ΡΟΚΚΟ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΡΟΚΚΟ ΒΕΝΙΖΕΛΟ, ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗΣ ΤΟΥ BOOKS AND STYLE (ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ)
Απ’ όλους τους μύθους που κυκλοφορούν εκεί έξω, αυτός φαίνεται να είναι ο δημοφιλέστερος.
Πολλές φορές ακούω ορισμένους να λένε ότι «η αυξημένη κατανάλωση πρωτεΐνης είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για τα νεφρά», και πάντα τους απαντώ με μια μαγική… ερώτηση: «Γιατί;». Τους ρωτώ, επίσης, «τι σημαίνει πολλή πρωτεΐνη;» Δεν είναι πολύ απλό και εύκολο να ελέγχει ή να αμφισβητεί κάποιος την ορθότητα οποιασδήποτε πληροφορίας αναρωτώμενος «Γιατί;», όπως έκανε και ο Σωκράτης εφαρμόζοντας τις μεθόδους του, έτσι ώστε να ανακαλύψει την αλήθεια πίσω από κάθε μύθο;
Τι συνιστά, όμως, «υπερβολική πρόσληψη πρωτεϊνών»; Ας προσπαθήσουμε να το ορίσουμε αναφέροντας μερικά πράγματα, πέρα από την στερεοτυπική Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη (ΣΗΠ). Από μελέτες σε ανθρώπους με νεφρικές παθήσεις, εξήχθη βιαστικά το συμπέρασμα ότι η υπερβάλλουσα πρόσληψη πρωτεϊνών πρέπει να επιδρά επιβαρυντικά στη λειτουργία των νεφρών. Ορθότατο το συμπέρασμα, έτσι;
Πώς λοιπόν μπορούσαμε να διαπιστώσουμε εάν το παραπάνω αληθεύει ή όχι; Κάνοντας την έρευνά μας, φυσικά! Μελέτες που διενεργήθηκαν για τις επιπτώσεις της αυξημένης πρόσληψης πρωτεϊνών, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είναι απολύτως ασφαλής. Βραχυπρόθεσμα το σώμα προσαρμόζεται σε αυτήν την αυξημένη πρόσληψη, διαφοροποιώντας κάποιες από τις νεφρικές λειτουργίες του. Αυτό συμβαίνει λόγω της ανάγκης του οργανισμού να προσαρμοστεί, ώστε να διαχειριστεί την επιπρόσθετη ποσότητα πρωτεΐνης που λαμβάνει. Σε κάθε περίπτωση, διαπιστώθηκε πως ακόμα και μακροπρόθεσμα, η διατροφή με πολλές πρωτεΐνες δεν είχε αρνητικές επιπτώσεις στη νεφρική λειτουργία.
Ο Δρ. Jose Antonio και η ομάδα του, στην τελευταία τους έρευνα, ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να καταναλώνουν ποσότητα πρωτεϊνών ίση ή μεγαλύτερη από 3 γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους ανά ημέρα (δηλαδή ≥3g/kg/ημέρα). Η κατανάλωση ποσότητας πρωτεΐνης ≥3g/kg/ημέρα μόνο από υγιεινά, φυσικά τρόφιμα που έχουν υποστεί λίγη ή καθόλου επεξεργασία είναι αρκετά δύσκολη υπόθεση, οπότε οι συμμετέχοντες λάμβαναν συμπληρωματικά και πρωτεΐνη ορού γάλακτος (whey protein). Είναι αυτό που όταν το δει η μάνα στο δωμάτιο αρχίζει «ω, τι είναι αυτός ο κουβάς εδώ παιδί μου; Πού έμπλεξες, θα σε πάνε μέσα» κλπ.
Και σαν να μην ήταν αυτό αρκετό, οι ερευνητές πήγαν ένα βήμα παραπέρα και εξέτασαν τους δύο συμμετέχοντες που κατανάλωναν την υψηλότερη ποσότητα πρωτεϊνών (4,66 και 6,59 γρ/κιλό σωματικού βάρους/ημέρα αντίστοιχα, δηλαδή τεράστια ποσότητα˙ φανταστείτε τι ζουμερές μπριζόλες θα έτρωγαν!), χωρίς να διαπιστώσουν κάποιο επιβλαβές αποτέλεσμα στη νεφρική λειτουργία τους. Και μιλάμε για πραγματικά μεγάλη ποσότητα πρωτεϊνών, όχι αστεία! Στο τέλος της έρευνας, ο συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα πως «δεν υπήρξε καμία μεταβολή στους δείκτες που αφορούν στα επίπεδα λιπιδίων του αίματος και στη μεταβολική δραστηριότητα. Μετά από την εξέταση των δύο συμμετεχόντων για τους οποίους καταγράφηκε η υψηλότερη πρωτεϊνική πρόσληψη (4,66 και 6,59 γρ./κιλό σωματικού βάρους/ημέρα αντίστοιχα), δεν ανευρέθηκε κανένα επιβλαβές αποτέλεσμα στη νεφρική λειτουργία τους».
Παραμένει αβέβαιο εάν μακροπρόθεσμα η διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες οδηγεί σε παθήσεις των νεφρών
Και μια ακόμα μελέτη που καταρρίπτει τον μύθο:
Γνωρίζουμε από υπάρχουσες μελέτες ότι η διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, επιτείνει τη λειτουργία διήθησης των νεφρών και ως εκ τούτου πρέπει να αναμένουμε αύξηση του ρυθμού της σπειραματικής διήθησης. Της σπειραματικής… τι; Της σπειραματικής διήθησης! Ο ρυθμός της (Glomerular Filtration Rate – GFR) είναι η καλύτερη μέθοδος μέτρησης και εκτίμησης της καλής λειτουργίας των νεφρών. Ωστόσο, η μελέτη των Juraschek et al. (2013) έδειξε πως η πλούσια σε πρωτεΐνη διατροφή αυξάνει τον ρυθμό σπειραματικής διήθησης (και λοιπόν;) και συμπέρανε ότι «παραμένει αβέβαιο εάν μακροπρόθεσμα η διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες οδηγεί σε παθήσεις των νεφρών».
Ο ισχυρισμός ότι η λήψη πρωτεϊνών οδηγεί σε δυσλειτουργίες των νεφρών, δεν υποστηρίζεται από τα γεγονότα! Στην έρευνα των Martin et al. (2005) με τίτλο «Dietary protein intake and renal function» (Διατροφική πρόσληψη πρωτεΐνης και νεφρική λειτουργία), το συμπέρασμα είναι πως «αν και η υπερβάλλουσα πρόσληψη πρωτεϊνών παραμένει ένας λόγος ανησυχίας σε άτομα με προϋπάρχουσα πάθηση των νεφρών, δεν υπάρχουν ακόμα επαρκείς έρευνες που να υποδηλώνουν σύνδεση της κατανάλωσης πρωτεϊνών με την έναρξη ή εξέλιξη νεφρικών παθήσεων σε υγιή άτομα.
Ακόμα σημαντικότερη είναι η διαπίστωση πως τα έως τώρα στοιχεία δείχνουν πως οι αλλαγές που προκαλεί η πρόσληψη πρωτεϊνών στη νεφρική λειτουργία δεν είναι πιθανότατα παρά μία φυσιολογική διαδικασία προσαρμογής των νεφρών, που παραμένουν απόλυτα υγιή και εντός των λειτουργικών τους ορίων. Αναμφίβολα, θα πρέπει να ακολουθήσουν μακροχρόνιες μελέτες που να ξεκαθαρίζουν το θολό και περιορισμένο τοπίο αναφορικά με την παραπάνω σύνδεση. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να δικαιολογούν την έκδοση οδηγίας για την προστασία της δημόσιας υγείας, που να προτείνει όρια στην πρόσληψη πρωτεϊνών σε υγιείς ενήλικες για τη διατήρηση της καλής νεφρικής λειτουργίας τους».
Οι δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες είναι χρήσιμες σε κάποιες περιπτώσεις ατόμων με Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια (ΧΝΑ). Η κατανάλωση πρωτεϊνών, ωστόσο, δεν δημιουργεί προβλήματα στα νεφρά. Περαιτέρω, οι λιποδιαλυτές βιταμίνες και τα κορεσμένα λιπαρά οξέα που περιέχονται σε ζωικές τροφές, είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία των νεφρών (πόσο λογικό σας φαίνεται αυτό;).
Εν κατακλείδι λοιπόν, είναι ευτυχές που ο Δρ. Jose Antonio και η ομάδα του δημοσίευσαν την πιο πρόσφατη και πρώτη στο είδος της έρευνα ετήσιας διάρκειας (με συμμετέχοντες άρρενες προπονούμενους σε ασκήσεις αντιστάσεων), η οποία αποδεικνύει ότι η διατροφή που είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, δεν προκαλεί βλάβες στον οργανισμό.
ΠΗΓΕΣ:
– www.brosdoscience.com (Το προσωπικό site του Ρόκκο Βενιζέλου)
1. Antonio, J., Ellerbroek, A., Silver, T., Orris, S., Scheiner, M., Gonzalez, A. and Peacock, C. A., 2015. A high protein diet (3.4 g/kg/d) combined with a heavy resistance training program improves body composition in healthy trained men and women – a follow-up investigation. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 12 (1).
2. Antonio, J., Ellerbroek, A., Silver, T., Vargas, L. and Peacock, C., 2016. The effects of a high protein diet on indices of health and body composition – a crossover trial in resistance-trained men. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 13 (1).
3. Li, Z., Treyzon, L., Chen, S., Yan, E., Thames, G. and Carpenter, C. L., 2010. Protein-enriched meal replacements do not adversely affect liver, kidney or bone density: An outpatient randomized controlled trial. Nutrition Journal, 9 (1), 72.
4. Friedman, A. N., Ogden, L. G., Foster, G. D., Klein, S., Stein, R., Miller, B., Hill, J. O., Brill, C., Bailer, B., Rosenbaum, D. R. and Wyatt, H. R., 2012. Comparative effects of low-carbohydrate high-protein versus low-fat diets on the kidney. Clinical Journal of the American Society of Nephrology, 7 (7), 1103–1111.
5. Juraschek, S. P., Appel, L. J., Anderson, C. A. M. and Miller, E. R., 2013. Effect of a high-protein diet on kidney function in healthy adults: Results from the OmniHeart trial. American Journal of Kidney Diseases, 61 (4), 547–554.
6. Martin, W. F., Armstrong, L. E. and Rodriguez, N. R., 2005. Dietary protein intake and renal function. 2. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1262767/
7. Poortmans, J. and Dellalieux, O., 2000b. Do regular high protein diets have potential health risks on kidney function in athletes? International journal of sport nutrition and exercise metabolism., 10 (1), 28–38. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10722779
8. Antonio, J., Ellerbroek, A., Silver, T., Vargas, L., Tamayo, A., Buehn, R. and Peacock, C. A., 2016b. A high protein diet has no harmful effects: A One-Year crossover study in resistance-trained males. Journal of Nutrition and Metabolism, 2016, 1–5.