JOHN DOE
ΑΠΟ ΤΟΝ JOHN DOE
Μια λογοτεχνική γραφή που σκαλίζει τόσο βαθιά τη σύγχρονη πολιτική ιστορία, ώστε να προσδίδει δραματικό βαθος στα συναισθήματα των προσώπων, δρώντων κάτω από διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες, ακόμα κι όταν μεταβάλλεται και ο τόπος της δράσης τους.
«Η ΦΩΤΙΑ της ψυχής» της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου δεν αποφεύγει ούτε αυτή τη φορά το χάρισμα να κάνει το μυθιστόρημα Ιστορία και την Ιστορία μυθιστόρημα. Η συγγραφέας σε παρασέρνει στις γραμμές αυτού του πολυπρόσωπου και πολυσταθμικού μυθιστόρηματος, που δεν θέλεις να τελειώσει. Η φυσική ροή του λόγου, η τεχνική του flash back, η εικονοπλαστική αφήγησή της σ’ αφήνει στο κέντρο δραματικών γεγονότων, κι εσύ εισχωρείς μέσα στις εξελίξεις, την ώρα της κορύφωσης, μπαίνεις στο καμίνι των συναισθημάτων των ηρώων, τα οποία καμιά συνθήκη δεν σβήνει, ούτε αυτή του θανάτου.
Από τη Βέροια του 1906, με τον Μακεδονικό Αγώνα στο επίκεντρο, προβάλλουν οι πρωταγωνιστές, συμπαθητικοί, αγωνιστικοί, αξιοθαύμαστοι τόσο, που δεν χάνεις βήμα από τη ζωή τους. Την παρακολουθείς, όπου κι αν αυτή τους οδηγεί.
Από τη Βέροια βρίσκεσαι μαζί τους στη Θεσσαλονίκη, από εκεί στην Κωνσταντινούπολη και μετά στο Παρίσι, Χαλέπι, Βηρυτό, ζεις μαζί τους, μαθαίνεις μυστικά τους, αγωνιάς, συμπονάς, συμπάσχεις, φοβάσαι γι’ αυτούς, καθώς έχεις μπει για τα καλά στη φωτιά των συναισθημάτων τους, ειδικά της Λιντά και του Καρίμ.
Είναι οι κεντρικοί ήρωες του έργου. Δεν αφήνουν κανένα αγώνα στη μέση, ζουν μέσα στο καζάνι της μέσης Ανατολής, που βράζει, κοχλάζει και ξεβράζει αίμα, μέσα σε μια ατελείωτη προσδοκία, για την υποχώρηση της φλόγας της φωτιάς, και στην ελπίδα πως ένας λαός θ’ αποκτήσει κράτος και η ειρήνη και η συμφιλίωση θα επικρατήσει μέσα στην αντικειμενική αγκαλιά της Δικαιοσύνης.
Οι εμφυλιοπολεμικές συγκρούσεις στο Λίβανο σε ανατριχιάζουν με τη λεπτομέρεια της περιγραφής τους, μαίνονται τυφλά βυθίζοντας την κοσμική πλευρά της Βηρυττού στο σκοτάδι του θανάτου.
Οι πολιτικοθρησκευτικές διαφορές απαξιώνουν την ανθρώπινη ύπαρξη, ρίχνοντάς την σε ποτάμια αίματος στο όνομα του Θεού και της εξουσίας. Νατουραλιστικές σκηνές αναπαριστά η συγγραφέας βγαλμένες από τις συνέπειες του πολιτικοθρησκευτικού φανατισμού.
Κι έχει μεγάλη αξία αυτή η περιγραφή, καθώς στηρίζεται στη μαρτυρία, ήτοι στα βιώματα της κεντρικής ηρωίδας του μυθιστορήματος, της Λιντά, που τελικά ένιωθε και Σύρια και Ελληνίδα, έχοντας ζήσει όλη τη φρίκη του μακελειού στη Βηρυτό, τον τελικό σταθμό του ταξιδιού της, από τον οποίον κι επιστρέφει στο Παρίσι και τελικά στην Ελλάδα, με την πιο μεγάλη απογοήτευση της ζωής της.
Εκει πάγωσε και νέκρωσε δια παντός την ψυχή της, που την έφλεγε συνεχώς η αγάπη του Καρίμ. Αυτός που την πύρωνε διαρκώς αυτός και τη πάγωσε οριστικά, ώστε καμιά άλλη αγάπη, όσο ανιδιοτελής κι ακοίμητη κι αν περίμενε να της χαριστεί, δεν έλιωσε τον πάγο που κατέλαβε όλη την έκταση της καρδιάς της.
«Η ΦΩΤΙΑ της ψυχής» κινείται στον ιστορικό άξονα του 20ου αιώνα, από το 1906 έως το 1985, και συνιστά ένα δραματικό ιστορικό μυθιστόρημα, κοσμοπολίτικο με ήρωες παθιασμένους για τη ζωή, αλλά και για δικαιοσύνη και ελευθερία. Η Ιστορία που καταγράφεται έχει τραγικά γεγονότα, ανθρώπους που τα κινούν, συμφέροντα που τα καθορίζουν, βαθιά απογοήτευση από την ιδιοτελή διαχείριση, ελπίδα μικρή για τη συναδέλφωση των λαών, όπως τα εκθέτει αριστοτεχνικά με αφηγηματική αμεσότητα και ανεπιτήδευτο ύφος η συγγραφέας. Είναι ένα μυθιστόρημα που σημαδεύει και το νου και τη φωτιά της ψυχής του αναγνώστη.