ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ
Ο Μάκης Ρουσομάνης είναι ένας υπέροχος νέος άνθρωπος και εξαιρετικός συγγραφέας. Η γνωριμία μας ξεκίνησε πριν λίγα χρόνια, όταν κι οι δυο βρεθήκαμε στον ίδιο εκδοτικό οίκο. Η γνωριμία εξελίχθηκε σε εκτίμηση και η εκτίμηση σε φιλία.
Πριν ακόμα πιάσω στα χέρια μου το νέο βιβλίο του Μάκη Ρουσομάνη, ήξερα πως θα μ’ εντυπωσιάσει, για ακόμη μια φορά, και δεν είχα άδικο. Ελισσόμενος με μοναδικό συγγραφικό τρόπο, ο Μάκης Ρουσομάνης κινείται από το 160 π.Χ. στο σήμερα και αντίστροφα, τονίζοντας ότι «απαγορεύεται η είσοδος στον θάνατο», σύμφωνα με τον τίτλο του βιβλίου του…
ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ: Μάκη πρόσφατα κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο σου με τίτλο «Απαγορεύεται η είσοδος στον θάνατο». Σε τι παραπέμπει ο τίτλος;
ΜΑΚΗΣ ΡΟΥΣΟΜΑΝΗΣ: Ο τίτλος του νέου βιβλίου παραπέμπει στην αρχαία Πέργαμο και στο ασκληπιείο της Περγάμου. Εκεί, στην ελληνιστική περίοδο, υπήρχε μία επιγραφή στα ελληνικά, που καλωσόριζε τους ασθενείς του Ασκληπιού που αποζητούσαν τη θεραπεία από το Θεό. Η επιγραφή ανέφερε «Εν ονόματι των θεών απαγορεύεται η είσοδος του θανάτου». Έτσι, οι ασθενείς ένιωθαν καλύτερα, ανέβαινε το ηθικό τους και η ψυχολογία τους από την πρώτη στιγμή που βρίσκονταν στον ιερό εκείνον χώρο.
Μ.Γ.: Ποιο ήταν το ερέθισμα ώστε να γράψεις για μια ιστορία που να συνδέει το πολύ μακρινό παρελθόν με το σήμερα;
Μ.Ρ.: Το ερέθισμα ήταν η επίσκεψη μου στην Σμύρνη και η ξενάγησή μου στον αρχαιολογικό χώρο της Περγάμου. Όταν ο ξεναγός μάς μίλησε γι’ αυτήν την επιγραφή που σήμερα δεν υπάρχει, δεν σώζεται, σε μένα έγινε το «κλικ» και είπα ότι αυτή εδώ η επιγραφή αποτελεί τίτλο για ένα νέο μου βιβλίο. Έτσι, το βράδυ γυρνώντας στο ξενοδοχείο – κι ενώ είχα τον τίτλο κι έψαχνα να βρω μία ιστορία – ξαφνικά, το ερέθισμα ήρθε όταν ήμουν στον 31ο όροφο του ξενοδοχείου που εμένα και είδα ένα ζευγάρι να ζει τον έρωτα, κάτω σε ένα φωτισμένο πάρκο της σύγχρονης Σμύρνης. Τότε είπα: «να τι θα γράψω… θα πω μια ιστορία ανάμεσα σε δύο ερωτευμένους. Έναν Τούρκο και μια Ελληνίδα στη σημερινή Σμύρνη. Τα περισσότερα βιβλία που έχω διαβάσει, μιλάνε για την Σμύρνη την τότε, της καταστροφής, ενώ για την σημερινή Σμύρνη, για αυτή την πανέμορφη πόλη δεν έχει γραφτεί τίποτα». Έτσι ξεκίνησε η ιστορία του βιβλίου. Τώρα πώς μπλέκεται η σημερινή Σμύρνη και οι ήρωές μου με την ελληνιστική εποχή, ε, αυτό έχει να κάνει με τη μεγάλη φαντασία του συγγραφέα. Εκείνο που θέλω να πω είναι ότι δεν έχει να κάνει με μετενσάρκωση και δεν είναι όνειρο η ανατροπή που υπάρχει στο τέλος του βιβλίου.
Να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στις «εκδόσεις Πνοή», τον νέο εκδοτικό μου οίκο και την μεγάλη συγγραφέα Κακιά Ξύδη και στον Δημήτρη Καραναστάση, που για άλλη μια φορά ήταν στο πλευρό μου κι έκαναν ένα μου όνειρο πραγματικότητα.
Μ.Γ.: Στο βιβλίο υπάρχουν αναλυτικές περιγραφές για την περιοχή της Περγάμου και της ευρύτερης περιοχής. Τι συμβολίζει για σένα αυτή η περιοχή;
Μ.Ρ.: Υπάρχουν πολλές περιγραφές γιατί μελέτησα πάρα πολύ για να γράψω το συγκεκριμένο βιβλίο. Κι ενώ είχα βρεθεί στην Σμύρνη για πέμπτη φορά, ήταν η πρώτη φορά που αποφάσισα να επισκεφτώ την Πέργαμο και τον αρχαιολογικό χώρο. Κι επειδή για όλα υπάρχει πρώτη φορά και τίποτα δεν είναι τυχαίο, το ότι βρέθηκα για πρώτη φορά στην Πέργαμο τη συγκεκριμένη στιγμή κι όχι τις προηγούμενες, για μένα αυτό σημαίνει κάτι. Τα πράγματα που είναι να γίνουν και δεν γίνονται, χρειάζονται τον χρόνο τους˙ δεν μπορεί να είναι τυχαίο λοιπόν, ενώ είχα βρεθεί στην ευρύτερη περιοχή πολλές φορές, να μην έχω καταφέρει να βρεθώ στο ιερό του Ασκληπιού. Κι επειδή για όλα μια αφορμή χρειάζεται, έτσι ο φίλος μου ο Τούρκος εκείνο το πρωινό επέμενε να βρεθούμε εκεί. Τίποτε λοιπόν τυχαίο και πολλοί οι συμβολισμοί της περιοχής και του χώρου, σε προσωπικό επίπεδο. Για μένα τα μέρη αυτά είναι η Ελλάδα, είναι η ιστορία μας. Είμαστε εμείς.
Μ.Γ.: Χρειάστηκε να κάνεις κάποια έρευνα για τη συγγραφή του βιβλίου;
Μ.Ρ.: Είναι το βιβλίο που χρειάστηκε πολύ διάβασμα, πολύ αναζήτηση στο διαδίκτυο, και αρκετούς ταξιδιωτικούς οδηγούς να ξεφυλλίσω, προκειμένου να ενημερωθώ για την τότε ζωή και για τη λειτουργία των ασκληπιείων. Κι όχι μόνο. Για το συγκεκριμένο βιβλίο ταξίδεψα ξανά για έκτη φορά στην Σμύρνη, ενώ το έγραφα, για να συγκρατήσω τις σημερινές εικόνες, διότι τις προηγούμενες φορές δεν υπήρχε λόγος. Κράτησα σημειώσεις, έβγαλα φωτογραφίες, είδα σημερινά χωριά. Ζήτησα να μάθω για τα ήθη και τα έθιμα της περιοχής. Και γενικότερα για να μιλήσω με ανθρώπους και να αφουγκραστώ την σημερινή πόλη. Έτσι λοιπόν, ένα Σαββατοκύριακο παρέα μ’ έναν φίλο μου, πετάξαμε για λίγες ώρες στην χιλιοτραγουδισμένη Σμύρνη. Έτσι γράφτηκε αυτή η ιστορία, για την οποία καμαρώνω. Και πιστεύω ότι είναι η καλύτερη που έχει εκδοθεί στα μέχρι τώρα βιβλία μου.
Μ.Γ.: Ποιο σημείο της ιστορίας που περιγράφεις σε συγκινεί περισσότερο;
Μ.Ρ.: Το σημείο όπου γίνεται δεκτή η ηρωίδα μου στον ιερό χώρο, για να λάβει θεραπεία από τον Θεό Ασκληπιό, είναι για μένα το πιο συγκλονιστικό. Ένιωθα ότι ήμουν μαζί της, ένα βήμα πίσω της˙ και ενώ δεν έζησα εκείνη την εποχή, έβλεπα να εξελίσσονται όλα μπροστά μου σαν ταινία. Για μένα αυτή η σκηνή είναι μαγική. Πίστεψα ακόμη κι εγώ ότι ζούσα στο 160 π.Χ.!
Μ.Γ.: Ποια κοινά σημεία υπάρχουν ανάμεσα στις δύο ιστορίες που αφηγείσαι παράλληλα, του παρελθόντος (160 π.Χ.) και του παρόντος;
Μ.Ρ.: Αρχικά τα κοινά σημεία του παρελθόντος και του παρόντος είναι τα αρχικά ονόματα των ηρώων μου. Είναι η Θέκλα και η Θεανώ. Έγινε επίτηδες αυτό. Επίσης κοινό στα ονόματα των ηρώων, είναι και το άλλο «Θ» (θήτα) του θανάτου. Κοινό είναι επίσης και το φίδι. Το σύμβολο του θεού Ασκληπιού. Αλλά νομίζω πως δεν χρειάζεται να πω κάτι παραπάνω, γιατί θα αποκαλύψουμε την ιστορία και την πλοκή της…
Μ.Γ.: Αν το δάγκωμα του φιδιού έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό, ποιος είναι αυτός;
Μ.Ρ.: Δεν πιστεύω ότι έχει κάποιο ιδιαίτερο συμβολισμό. Το φίδι υπάρχει στην πλάση, απλά το παρεξηγήσαμε από τα πολύ παλιά χρόνια. Θα μπορούσε στη θέση του φιδιού να ήταν μια γάτα. Απλά το φίδι αποτελούσε το σύμβολο του Ασκληπιού, της ιατρικής. Στην μυθολογία δεν ήταν λίγοι οι Θεοί που έπαιρναν την μορφή του φιδιού για να προκαλέσουν διάφορα στους ανθρώπους. Υπάρχουν, λοιπόν, αν αναζητήσουμε στο παρελθόν, χιλιάδες συμβολισμοί για το ερπετό αυτό και χιλιάδες ερμηνείες.
Μ.Γ.: Αν η Θάλεια του παρόντος έπρεπε να πληρώσει κάποιο τίμημα, λόγω των πράξεών της, η Θέκλα του παρελθόντος ποιο τίμημα πλήρωνε;
Μ.Ρ.: Νομίζω και στις δύο γυναίκες, χαρακτηριστικό τους είναι ο έρωτας. Και η μία και η άλλη, ήταν ερωτευμένες γυναίκες, νέες και όμορφες. Με διάθεση για ζωή. Όσο για το τίμημα, νομίζω ότι η εξήγηση υπάρχει στον επίλογο του βιβλίου.
Μ.Γ.: Υπάρχει σχέση ανάμεσα στον έρωτα και το φίδι;
Μ.Ρ.: Από την αρχή της ζωής, ο Αδάμ και η Εύα ερωτευμένοι δεν ήταν… Το φίδι ήταν η αιτία να φύγουν πρωτόπλαστοι από τον Παράδεισο. Έτσι και στην ιστορία, ένα φίδι είναι ικανό να καταστρέψει των ζωές των ανθρώπων σε οποιαδήποτε εποχή.
Μ.Γ.: Ποια συναισθήματα επικρατούν στους ήρωές σου κατά την πορεία των γεγονότων;
Μ.Ρ.: Νομίζω τα δικά μου συναισθήματα. Είμαι δίπλα σε κάθε ήρωα, σε κάθε ηρωίδα μου. Ακούω την ανάσα τους, νιώθω το φόβο και τη χαρά τους. Σε κάθε βιβλίο μου, ο κάθε ήρωας και η κάθε ηρωίδα είμαι εγώ. Είναι ο ίδιος ο συγγραφέας που όπως νιώθει έτσι γράφει. Ανέβαζα παλμούς σε μία έντονη σκηνή που περιέγραφα όπως και η ηρωίδα! Ένιωθα χαρά, χαμογελούσα και εγώ όταν εκείνη περνούσε καλά.
Μ.Γ.: Τελικά, υπάρχει τόπος όπου να «απαγορεύεται η είσοδος στον θάνατο»;
Μ.Ρ.: Όχι, δεν υπάρχει. Τουλάχιστον στη ζωή που γνωρίζουμε. Όμως, μπορεί κάποτε να γράψω ένα βιβλίο που να μιλάει για αυτόν τον τόπο, που απαγορεύει τον θάνατο, και να είναι παράδεισος για όλους τους ανθρώπους!
Να, είδες, ξύπνησε μέσα μου ο παραμυθάς συγγραφέας, κι αρχίζει πάλι να φαντάζεται διάφορα (γέλια).
Μ.Γ.: Αφού σε ευχαριστήσω και σου ευχηθώ καλοτάξιδο το βιβλίο σου, θα σου ζητήσω να κλείσεις αυτή τη συνέντευξη με μια αγαπημένη σου φράση μέσα από το βιβλίο.
Μ.Ρ.: Εγώ σε ευχαριστώ για άλλη μια φορά, για όσα κάνεις για όλους μας. Και σ αγαπώ πολύ πολύ. Θα κλείσω με ένα μέρος από ένα ποίημά μου που το έχω στον επίλογο του βιβλίου:
«ΟΧΙ ΔΕΝ Είσαι εσύ. Ναι, είμαι εγώ.
Ναι, μόνος.
Ολομόναχος. Κρυώνω!
Και καμιά αγκαλιά δεν είναι ικανή να ζεστάνει το κορμί και την ψυχή μου.
Μα το Θεό.
Σ’ το ορκίζομαι.
Καμία»…
*Το βιβλίο «Απαγορεύεται η είσοδος στον θάνατο» του Μάκη Ρουσομάνη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ:
Ο Μάκης Ρουσομάνης γεννήθηκε στα Κύμινα Θεσσαλονίκης στις 10 Δεκεμβρίου. Μεγάλωσε και σπούδασε στην Θεσσαλονίκη. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο πολεμικό ναυτικό. Είναι τακτικό μέλος της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδας και της Ένωσης Συγγραφέων Πιερίας.
Έργα του ίδιου:
Σαν να είχε δει φάντασμα, εκδόσεις Ελληνική πρωτοβουλία 2013.
Ο Μελένιος, το αηδόνι και ο τυφλός ποντικός, εκδόσεις Όστρια 2014
Άυλος έρωτας, εκδόσεις Έξη 2015
Άστρο φωτεινό, θα βγει γιορτινό; Εκδόσεις Όστρια 2016
Έχει συμμετάσχει στο Ανθολόγιο ποιήσεως των εκδόσεων Όστρια τον Ιούλιο 2015, στο συλλογικό έργο Ποίηση και πεζογραφία λογοτεχνών Β. Ελλάδας, εκδόσεις Μέθεξις 2016 και στις Πανανθρώπινες αξίες, Εχέδωρος Εκδοτική.