ΘΑΝΑΣΗΣ ΞΑΝΘΟΣ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΣΗ ΞΑΝΘΟ
Ηθοποιός και συγγραφέας με ταλέντο, ήθος και δημιουργικότητα στη ζωή του. Ο Στάθης Νικολαϊδης, με αφορμή την 4η έκδοση του βιβλίου του «Θυμάμαι και Γεύομαι» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δερέ, μου έδωσε μία πολύ όμορφη συνέντευξη.
Τι είναι αυτό που έκανε το βιβλίο σας αγαπητό στο αναγνωστικό κοινό;
Πιστεύω η απλή γραφή του βιβλίου, η αμεσότητα μέσα από μια παιδική και εφηβική αθωότητα λειτούργησε σαν άμεση επικοινωνία με τον κάθε αναγνώστη μου. Αυτή η ιδιαιτερότητα έχει κάνει θραύση τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ο κόσμος από την πρώτη στιγμή το αγκάλιασε καθώς και το ενδιαφέρoν των δημοσιογράφων και των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών ήταν τεράστιο. Πρέπει όμως να επισημάνω και την πρωτότυπη ιδέα που είχε η Εκδότρια μου κυρία Σοφία Δερέ που με ένα τηλεφώνημα έστελνε αμέσως το βιβλίο σε κάθε αναγνώστη με δωρεάν έξοδα αποστολής κι αυτό έπαιξε πάρα πολύ σημαντικό ρόλο για τους αναγνώστες που το εκτίμησαν πάρα πολύ.
Τι θυμάστε έντονα από την παιδική σας ηλικία, το οποίο αποτέλεσε και το έναυσμα να γράψετε το συγκεκριμένο πόνημα;
Οι αναμνήσεις και η νοσταλγία κάτω από το πέπλο της μητέρα μου με τις αναμνήσεις των παιδικών αλλά και εφηβικών μου χρόνων για μένα ήταν το πιο δυνατό έναυσμα να ξεκινήσω πριν 12 χρόνια περίπου να καταγράφω τη ζωή μου από το 1959 μέχρι το 1974 που έφυγα από την Κωνσταντινούπολη. Έγραφα και έσβηνα αρκετά χρόνια έχοντας οδηγό τις ζωντανές μνήμες μου. Ώσπου ήρθε εντελώς τυχαία η γνωριμία μου με τις Εκδόσεις Δερέ και την δυναμική Σοφία Δερέ που με εμπιστεύθηκε και δουλέψαμε πολύ σκληρά διαδικτυακά την περίοδο του κορονοϊού, για να βγει αυτό το άρτιο αποτέλεσμα και σαν κείμενο αλλά και σαν παρουσίαση.
Θα σκεφτόσασταν κάποια στιγμή να μεταφέρετε το βιβλίο στη θεατρική σκηνή;
Το βιβλίο δεν μεταφέρεται στο θέατρο αλλά μεταφέρεται άνετα και με μεγάλο ενδιαφέρον στην μικρή οθόνη με πάρα πολλούς πρωτότυπους τρόπους. Ήδη μου το έχουν ζητήσει αρκετοί και βρισκόμαστε σε κάποιες συζητήσεις και περιμένω και άλλους σκηνοθέτες και παραγώγους να δείξουν ενδιαφέρον. Θα είναι ιδιαίτερη χαρά όχι μόνο για μένα αλλά και για ένα τεράστιο κοινό τηλεθεατών που μου το ζητάνε να το παρακολουθήσουν ζωντανά στην μικρή οθόνη. Πιστεύω η ιστορία μου όπως καταγράφεται στο βιβλίο μου μέσα από γεύσεις και αρώματα, θα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Πατρίδα μας τελικά, είναι εκεί όπου ανήκει η καρδιά μας;
Σαφώς είναι εκεί που ανήκει η καρδιά μας. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Κωνσταντινούπολη και αισθάνομαι ότι η καρδιά μου είναι ακόμα εκεί διότι είμασταν όλοι οι Κωνσταντινουπολίτες, δυο φορές Έλληνες και προσπαθούσαμε τόσα χρόνια με νύχια και με δόντια να κρατήσουμε τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία σαν άσβεστη φλόγα.
Αν σας ρωτούσε κάποιος γιατί να διαβάσει το βιβλίο σας, τι θα του λέγατε;
Η επιτυχία του βιβλίου μου που εκδόθηκε Απρίλιο του 2021 και βρίσκεται αυτή την στιγμή στην τέταρτη έκδοση πριν συμπληρώσει καν ένα χρόνο, δεν είναι τυχαία. Πιστεύω οφείλεται στην νοσταλγία, την συγκίνηση και τις αναμνήσεις που προκαλεί σε κάθε αναγνώστη είτε έζησε στην Κωνσταντινούπολη, είτε ζει διαβάζοντας αυτό το βιβλίο. Αυτή είναι μια επιτυχία που σιγά σιγά την συνειδητοποιώ και με κάνει πολύ χαρούμενο. Γράφω με εφηβική αφέλεια ολοζώντανα τα χρόνια που έζησα στην Πόλη μέσα από γεύσεις που οι αναγνώστες μου χορταίνουν με τις περιγραφές των συνταγών της μητέρας μου. Είναι ένα κοκτέιλ αρώματος με συνταγές και αναμνήσεις που δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο.
Τι σκέψεις σας ξύπνησαν τα σχόλια του κόσμου για το βιβλίο;
Δεν είναι υπερβολή ότι όλες οι κριτικές και τα σχόλια που πήρα και παίρνω καθημερινά από τους εκατοντάδες αναγνώστες μου είναι τόσο θετικές, αληθινές, συγκινητικές. Που η χαρά μου είναι τεράστια. Και έτσι, ξαναζώ νοσταλγικά την γενέτειρα μου και εκείνα τα παραμυθένια χρόνια.
Γιατί δε σας βλέπουμε πλέον στο θέατρο ή τηλεόραση; Συνειδητή επιλογή;
Ποτέ δεν απείχα ούτε από το θέατρο αλλά ούτε και από την τηλεόραση. Απλά ο κορονοϊός μας τα χάλασε. Ευτυχώς που μετά από πάρα πολλές δεκαετίες πολύ σκληρής δουλειάς έχω την δυνατότητα να επιλέγω και όχι να με επιλέγουν για αυτό που θα κάνω. Είχα αρκετές προτάσεις και στο θέατρο και στην τηλεόραση και πιστεύω σύντομα θα καταλήξω κάπου με αξιοπρέπεια αλλά και με πολύ ενδιαφέρον. Άλλωστε μετά την τελευταία μου τεράστια επιτυχία στο «Κόκκινο ποτάμι» νομίζω έπρεπε να κάνω μια ανάπαυλα, συζητώντας κάτι αντάξιο.
Τι σκέψεις κάνετε στην Ελλάδα του 2022 και ποιο είναι το αντιστάθμισμα σας;
Δυστυχώς το λέω με λύπη αντί να πηγαίνουμε μπροστά στην Ελλάδα μείναμε στάσιμοι. Απουσιάζει ο σεβασμός, η εκτίμηση, η ταπεινότητα αλλά και η αγάπη για τον συνάνθρωπό μας. Χάθηκε παντελώς η επικοινωνία μεταξύ μας. Θλίβομαι που φθάσαμε στο 2022 και είμαστε μια χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας διότι ακόμα και ένας που παίρνει 600 ευρώ τον μήνα (και αν τα παίρνει και αυτά), δεν μπορεί να ζήσει. Βασικά είναι άνεργος δηλαδή μη ενεργός στην καθημερινή ζωή. Εύχομαι η νέα γενιά να αγωνιστεί για να μπορέσουμε να ανακάμψουμε. Ελπίζω αυτή μου η σκέψη να αρχίσει να γίνεται αντιληπτή και στην μεγαλύτερη γενιά που είναι εμπόδιο στην πρόοδο της Ελλάδας σκεπτόμενοι πολύ εγωιστικά και μόνο τον εαυτόν τους.
Ποια θεωρείτε την πιο υπερεκτιμημένη αρετή στον άνθρωπο;
Για να υπάρχουν υπερεκτιμημένες αρετές πρέπει να έχουν και αρετές οι άνθρωποι και αναρωτιέμαι… Έχουν; Για μένα πρέπει να είναι ένας άνθρωπος ταπεινός και πάντα να λέει εσύ και να ξεχάσει το εγώ που στην χώρα μας μόνο το εγώ ακούγεται. Αν κάποτε το καταφέρουμε αυτό, νομίζω θα είναι η καλύτερη αρετή και πιστέψτε με δεν θα είναι καθόλου υπερεκτιμημένη.
Αν ο χρόνος γυρνούσε πίσω, τι είναι αυτό που θα αλλάζατε και τι αυτό που θα κρατούσατε ίδιο;
Αν όντως ο χρόνος γυρνούσε πίσω θα ήμουν ευτυχισμένος διότι δεν θα υπήρχε τίποτα να αλλάξω. Έζησα σε μια πολύ καλύτερη εποχή από το σήμερα, παρ’ όλο που περνούσαμε πολλές αντίξοες καταστάσεις μέσα σε ένα ξένο κράτος που πολλές φορές μας καταπίεζαν αλλά δεν είχαμε άγχος. Ζούσαμε με αλήθεια, με αγάπη, με επικοινωνία, πράγματα που σπανίζουν στην εποχή μας. Αλλά αν όντως επέλεγα κάτι να κρατήσω από το παρελθόν στο παρόν, θα ήταν η ανθρώπινη επικοινωνία που δυστυχώς η τεχνολογία την έχει καταργήσει. Εδώ θα πω μια σοφή κουβέντα σε μετάφραση. «Αυτό που έρχεται, σε κάνει πολλές φορές να νοσταλγήσεις αυτό που έφυγε».
Θεωρείτε ότι όλα όσα ακούστηκαν στο χώρο σας για το #metoo έδωσαν ένα φως για την επόμενη μέρα που ξημερώνει;
Το φως το πραγματικό νομίζω θα έρθει στο χώρο μας όταν όλα αυτά που συμβαίνουν δεν καταναλώνονται σε επίπεδο κουτσομπολιού και θεαματικότητας. Νομίζω ότι φταίει πάρα πολύ η πολιτεία που αδιαφορεί συνεχώς και δεν επιβλέπει κανένα χώρο και αφήνει κάποιους που νομίζουν ότι έχουν ισχύ, να εκμεταλλεύονται αισχρά την αδυναμία πάρα πολλών που έχουν ανάγκη από μια δουλειά και ένα μεροκάματο. Αν ήταν παρούσα η πολιτεία και τιμωρούσε τους δήθεν προνομιούχους στον χώρο μας, δεν θα τολμούσαν να φθάσουν την κατάσταση εδώ που έφθασε. Μην νομίζετε ότι είναι μόνο αυτές οι περιπτώσεις που ακούμε καθημερινά. Δυστυχώς υπάρχουν χιλιάδες άλλες περιπτώσεις που καλύπτονται πίσω από συμφέροντα και άλλα πολλά. Εδώ και δεκαετίες έχουν ταλαιπωρήσει και βασανίσει κόσμο και κόσμο. Και πολύ φοβάμαι θα συνεχίσει αυτή η κατάσταση. Πως λοιπόν να δούμε φως στον χώρο μας;
Εσείς είχατε κάποια δύσκολη συνεργασία που αναγκαστήκατε να φύγετε από την δουλειά;
Δυστυχώς μέσα στην μακρόχρονη καριέρα μου αντιμετώπισα πάρα πολλές τέτοιες καταστάσεις και στο θέατρο και στην τηλεόραση. Εγκατέλειψα κάποιες δουλειές αλλά δυστυχώς σε κάποιες περιπτώσεις ήμουν αναγκασμένος με πόνο ψυχής και με κλάμα να μείνω για λόγους οικονομικούς. Όπως και πάρα πολλοί στο χώρο, καταπιέζονται γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο. Ξέρετε το θέατρο και η τηλεόραση δεν είναι αυτό που βλέπουν όλοι, εννοώ την λάμψη. Έχει βαθύ σκοτάδι το παρασκήνιο. Το βίωσα πάρα πολύ έντονα. Έχω δεχθεί μπούλινγκ φοβερό, άλλωστε και ποιος δεν δέχθηκε, – άλλος λίγο και άλλος πολύ. Γιατί πάντοτε υπήρχε και υπάρχει η νοοτροπία ότι ο έχων και ο κατέχων πρέπει να ποδοπατήσει τον αδύναμο για να κοκορεύεται ότι λάμπει μόνον αυτός. Λίγες είναι οι εξαιρέσεις τους θαυμάζω για την αξιοπρέπεια τους και ευτυχώς που μέσα στην καριέρα μου συνάντησα και αυτούς τους ανθρώπους και τους είμαι ευγνώμων.
Τι άλλο ετοιμάζετε συγγραφικά στο εγγύς μέλλον;
Συγγραφικά ετοιμάζω το τρίτο μου βιβλίο, ένα εντελώς διαφορετικό αφήγημα, μια αληθινή και περίεργη ιστορία. Επίσης, επιμελούμαι τις εκπομπές μου με τίτλο «Κωνσταντινούπολη θυμάμαι και γεύομαι» που κάθε Παρασκευή τις παρουσιάζω ζωντανά στις 10 η ώρα το βράδυ στο διαδικτυακό ραδιόφωνο radio_paris με την ευγενική χορηγία των Εκδόσεων Δερέ. Κάθε Παρασκευή «φωτίζω» μια διαφορετική γωνία από την Κωνσταντινούπολη.
Σε καλλιτεχνικό επίπεδο, θα περιμένουμε κάτι από εσάς;
Όπως σας είπα και παραπάνω στην ερώτηση σας, είμαι σε συζητήσεις για κάτι πολύ ωραίο και πρωτότυπο, τόσο στο θέατρο, όσο και στην τηλεόραση, αλλά μέχρι να πέσουν οι υπογραφές δεν είναι ανακοινώσιμο. Βέβαια πάντα είμαι ανοιχτός και σε οποιαδήποτε καινούργια πρόταση. Ξέρετε όλα έχουν πάντα και ανατροπές και είδωμεν….
Πριν τελειώσουμε αυτή την ωραία συνέντευξη θέλω και δημόσια να σας ευχαριστήσω κύριε Θάνο Ξάνθο. Είστε ένας εξαίρετος δημοσιογράφος που μου κάνετε την τιμή για δεύτερη φορά να ασχοληθείτε με το πρωτότυπο βιβλίο μου αλλά και με τις δραστηριότητες μου.
