ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΠΑΝΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: CHRISTOS XENITOPOULOS

Γερακίνα Μπουρίκα και Πάνος Παπαδάκης

Η Γερακίνα, που τα βιβλία της θα μπορούσαν να υπογράφονται χωρίς το επώνυμό της, ανήκει σε μία ιδιαίτερη κατηγορία συγγραφέων. Σε αυτή των sui generis, καθώς η γραφή της δεν παραπέμπει σε ιστορίες déjà vu, χιλιοειπωμένα κλισέ ή εύπεπτες ανατροπές. Και ταυτόχρονα μιλάει τη γλώσσα του σήμερα, οι ήρωές της είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας όπου πίσω από αυτήν κρύβονται ανείπωτα μυστικά, χωρίς ωστόσο να τραβάει τα πάθη και τα λάθη τους απ’ τα μαλλιά. Θα μπορούσαν να συμβούν στον οποιονδήποτε, καθώς αυτό που έχει σημασία δεν είναι τι γράφεις, αλλά πώς το γράφεις. Και η γραφή της Γερακίνας είναι τόσο αγέρωχη όσο και η ίδια.

ΠΑΝΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Γερακίνα, ας αρχίσουμε από την αρχή: πες μας λίγα λόγια για το τρίτο μυθιστόρημά σου, «Φωτιά στο παρελθόν».

ΓΕΡΑΚΙΝΑ ΜΠΟΥΡΙΚΑ: Η «Φωτιά στο παρελθόν», Πάνο μου, μόνο με λίγα λόγια μπορεί να περιγραφεί γιατί οι ανατροπές είναι πολλές για να ειπωθούν περισσότερα. Τα μόνα στοιχεία που μπορώ να σου δώσω λοιπόν χωρίς να σου διαβάσω το οπισθόφυλλο, είναι ότι διαβάζοντας αυτό το μυθιστόρημα, θα δεις ποιες ανήθικες πράξεις μπορούν να συνοδεύουν τη φιλαυτία μιας γυναίκας… Πόσο ανήθικο κάνουν έναν άντρα η εξουσία και το χρήμα … Τι σπρώχνει μία αδύναμη κοπέλα στο να υποκύψει στην γοητεία της αμαρτίας… Πώς γεννιέται σε ένα μικρό νησί ένας εφηβικός έρωτας… Πόσες αλυσιδωτές αντιδράσεις μπορεί να προκαλέσει ένας αιφνίδιος θάνατος… Θα ανακαλύψεις, ποιο θανάσιμο μυστικό είναι θαμμένο κάτω από τη λεμονιά της πίσω αυλής ενός σπιτιού, και τέλος θα μάθεις ποια θα είναι τα απομεινάρια της φωτιάς που άρχισε να καίει στο παρελθόν των ηρώων μου.

Π.Π.: Πώς η φωτιά μπορεί να σβήσει το παρελθόν; Κι αν πνιγόταν τελικά το παρελθόν μέσα σε σκοτεινά νερά;

Γ.Μ.: Σκέψου ότι ο τίτλος «Φωτιά στο παρελθόν», προέκυψε από μια σκέψη-ερώτημα ενός ήρωα του βιβλίου μου: «Ποια θα ήταν τα απομεινάρια της ζωής τους μόλις χανόταν ο καπνός από το παρελθόν που είχε πάρει ήδη φωτιά;». Η φωτιά στο συγκεκριμένο παρελθόν λοιπόν δεν σβήνει. Πρέπει να σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά της. Σαν εξαγνισμός. Κι όταν όλα τελειώσουν, οι ήρωες θα δουν τι έχει απομείνει όρθιο μέσα στα αποκαΐδια και να μπορέσουν να προχωρήσουν και να κτίσουν μετά από όλα αυτά το μέλλον τους. Μετά από μια φωτιά, ακόμη κι ένα δάσος θα βρει τρόπο να αναστηθεί. Μπορεί να του πάρει καιρό, αλλά θα ξαναζωντανέψει. Σκέψου τα ροζ κυκλάμινα που φυτρώνουν μέσα από μια καμένη γη… Η διαφορά ανάμεσα στη φωτιά και στο νερό για μένα είναι μεγάλη. Γιατί για τη φωτιά, σε αντίθεση με το νερό, αρκεί μία και μόνο μικροσκοπική σπίθα για να φέρει την καταστροφή. Κι εδώ, μέσα σε αυτό το μυθιστόρημα υπήρξε αυτή η σπίθα. Εκείνη που νομίζεις ότι θα φυσήξεις και θα σβήσει όπως η φλόγα σε ένα κερί, όμως αυτή τρέφεται από το λίγο οξυγόνο που της έδωσες και φουντώνει.

Π.Π.: Πώς θα χαρακτήριζες με τρεις λέξεις τους ήρωες του τρίτου βιβλίου σου;

Γ.Μ.: Σκληρούς, αθώους, αιώνια ερωτευμένους. Συγνώμη που έκλεψα με μια παραπάνω λέξη.

Π.Π.: Είμαστε τελικά, όπως λένε οι ψυχολόγοι, τόσο άρρωστοι όσο και τα μυστικά που κρύβουμε; Σε ρωτάω, γιατί οι ήρωες της ιστορίας σου είναι η επιτομή των μυστικών…

Γ.Μ.: Σίγουρα τα μυστικά που κρύβουμε ουσιαστικά κρύβουν την αρρώστια της ψυχής μας. Αλλιώς δεν θα είχαν λόγο ύπαρξης. Είναι η ασπίδα διαφύλαξης της σκοτεινής μας πλευράς. Πράγματι είναι τόσο άρρωστοι κάποιοι ήρωές μου γιατί τα μυστικά τους φτάνουν να είναι θανάσιμα. Υπάρχουν όμως κι εκείνοι οι άλλοι, οι καθαροί ήρωες, που θα ήθελα να τους έχω φίλους. Ή μάλλον, για να το διατυπώσω πιο σωστά, εγώ έχω τέτοιους φίλους που με ενέπνευσαν να περιγράψω μέσα από εκείνους, τους καλούς – μέσα σε εισαγωγικά – ήρωές μου.

Π.Π.: Πάμε λίγο πίσω, και πιο συγκεκριμένα στο 2016, και θέλω να μας αποκαλύψεις ποια ήταν εκείνη η ιερή στιγμή που είπες «θα γράψω ένα βιβλίο».

Γ.Μ.: Η στιγμή εκείνη ήταν, όταν έλεγα σε ένα φίλο τη φράση «η ιστορία που μου είπες είναι συγκλονιστική. Πρέπει να γίνει ή ταινία ή κάποιος να την κάνει βιβλίο». Αυτή λοιπόν η αληθινή ιστορία που μου εξιστόρησε και είχε διαδραματιστεί στο χωριό που κατάγεται, έγινε το πρώτο δικό μου τόλμημα. Το πρώτο μου βιβλίο. Βέβαια αυτό ήταν η αφορμή να ξεκινήσω. Να ξέρεις όμως ότι η αιτία που αποφάσισα να γράψω ήταν ένας άνθρωπος, φίλος αγαπημένος, δυστυχώς έφυγε πολύ νέος από την ζωή, που για να του κάνω πλάκα κάποτε, είχα γράψει ένα παραμύθι για εκείνον. Για πολύ καιρό μου έκανε πλύση εγκεφάλου. «Εσένα σε φαντάζομαι συγγραφέα», μου έλεγε, κι εγώ το μόνο που έκανα ήταν να γελάω… Μέχρι που με έκανε τελικά να το φανταστώ κι εγώ και να το κάνω. Ίσως ο τίτλος του πρώτου μου βιβλίου «Έτσι το έγραψαν οι Μοίρες», νομίζω ταιριάζει απόλυτα στη δική μου συνάντηση με τη συγγραφή, γιατί κάπως έτσι νιώθω πως έγινε. Ποτέ δεν ήταν κάτι που το ονειρευόμουν.

Π.Π.: Ο ερωτισμός, πόσο σημαντικός είναι στην ψυχοσύνθεση των ηρώων σου;

Γ.Μ.: Οι ήρωές μου, Πάνο, για μένα είναι αληθινοί άνθρωποι. Με συναισθήματα, με πάθη, με καθημερινότητα και με την δική του ξεχωριστή γοητεία ο καθένας. Πώς θα μπορούσε από τη ζωή τους λοιπόν να λείπει ένα βασικό συστατικό της πραγματικής ζωής, ο ερωτισμός;

Π.Π.: Επηρεάζει τη θεματολογία σου ή τον τρόπο με τον οποίο γράφεις, η ψυχολογία σου της στιγμής; Ξυπνάς μια μέρα και λες «σήμερα αυτόν θα τον σκοτώσω»;

Γ.Μ.: Όχι. Εγώ ακόμη και κέφι να έχω, μπορεί να σκοτώσω… Μόνο στα βιβλία εννοείται.

Π.Π.: Κλείνεις ανοιχτούς λογαριασμούς μέσα από τα μυθιστορήματά σου; Είναι ένας τρόπος να βάλεις, κατά μία έννοια, φωτιά στο δικό σου παρελθόν, σε όποιον ή σ’ όσα σε έχουν κατά το παρελθόν ενοχλήσει;

Γ.Μ.: Εγώ δεν βάζω φωτιά στο παρελθόν μου. Το έχω δεχτεί και το αγαπάω γιατί είναι κομμάτι μου, ακόμη και οι κακές στιγμές του. Αν κάψω το παρελθόν μου θα είναι σαν να απαρνιέμαι τον χαρακτήρα μου και όλα όσα έχω πλάσει στη ζωή μου περνώντας μέσα από αυτό. Ούτε οι ήρωές μου όπως κατάλαβες βάζουν φωτιά στο παρελθόν τους. Το παρελθόν τους αρχίζει να καίγεται έπειτα από κάποιες συγκλονιστικές αποκαλύψεις κι εκείνοι ανήμποροι να κάνουν κάτι, περιμένουν να δουν τι θα απομείνει τελικά όρθιο μέσα σε αυτό.

Π.Π.: Συγχωρείς εύκολα; Τι είναι αυτό που δεν θα συγχωρούσες ποτέ;

Γ.Μ.: Δίνω ευκαιρίες, θα έλεγα. Με εξαίρεση την προδοσία των φίλων. Αυτό δεν το συγχώρεσα ποτέ και ούτε πρόκειται να το συγχωρήσω.

Π.Π.: Πόσο εύκολο ή πόσο δύσκολο είναι να είναι κάποιος συγγραφέας στην τωρινή Ελλάδα;

Γ.Μ.: Αν το δεις σαν επάγγελμα, είναι δύσκολο να είσαι συγγραφέας. Δυστυχώς η κρίση έχει γίνει αδίστακτη και χτυπά κάθε τομέα. Αν το δεις όμως σαν δημιουργία, γίνεται εύκολα, αρκεί να έχεις πίστη στον εαυτό σου και να το δοκιμάσεις.Π.Π.: Τι συμβουλή θα έδινες σε κάποιον νέο συγγραφέα; Γιατί είναι και πολλοί! Τελικά υπάρχει «θέση» για όλους, σε μια τόσο μικρή – λόγω γλώσσας – αγορά;

Γ.Μ.: Οι «θέσεις» φυσικά και είναι περιορισμένες σε μια μικρή αγορά σαν της Ελλάδας, όμως το θετικό είναι πως δεν έχουν επάνω τους ταμπελάκια με ονομαστικές κρατήσεις, ούτε άλλους περιορισμούς. Ο καθένας μπορεί να διεκδικήσει μία από αυτές. Επειδή κι εγώ είμαι νέα συγγραφέας, συμβουλεύω κι εμένα και τους υπόλοιπους: Ας είμαστε άξιοι και αξιοπρεπείς και η μία από αυτές τις λίγες θέσεις μπορεί να γίνει δική μας.

Π.Π.: Φοβάσαι ότι μπορεί κάποια στιγμή να ξεμείνεις από έμπνευση; Σου έχει περάσει τέτοια σκέψη απ’ το μυαλό;

Γ.Μ.: Κάθε φορά, πριν καθίσω στον υπολογιστή. Η πρώτη σκέψη είναι «κι αν δεν μπορώ να συνεχίσω παρακάτω;». Με ένα μαγικό τρόπο όμως τελικά συνεχίζω…

Π.Π.: Τι αγαπάς πιο πολύ;

Γ.Μ.: Τα παιδιά μου και μετά από αυτά τον εαυτό μου. Ας μας αγαπήσουμε πρώτα εμείς για να έχουμε την πιθανότητα να αγαπηθούμε από τους άλλους.

Π.Π.: Και τι είναι αυτό που μισείς περισσότερο;

Γ.Μ.: Τους επικριτές των ξένων ζωών. Κανέναν δεν θεωρώ άξιο να κρίνει τη ζωή κανενός. Ξέρεις, συνήθως το δάχτυλο που κουνούν κάποιοι σε κάποιους άλλους επικριτικά, είναι κατά βάθος το δάχτυλο που κουνούν στον εαυτό τους. Βλέπουν σαν σε καθρέφτη επάνω στους άλλους τις δικές τους αδυναμίες και τα λάθη τους και αυτό είναι που τους ενοχλεί ουσιαστικά. Το καθρέφτισμα της φριχτής πραγματικότητα που κρύβεται μέσα στην δική τους ψυχή. Όμως ποιος αντέχει να τα βάλει με τον εαυτό του;

Π.Π.: Ας πάμε λίγο και στον άλλο ρόλο σου. Επειδή δημοσιογραφείς, πες μας λοιπόν, τι πιστεύεις ότι είναι αυτό που λείπει από την Ελλάδα;

Γ.Μ.: Τα όνειρα. Ξέρω ότι δεν περίμενες αυτό σαν απάντηση αλλά το πιστεύω σοβαρά. Μας λείπουν τα όνειρα για να ξυπνήσουμε και να προχωρήσουμε παρακάτω. Μας έχει επιβληθεί μια κακή πραγματικότητα την οποία έχουμε αποδεχθεί στωικά και αυτός είναι ο μόνος σοβαρός λόγος εξαιτίας του οποίου δεν θα αλλάξει. Ας αρχίσουμε να κάνουμε σχέδια λοιπόν και να έχουμε απαιτήσεις γιατί αυτό είναι το πρώτο βήμα για τη βελτίωση της ζωής του καθενός ξεχωριστά και της Ελλάδας στο σύνολο των πολιτών της.

Π.Π.: Έχεις πάρει πολλές συνεντεύξεις από σημαντικούς ανθρώπους. Ποιος ή ποια σε συντάραξε πραγματικά;

Γ.Μ.: Ξέρεις, στις συνεντεύξεις μου πάντα προσπαθώ να ανακαλύψω κομμάτια της ψυχής που κρύβονται μέσα σε έναν άνθρωπο. Δεν με ενδιαφέρει καθόλου να μάθω τα μυστικά τους και την ιδιωτική τους ζωή. Κι αυτό γίνεται ολοφάνερο από τις ερωτήσεις που τους θέτω. Έχω ακούσει λοιπόν πολλά ενδιαφέροντα πράγματα που φανερώνουν πλευρές αυτών των ανθρώπων που τις αγνοούμε. Αυτή η συνέντευξη όμως που με συντάραξε δεν αφορούσε ένα πρόσωπο, αλλά έναν σύλλογο κακοποιημένων γυναικών και παιδιών. Επειδή τότε που έγινε αυτή η συνέντευξη ήταν η εποχή που είχε κυκλοφορήσει το βιβλίο μου «Όταν η αλήθεια ντύθηκε το ψέμα» που αναφερόταν και στο θέμα της κακοποίησης, ακούγοντας κι άλλες λεπτομέρειες για τη ζωή ανθρώπων που κακοποιήθηκαν, ήθελα να ουρλιάξω. Πνιγόμουν βλέποντας πόσο μεγάλη έκταση έχει αυτό το θέμα και πόσοι άνθρωποι βιώνουν τον εφιάλτη τους πίσω από τις κλειστές πόρτες των φαινομενικά ήρεμων σπιτιών τους. Είναι πολλοί και δεν το χωράει ο ανθρώπινος νους.

Π.Π.: Πόσο εύκολα αντιλαμβάνεσαι το ψέμα ή τη μισή αλήθεια που θα σου πει κάποιος σε μία συνέντευξη; Έχεις κάποιον «ανιχνευτή ψεύδους» που σου λέει «τώρα αυτός με δουλεύει»;

Γ.Μ.: Ναι, έχω. Κοίταξε να δεις. Στη ζωή μου έχω δουλέψει πολύ και έχω συναναστραφεί με άπειρους ανθρώπους έτσι ώστε να μπορώ να ψυχολογήσω αρκετά καλά όποιον έχω απέναντί μου. Το επόμενο στοιχείο που με βοηθά στην ανίχνευση του ψέματος είναι ότι εγώ η ίδια μπορώ να σκεφτώ τα πιο επιτυχημένα ψέματα. Είμαι ικανή να σου πλάσω το καλύτερο ψέμα εάν χρειαστεί. Μπορεί να γελάς, αλλά έτσι είναι. Θέλεις να σου το αποδείξω; Μπορώ να πλάσω μία ιστορία πολύπλοκη με αρχή μέση και τέλος γεμάτη ανατροπές και να στην κάνω ολόκληρο βιβλίο!

Π.Π.: Τι είναι εκείνο που ξέχασα να σε ρωτήσω;

Γ.Μ.: Την ηλικία μου ξέχασες να ρωτήσεις! Τη Δευτέρα 7 Ιανουαρίου έχω γενέθλια. Αν θες λοιπόν να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση, να ξέρεις πως τα κεράκια της τούρτας μου θα τα σβήσω τέσσερις ημέρες μετά, την Παρασκευή 11 Ιανουαρίου. Καλώ όλους λοιπόν, κι εσένα με τον Peter φυσικά, να έρθουν να τους κεράσω από την τούρτα που θα κόψω εκείνο το βράδυ της Παρασκευής στο Saint George Café Bar στην πλατεία Καρύτση. Εκτός φυσικά από την τούρτα, θα έχω την τιμή το ίδιο βράδυ να κάνω και την πρώτη επίσημη παρουσίαση του βιβλίου μου. Δίπλα μου θα βρίσκεται για να μιλήσει για το βιβλίο η αγαπημένη μου Τένια Μακρή και η ταλαντούχα ηθοποιός Σοφία Πανάγου που θα διαβάσει κάποια αποσπάσματα από το βιβλίο μου με την υπέροχη φωνή της.

Π.Π.: Θα μας αποκαλύψεις τι κρύβεται κάτω από τη λεμονιά;

Γ.Μ.: Ναι. Ο σκελετός ενός παιδιού.Διαβάστε όλες τις συνεντεύξεις της Γερακίνας Μπουρίκα για το Books and Style ΕΔΩ

*Το βιβλίο της Γερακίνας Μπουρίκα «Φωτιά στο παρελθόν», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανός.
*Η φωτογράφιση έγινε στην τοποθεσία Λιμάνι Νέας Αρτάκης.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Books and Style

Books and Style