ΜΑΚΗΣ ΣΕΡΓΙΟΣ: «ΟΛΟΙ ΜΑΣ ΚΡΥΒΟΥΜΕ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΕΝΑΝ ΑΡΙΒΙΣΤΑ!»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ

Ο Μάκης Σέργιος, μετά από πολύχρονη παραμονή στον δημοσιογραφικό χώρο ως εκδότης και δημοσιογράφος, αποφάσισε να ασχοληθεί με τη συγγραφή όπου τον έστρεψε «η… ανεργία!», όπως δηλώνει ο ίδιος. Με το πρώτο του μυθιστόρημα που έχει τον τίτλο «Οι αριβίστες», απέδειξε ότι διαθέτει πλούσια – και ίσως αστείρευτη – συγγραφική έμπνευση με την οποία κατέκτησε ήδη το αναγνωστικό κοινό.

ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ: Έχετε σπουδάσει στο Φυσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου της Αθήνας, αλλά επιλέξατε να ασχοληθείτε με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Ήταν μια επιθυμία που είχατε πάντα ή προέκυψε ξαφνικά;

ΜΑΚΗΣ ΣΕΡΓΙΟΣ: Όχι μόνο ξαφνικά, μα και αναπάντεχα! Ποτέ όμως δεν μετάνιωσα, ακόμα και όταν μου ήρθε ο διορισμός, δεν το σκέφτηκα ούτε στιγμή… Υπηρέτησα τον Επαρχιακό Τύπο από πολλά μετερίζια. Άρχισα από απλός διορθωτής κειμένων και κατέληξα εκδότης εφημερίδας. Αν ξανάρχιζα τη ζωή μου, είναι σίγουρο πως την ίδια επιλογή θα έκανα.

Μ.Γ.: Έχετε διανύσει μια μεγάλη διαδρομή στον χώρο των Μ.Μ.Ε. Εργαστήκατε στην εφημερίδα «Ημέρα της Πάτρας», ιδρύσατε την εβδομαδιαία εφημερίδα «Επικοινωνία», αργότερα αγοράσατε και εκδίδατε την εβδομαδιαία εφημερίδα «Εμπρός» της Ναύπακτου, την οποία αναγκαστήκατε να κλείσετε το 2016. Ποια συναισθήματα σας έχουν μείνει από αυτή τη διαδρομή στον κόσμο των Μ.Μ.Ε.;

Μ.Σ.: Εξάντληση, θυμός και πίκρα… Είναι εξαιρετικά δύσκολο να κρατήσεις αρχές και αξίες σ’ αυτή τη δουλειά, μιας και συναλλάσσεσαι με ανθρώπους που ασκούν εξουσία και πουλάνε ακόμα και… τη μάνα τους για τα οφέλη που προκύπτουν από αυτήν. Η ματαιοδοξία τους, η ιδιοτέλειά τους, ο αριβισμός τους, τουλάχιστον εμένα με εξάντλησαν κανονικά! Χαίρομαι αφάνταστα λοιπόν που κατάφερα να κάνω αυτό το άλμα και να περάσω στην όχθη της συγγραφής. Είναι απίστευτα όμορφη η θέα από εδώ…

Μ.Γ.: Κλείνοντας την πόρτα της εφημερίδας «Εμπρός», αποφασίσατε ν’ ασχοληθείτε με τη συγγραφή. Τι σας ώθησε προς τη συγγραφή;

Μ.Σ.: Η… ανεργία! Επιτέλους, διέθετα τον χρόνο να κάνω πράξη το παλιό μου όνειρο, να γράψω. Άλλωστε, οι εμπειρίες και οι γνώσεις που απέκτησα από την καθημερινή μου επαφή με την επικαιρότητα, με είχαν εφοδιάσει με άφθονο υλικό για να μπορώ να περιγράψω γεγονότα και καταστάσεις τα οποία χρησιμοποιώ ως καμβά επάνω στον οποίο «χτίζω» τη μυθοπλασία μου. Οι «Αριβίστες» μου, κινούνται σε τόπους, χρόνους και καταστάσεις υπαρκτές, πραγματικότητες που είναι σε όλους λίγο-πολύ γνωστές. Και το επόμενο μυθιστόρημά μου, σε αντίστοιχα μοτίβα κινείται.

Μ.Γ.: Ο τίτλος του πρώτου βιβλίου σας είναι «Οι αριβίστες». Τι κρύβεται πίσω από τον τίτλο;

Μ.Σ.: Ίσως η αντίληψή μου πως όλοι μας κρύβουμε μέσα μας έναν αριβίστα! Ισχυρίζεται κάπου ένας από τους βασικούς μου χαρακτήρες: «… η διαφθορά, η απληστία και η εξαπάτηση, δεν είναι αρρώστιες που τις κολλάς. Υπάρχουν γραμμένες στο DNA του κάθε ανθρώπου. Ενεργοποιούνται, μόλις αυτός αναλάβει υπεύθυνη θέση και διασφαλίσει ατιμωρησία». Είναι ένα από τα «πιστεύω» μου, αντιμετώπισα πολλές φορές τέτοιες καταστάσεις. Ξεκινώντας την περιπέτεια της συγγραφής, το ισχυρότερο κίνητρό μου ήταν το να περιγράψω τις πρακτικές τέτοιων ανθρώπων.

Μ.Γ.: Οι κύριοι ήρωές σας είναι ένας Έλληνας, ένας Σέρβος και μία Κύπρια. Πώς έγινε η επιλογή των εθνικοτήτων των ηρώων σας;

Μ.Σ.: Γράφοντας, απευθύνομαι στον Έλληνα αναγνώστη. Ήθελα, λοιπόν, να του δώσω χαρακτήρες οικείους, αναγνωρίσιμους. Ακόμα, τα γεγονότα που αποκάλυψαν τον αριβισμό τους, συνέβησαν εδώ, στη «γειτονιά» μας. Μιλάω για τη «φούσκα» του χρηματιστηρίου, τη διάλυση της τέως Γιουγκοσλαβίας, την παράλογη και άνιση εισδοχή της Κύπρου στην Ε.Ε. και στην Ο.Ν.Ε. αργότερα. Ένας απλοϊκός τύπος, λέει στην Κύπρια Φωτεινή Ασλανίδη, μια από τους πρωταγωνιστές μου: «Όμως, όταν το γεράκι κάνει κολεγιά με το περιστέρι, εσύ τι φαντάζεσαι, άμα τύχει και πεινάσουν στην αναποδιά, ποιο απ’ τα δυο θα φαγωθεί;» Την απάντηση στο θυμόσοφο αυτό ερώτημα μπορούμε κάλλιστα σήμερα και εμείς να την φανταστούμε.

Μ.Γ.: Η ιστορία που αφηγείστε, αρχίζει με την άνοδο και την πτώση του ελληνικού χρηματιστηρίου. «Ολόκληρος ο ενεργός ελληνικός πληθυσμός πίστεψε πως θα βγάλει γρήγορο και εύκολο χρήμα», γράφετε. Ήταν, πιστεύετε, μια περίοδος ομαδικής παράκρουσης;

Μ.Σ.: Ναι, παράκρουσης… Και ανάδυσης της βλακείας και της απληστίας που κρύβεται στο DNA των περισσότερων από εμάς! Θωπευμένες αυτές και από τις πρόστυχες κυβερνητικές παραινέσεις, οδήγησαν -είναι γνωστό- σε ολική καταστροφή τα λαϊκά εισοδήματα.

Μ.Γ.: Συνεχίζετε με το θέμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Τι σας έκανε ν’ ασχοληθείτε μ’ αυτό το θέμα;

Μ.Σ.: Η άγνοια και η στρεβλή ενημέρωση των περισσότερων, γύρω από τα αίτιά της. Με την ένοχη συμμετοχή κυβερνήσεων, παγκόσμιων Οργανισμών και Μέσων Ενημέρωσης, προωθείται το… Παγκαλικό «Μαζί τα φάγαμε»! Λίγοι γνωρίζουν πως αυτό που βιώνουμε ως «Παγκόσμια Οικονομική Κρίση», δεν είναι τίποτε άλλο από την προσπάθεια -ομολογουμένως επιτυχημένη- λίγων μεγαλόσχημων «επενδυτών», να μετακυλήσουν στους λαούς τη χασούρα τους από τη χρεωκοπία των τραπεζών της απέναντι όχθης του Ατλαντικού (όπου είχαν επενδύσει τρισεκατομμύρια), λόγω της αναστροφής του ηλίθιου δόγματος Κλίντον «Κάθε Αμερικανός να αποκτήσει ιδιόκτητη κατοικία». Εκατομμύρια στεγαστικά δάνεια Αμερικανών πολιτών έμειναν απλήρωτα, λόγω των πολιτικών που ακολουθήθηκαν μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, με αποτέλεσμα την κατάρρευση των αμερικάνικων και άλλων τραπεζών και την απώλεια των κερδών των «επενδυτών» τους. Ταυτόχρονα, τα διατραπεζικά «παιχνίδια» με τα επιτόκια επιτάχυναν τις εξελίξεις, οι οποίες έγιναν κατακλυσμιαίες το 2007, με την κατάρρευση της Λίμαν Μπράδερς και άλλων τραπεζικών κολοσσών.

Μ.Γ.: Δίνεται η δική σας μυθιστορηματική εκδοχή έναρξης της οικονομικής κρίσης. Πού τελειώνουν οι αλήθειες και πού αρχίζει η μυθοπλασία;

Μ.Σ.: Σίγουρα, δεν ήταν η εταιρία «Five Stars LTD» των τριών πρωταγωνιστών μου, εκείνη που ξεκίνησε την πλαστογράφηση και την απατηλή διαμόρφωση των επιτοκίων της FED, της κεντρικής τράπεζας της Αμερικής, ωστόσο, κάποιες άλλες, υπαρκτές εταιρίες εκεί, «μυρίστηκαν αίμα» εκείνες τις εποχές, δρώντας περίπου όπως και οι δικοί μου «Αριβίστες». Χρησιμοποιώντας τον αχαρτογράφητο ακόμα τότε ωκεανό της πληροφορικής, διέπραξαν κολοσσιαία οικονομικά εγκλήματα που έμειναν ατιμώρητα, αποκομίζοντας εκείνες αμύθητα κέρδη, βυθίζοντας όμως την παγκόσμια κοινωνία στην ένδεια και την απελπισία! Το επιπλέον τραγικό είναι πως βρήκαν προστάτες και σύμμαχους, τις κυβερνήσεις των άμοιρων λαών.

Μ.Γ.: «Διαμορφώνει και διδάσκει τις τελειότερες μορφές απληστίας και ταυτόχρονα χειραγωγεί αυτούς τους ανθρώπους, που μετατρέπουν όλους τους υπόλοιπους σε εργαλεία πλουτισμού τους», αναφέρετε για την Επιστήμη των Οικονομικών, δια στόματος Ντράγκαν. Πού βρίσκεται η ρίζα του κακού; Στα οικονομικά, στην πληροφορική ή στον ίδιο τον άνθρωπο;

Μ.Σ.: Οι επιστήμες αυτές, όπως και όλες οι επιστήμες, σαφώς και αποτελούν κατακτήσεις του ανθρώπινου γένους, εφόσον όμως ασκούνται από χέρια και μυαλά που διαθέτουν κάποιου είδους ηθικούς κώδικες. Όταν πέφτουν σε χέρια αριβιστών, γίνονται θανάσιμα όπλα, ικανά μονάχα για καταστροφή. Για μεγάλο διάστημα, η έκρηξη των δυνατοτήτων της Πληροφορικής εξυπηρετούσε, σχεδόν αποκλειστικά, σκοτεινούς στόχους και επιδιώξεις. Η παγκόσμια κοινότητα χρειάστηκε κάποιον χρόνο μέχρι να μάθει να τιθασεύει αυτή τη λαίλαπα και να αμύνεται απέναντι στους κακούς χρήστες της. Έως ότου γίνει αυτό, κάποιοι πρόλαβαν και πλούτισαν εξαπατώντας, εκβιάζοντας και κλέβοντας νομότυπα! Από την άλλη μεριά, δεκάδες χιλιάδες νέοι επιστήμονες, οικονομολόγοι, είναι σε θέση να χειριστούν «εργαλεία» που ουδείς μπορεί να τα καταλάβει, προκειμένου να «βγάλουν λεφτά χωρίς να δουλεύουν»: Πυραμίδες, επενδύσεις, αγοραπωλησίες ομολόγων, χρηματιστήρια, διαμόρφωση επιτοκίων, δεκάδες άλλα… κινέζικα για τους πολλούς που προορίζονται για θύματα, προσοδοφόρα όμως για όποιους τα εμπνέονται, τα διακινούν και τα πουλάνε. Ένας νομότυπος και αποδοτικός γι αυτούς τζόγος, ντυμένος με κοστούμι και γραβάτα.

Μ.Γ.: «Αν μετατρέπεις σε θύμα κάποιον ισχυρό, επιτελείς κοινωνική αποστολή», αναφέρει και πάλι ο Ντράγκαν στη Φωτεινή. Τι κρύβεται πίσω από αυτήν τη φράση; Ζήλεια για τον ισχυρό, επιθυμία για εκδίκηση ή προστασία στον αδύναμο;

Μ.Σ.: Αν μιλάμε για τον Ντράγκαν, είναι όλα αυτά μαζί. Σαν κοινωνική πραγματικότητα, όμως, για να φτάσει κάποιος στη θέση του «ισχυρού», δεν είναι καθόλου βέβαιο πως ακολούθησε τον δρόμο της ηθικής και των πανανθρώπινων αξιών. Μοιραία στοχοποιείται, συνήθως όχι άδικα, και είναι θέμα συνθηκών της κάθε κοινωνίας το πώς τους αντιμετωπίζει. Η ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα «ισχυρών» που αντιμετώπισαν την λαϊκή οργή, όπως και άλλων που επικράτησαν τελικά, χύνοντας άφθονο αίμα. Σε κάθε περίπτωση, όσο πιο «ισχυρός» γίνεται κάποιος, τόσο εντονότερες είναι οι δράσεις εναντίον του. Εξαιρέσεις σαφώς και υπάρχουν, όμως επιβεβαιώνουν απλά τον κανόνα.

Μ.Γ.: «Έχεις ξεχάσει πόση ηδονή προκαλεί ο αγώνας για την κατάκτηση της κορυφής…», απευθύνει η Φωτεινή στον Μάριο. Χωρίς να εστιάσετε συγκεκριμένα στη Φωτεινή, τι κρύβει πίσω της αυτού του είδους η ηδονή κατάκτησης της κορυφής;

Μ.Σ.: Να ξεκαθαρίσουμε τι εννοούμε λέγοντας «κορυφή»… Σαφώς, ο αγώνας για κάθε είδους αναρρίχηση είναι επίπονος και μακρόχρονος, απαιτώντας επιμονή, φιλοδοξία, προσήλωση στους στόχους, συχνά με στερήσεις και απογοητεύσεις κατά τη διάρκειά του. Ποιος όμως μπορεί να ισχυριστεί πως οι μικρές νίκες, οι -έστω και πρόσκαιρες- επιτυχίες, η βελτίωση των προοπτικών, δεν προκαλούν ευφορία και ελπίδα για τελική δικαίωση των προσπαθειών; Εγώ αυτό το περιγράφω σαν ηδονή, ομολογώ πως κάπως έτσι το βίωνα όταν ζούσα ορισμένες τέτοιες καταστάσεις. Το ίδιο και η Φωτεινή! Τώρα, αν κάποιος ως «κορυφή» βλέπει μόνο την ικανοποίηση των φιλοδοξιών του, είναι δικό του θέμα. Δεν παύει όμως να του προκαλεί ικανοποίηση, η κατάκτηση των ενδιάμεσων στόχων.

Μ.Γ.: Προκειμένου να καταγράψει κάποιος όλα τα οικονομικά και διαδικτυακά «παιχνίδια» που αναφέρονται στο βιβλίο, πιστεύω πως απαιτούνται ειδικές γνώσεις. Χρειάστηκε να αναζητήσετε πληροφορίες από αρμόδιους προκειμένου να μην παρεκκλίνετε από την πραγματικότητα;

Μ.Σ.: Οι ειδικές πληροφορίες που απαιτεί η συγγραφή είναι απαραίτητες και πολύτιμες για όποιον την επιχειρεί. Αλλοίμονο αν γράφει κάποιος αβασάνιστα και πρόχειρα, χρησιμοποιώντας μονάχα τις δικές του ιδέες. Σαφώς και προσέτρεξα σε πηγές, «ζωντανές» ή διαδικτυακές, για να στήσω τον καμβά πάνω στον οποίο «έχτισα» τη μυθοπλασία μου. Επιπλέον, η δουλειά μου αλλά και οι σπουδές μου, ομολογουμένως μου είχαν προσφέρει κάποια οικειότητα με τα αντικείμενα που χρησιμοποίησα. Ελπίζω, κάποιος αναγνώστης ειδικός πάνω στα θέματα που χειρίστηκα, να μην έχει πολλές ενστάσεις πάνω στη χρήση τους από μένα! Αν συμβεί αυτό, πάντως, σκοπεύω να επικαλεστώ τη «συγγραφική αδεία».

Μ.Γ.: «Δεν υπήρχε ούτε ίχνος από ενοχή στις σκέψεις του», γράφετε για τον αστυνόμο Γουρδούπη. Εμπλέκοντας τον αστυνόμο Γουρδούπη σε μια παράνομη ενέργεια, θέλατε να δείξετε ότι καμιά αρχή δεν είναι υπεράνω πάσης υποψίας;

Μ.Σ.: Ακριβώς. Η διαφθορά είναι τόσο διάχυτη παντού, και κυρίως στους φορείς κάθε είδους εξουσίας, άτομα ή οργανισμούς, που δεν πιστεύω πως αιφνιδιάζω κανέναν, περιγράφοντάς την. Δείτε τη δική μας κοινωνία. Μπορεί κάποιος να υποδείξει φορέα εξουσίας απαλλαγμένο από υποψίες περί διαφθοράς; Δεν το νομίζω. Κι αν υπάρχει κάποια εξαίρεση, επαναλαμβάνω πως, απλώς, επιβεβαιώνει τον κανόνα.

Μ.Γ.: Η Φωτεινή χρησιμοποιούσε τη «χειραγώγηση μέσω του ερωτισμού». Τι θέση έχει στο βιβλίο σας ο έρωτας;

Μ.Σ.: Την ίδια που κατέχει και στην πραγματική ζωή: το απόλυτο κέντρο της! Είτε σαν αίτιο είτε σαν αιτιατό, ο έρωτας αποτελεί μία από τις κινητήριες δυνάμεις της ανθρώπινης δραστηριότητας. Για τον έρωτα μπορείς να μεγαλουργήσεις ή να καταστραφείς. Για τον έρωτα κλαις, ελπίζεις, χαίρεσαι, λυπάσαι, εχθρεύεσαι, απογοητεύεσαι, μισείς, προστατεύεις, φροντίζεις, απελπίζεσαι, δημιουργείς, πεθαίνεις… Όλα σχεδόν τα ανθρώπινα συναισθήματα, περιστρέφονται γύρω από αυτόν. Δεν ανακάλυψα δα και την πυρίτιδα!

Μ.Γ.: Σύμφωνα με την εξέλιξη της ιστορίας που αφηγείστε, «η εξαιρετική νοημοσύνη κάποιων ανθρώπων αγγίζει κάποτε τα όρια της παράνοιας», όπως γράφετε;

Μ.Σ.: Δεν είναι θέσφατο αλλά συμβαίνει συχνά. Η ψυχιατρική το περιγράφει ως σημαντική πιθανότητα. Τα όρια της μεγαλοφυΐας και της τρέλας, κάποτε γίνονται εξαιρετικά δυσδιάκριτα. Ας ανατρέξουμε στον Σοπενάουερ, μάλλον ξέρει περισσότερα από μένα!

Μ.Γ.: Πόσο εύκολα επιβάλλονται οι οικονομικές εξουσίες στις πολιτικές εξουσίες;

Μ.Σ.: Ας απαντήσουν οι αναγνώστες σας σ’ αυτό το ερώτημα. Δεν πιστεύω πως θα βρεθεί ούτε ένας που να αμφισβητεί αυτή την ευκολία. Είναι κατάντια, βέβαια, για τον πολιτισμό μας και τις δομές της κοινωνίας μας, αλλά η ιεραρχία και η διαπλοκή των εξουσιών είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο απ’ όσα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με την ψήφο μας. Δεν έχουμε άλλωστε, κανένα άλλο όπλο! Πού, τώρα, όρεξη για επαναστάσεις…

Μ.Γ.: Αφού σας ευχαριστήσω και σας ευχηθώ καλοτάξιδο το βιβλίο σας, θα σας ζητήσω να κλείσετε αυτή τη συνέντευξη με μια αγαπημένη σας φράση μέσα από το βιβλίο.

Μ.Σ.: Θα επαναλάβω την ερώτηση του θυμόσοφου γερο-σερβιτόρου προς την Φωτεινή: «… όταν το γεράκι κάνει κολεγιά με το περιστέρι, άμα τύχει και πεινάσουν στην αναποδιά, ποιο απ’ τα δυο θα φαγωθεί;».

*Το βιβλίο «Οι αριβίστες» του Μάκη Σέργιου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανός.

Βιογραφικό

O Μάκης Σέργιος, γεννήθηκε στην Πάτρα το 1957, όπου και μεγάλωσε, εργάστηκε και ζει μέχρι σήμερα. Σπούδασε στο Φυσικό τμήμα του Πανεπιστημίου της Αθήνας (1975-1980) και δίδαξε Φυσική, Χημεία και Μαθηματικά, τα πρώτα χρόνια μετά τις σπουδές του αλλά, επαγγελματικά, τον κέρδισε ο κόσμος των Μέσων Ενημέρωσης. Από το 1988 μέχρι το 1996, εργάστηκε στην εφημερίδα Ημέρα της Πάτρας, αναλαμβάνοντας και την οικονομική της διαχείριση. Το 1988, ιδρύει μαζί με δύο συνεργάτες, την εβδομαδιαία εφημερίδα της Πάτρας Επικοινωνία, που απετέλεσε τομή για τα εκδοτικά πράγματα της πόλης του. Μετά από τρία χρόνια, η Επικοινωνία μεταβιβάζεται σε γνωστή ανώνυμη εταιρεία της Πάτρας και ο Μάκης Σέργιος αγοράζει και εκδίδει συνεχώς, από το 2001, την εβδομαδιαία εφημερίδα Εμπρός, στη γειτονική Ναύπακτο. Δημοσιογραφεί και αρθρογραφεί σε κάθε φύλλο, κρατώντας και τη διεύθυνση έκδοσής της. Μέλος της Ένωσης Ιδιοκτητών Επαρχιακού Τύπου, ασχολήθηκε και με τα συνδικαλιστικά του χώρου των επαρχιακών εφημερίδων. Η εφημερίδα του, Εμπρός Ναυπάκτου, αφού κατέγραψε μια λαμπρή δεκαπενταετή διαδρομή, έκλεισε το 2016, μη αντέχοντας τα απόνερα της οικονομικής κρίσης, δίνοντας ωστόσο, πεντάχρονο, άνισο αγώνα. Είναι παντρεμένος με την Καθηγήτρια Δερματολογίας του Πανεπιστημίου Πάτρας, Σοφία Γεωργίου και έχει δύο παιδιά, την Μαρτίνα, κοινωνική λειτουργό, κάτοικο Λονδίνου και τον Σπύρο, υποψήφιο διδάκτορα Θαλάσσιας Γεωλογίας, στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας. Οι Αριβίστες είναι το πρώτο του μυθιστόρημα.