρα αρχαιολογικών χώρων και θρησκευτικών μνημείων και με μια ζωντανή φυσιογνωμία, αποτελώντας μια σίγουρη και ταυτόχρονα αναπάντεχη ταξιδιωτική επιλογή, στην καρδιά της Βοιωτίας.
Ο αρχαιολογικός πλούτος του Δήμου Θηβαίων είναι τόσο σημαντικός που δικαίως η Θήβα διεκδικεί να γίνει κέντρο παγκόσμιας κληρονομιάς. Ταξιδιώτες και ερευνητές από όλον τον κόσμο επισκέπτονται την πόλη για να μυηθούν στην απέραντη ιστορία της και να γνωρίσουν τις απαρχές του πολιτισμού.
Κάποια από τα αρχαιολογικά μνημεία και χώρους που θα γνωρίσεις, ερχόμενος στην πόλη, είναι το αρχαίο θέατρο Καβειρίου, τα κατάλοιπα του μυκηναϊκού ανακτόρου «Καδμείο», κατάλοιπα του ναού Ισμηνίου Απόλλωνος, οι τάφοι Αμφίωνος και Ζήθου, οι θαλαμοειδείς μυκηναϊκοί τάφοι τέκνων Οιδίποδα, η Κρήνη της Δίρκης κ.α. Κάθε μνημείο, έχει τη δική του ιστορία και μυθολογική ανάλυση, άξια προσοχής και μεθοδευμένης μελέτης.
Άξιο αναφοράς και πολιτιστικής δύναμης της πόλεως αποτελεί και το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θήβας, που δεν μπορεί να μη το επισκεφτεί όποιος έρθει στην πόλη. Πρόκειται για τον κύριο πολιτιστικό πυρήνα της Θήβας, παίζοντας πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπλαση κι ανάπτυξη, τόσο της πόλης, όσο και του νομού Βοιωτίας ευρύτερα. Ανήκει στα 3 καλύτερα νέα αρχαιολογικά μουσεία της χώρας και δικαίως, καθώς περιλαμβάνει σπάνια αρχαιολογικά ευρήματα και πρωτότυπες εκθέσεις με στόχο τη μάθηση και την παιδεία πάνω στην θηβαϊκή ιστορία κι όχι μόνο. Εκτός όμως από τα μνημεία της προϊστορίας και της ελληνικής αρχαιότητας, θέση έχουν τώρα στο μουσείο και τα υλικά κατάλοιπα της Βυζαντινής περιόδου και των μετέπειτα αιώνων, φωτίζοντας άγνωστες μέχρι σήμερα πτυχές της ζωής της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Η γεωγραφική θέση και η γεωμορφολογική διάπλαση της Θήβας επέδρασαν καταλυτικά ανά τις χρονικές περιόδους (αρχαϊκά, κλασικά, βυζαντινά, μεσαιωνικά και νεότερα χρόνια) στην ανάπτυξη της πολιτιστικής ταυτότητας αλλά και της οικονομίας της πόλης.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η Θήβα διαθέτει και αρκετές εκκλησίες με τεράστιο ιστορικό πλούτο. Συγκεκριμένα, στον Ιερό Ναό του Ευαγγελιστή Λουκά, ο οποίος µετά τον θάνατο του Αποστόλου Παύλου έζησε, δίδαξε, έγραψε και πέθανε στη Θήβα, σώζεται και η ρωµαϊκή λάρνακα µε το ιερό λείψανό του.
Πέρα από την ιστορική σημασία της πόλης, για την οποία μιλούν μέχρι και σήμερα σπουδαίοι ιστορικοί και αρχαιολόγοι σε όλο τον κόσμο, η Θήβα διαθέτει κι ένα πλούσιο οικοσύστημα με δάση, βουνά και λίμνες. Αν κοιτάξει κανείς από τα υψώματα του ομώνυμου λόφου του Σαγματά προς τα βορειοδυτικά, θα δει πίσω από τις απέραντες καλλιέργειες, τα υδάτινα κορμιά των δίδυμων λιμνών της Υλίκης και της Παραλίμνης, που ορίζουν το τοπίο νότια από το Πτώο Ορος. Οι δύο λίμνες είναι γνωστές από την αρχαιότητα ως τα λιμναία παρακλάδια της τεράστιας λίμνης της Κωπαΐδας που βρισκόταν λίγο πιο δυτικά. Αρκεί κανείς να κατέβει από τη Μονή Σαγματά και από το χωριό Υπατο και να ανέβει προς το χωριό Μουρίκι. Λίγα μέτρα πιο δυτικά βρίσκονται οι εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ με το κανάλι που ένωνε παλαιότερα τις δύο λίμνες. Η μεγαλύτερη Υλίκη έχει έκταση κατά μέσο όρο 22,3 τετρ. χιλιόμετρα και έμεινε γνωστή ως ο φυσικός ταμιευτήρας που εντάχθηκε το 1956 στο υδροδοτικό σύστημα της Αθήνας, καλύπτοντας τις ανάγκες νερού της πρωτεύουσας. Αν και μικρότερη κατά την αρχαιότητα, απέκτησε τον σημερινό της όγκο μετά την αποξήρανση της Κωπαΐδας και διακρίνεται για τη δαντελωτή της ακτογραμμή που σε πολλά σημεία σχηματίζει μικρά φιόρδ.
Ανάμεσα στις δύο λίμνες βρίσκονται χωράφια, λόφοι και υγρολίβαδα και αξίζει κανείς να φτάσει μέχρι τις ακτές της Υλίκης, όπου σε κάποια σημεία θα συναντήσει ψαράδες -συνήθως από τις ανατολικές χώρες- με καλάμια να ψαρεύουν κυπρίνους και να ψήνουν τα ψάρια σε μικρά αυτοσχέδια γλέντια παρεών. Και αν παρατηρήσεις καλά, λίγο πιο μακριά, σίγουρα θα δεις ένα σμήνος από λευκούς πελαργούς ή ερωδιούς να ψάχνει για τροφή στα χωράφια και τις λούτσες. Στις λίμνες, ιδιαίτερα την άνοιξη και το φθινόπωρο μαζεύονται σμήνη πουλιών για να τραφούν και να ξεκουραστούν. Η σχετικά πιο άγνωστη Παραλίμνη λίγο πιο βόρεια διακρίνεται από ένα εκτεταμένο «δάσος» από λευκά νούφαρα, το οποίο μάλιστα αποτελεί τη μεγαλύτερη συγκέντρωση του είδους τόσο νότια στη χώρα μας. Αξίζει να έρθει κανείς εδώ στα τέλη του Μάη για να θαυμάσει τα χιλιάδες τεράστια άνθη που επιπλέουν στα νερά της λίμνης. Η Παραλίμνη κατά την αρχαιότητα ήταν γνωστή με την ονομασία Τρεφία, κάτι που δηλώνει ότι ήταν διάσημη ως σημαντικό εκτροφείο ψαριών για τους κατοίκους της περιοχής.
Ανατολικά της πόλης των Θηβών υπάρχει το δάσος του Μοσχοποδίου, με αξιοσημείωτο βοτανικό πλούτο, το οποίο απλώνεται πάνω στα υψώματα Μεγάλη και Μικρή Ψηλόραχη (στο κέντρο), τον λόφο Κουμέρκι (βόρεια) και το ύψωμα Σωρός(στα ανατολικά). Άκρως επισκέψιμο το άλσος, ιδανικό για βόλτα στη φύση, ποδηλατάδες και πεζοπορίες. Ο επισκέπτης, έρχεται σε επαφή με τον φυσικό πλούτο της πόλης, με εξαιρετικές ποικιλίες φυτών και λουλουδιών, ενώ συμμετέχει και σε δράσεις του δήμου για την ανάπλαση του δάσους. Άξιο επισκέψεως και το Θέατρο Μοσχοποδίου με άπειρες δράσεις και εκδηλώσεις!
Πνεύμονας ζωής και μία όαση στην καρδιά της πόλης, αποτελεί και το νεοσύστατο (τα τελευταία 3 χρόνια) βιοκλιματικό πάρκο της Θήβας. Στο κέντρο του Πάρκου, σώζεται τμήμα από τα ανατολικά τείχη της Καδμείας. Ο χώρος αυτός έχει ενισχυθεί με πράσινο, φέρνοντας τους πολίτες και τους επισκέπτες της πόλης, πιο κοντά στη φύση.
Η Θήβα συνδυάζει την ιστορία της με την ανάγκη για ανάπτυξη του φυσικού της περιβάλλοντος. Ο σεβασμός προς τη φύση άλλωστε είναι ένα ισχυρό δείγμα πολιτισμού. Τα τελευταία χρόνια, γίνονται πολύ σημαντικές ενέργειες, με τη συμμετοχή και των παιδιών, για καθαρό και ισχυρό περιβάλλον, που οφείλουμε όλοι μας, να διαφυλάξουμε. Αναδασώσεις, δενδροφυτεύσεις, ανακύκλωση, κ.α. είναι κάποιες από τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στη Θήβα. Αξίζει να την επισκεφτείτε για να καταλάβετε την αξία και την ιστορία της!
Φωτογραφίες: Σταμάτης Καλαμιώτης!