ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΓΕΡΑΚΙΝΑ ΜΠΟΥΡΙΚΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: PETER TAMAS

12 ΓΥΝΑΙΚΕΣ. Δύο άντρες. Κώστας Χαρδαβέλλας και Κωνσταντίνος Κ. Χαρδαβέλλας. Ένας αμφιλεγόμενος ήρωας -ο Βάνιας Βενιέρης- που δίχασε τους συγγραφείς του.
Ένα βιβλίο αφιερωμένο στις γυναίκες που πληγώθηκαν και πλήγωσαν, και που οι ιστορίες τους κέντρισαν το ενδιαφέρον του Κωνσταντίνου, μα παράλληλα, αποτελεί ίσως και την εξόφληση ενός χρέους απέναντι σε κάποιες γυναίκες που πέρασαν από τη ζωή του Κώστα Χαρδαβέλλα.

Γερακίνα Μπουρίκα, Κώστας Χαρδαβέλλας και Κωνσταντίνος Κ. Χαρδαβέλλας

ΓΕΡΑΚΙΝΑ ΜΠΟΥΡΙΚΑ: Κωνσταντίνε, πώς ξεκίνησε αυτό το βιβλίο με τον τίτλο 12 ΓΥΝΑΙΚΕΣ που κυκλοφορεί εδώ και λίγες μέρες από τις εκδόσεις Ωκεανός;

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Κ. ΧΑΡΔΑΒΕΛΛΑΣ: Αυτό το βιβλίο ξεκίνησε σαν ιδέα δική μου, όταν έγραφα το προηγούμενο βιβλίο, «Το ζεϊμπέκικο του νικητή». Τότε είχα θυμηθεί όλες τις ερωτικές ιστορίες που άκουγα όταν ήμουνα μικρός, του πατέρα μου, γνωστών μας, φίλων, διάσημων ανθρώπων. Έτσι μου ήρθε σαν ιδέα να γράψουμε ένα βιβλίο, αυτή τη φορά μαζί, βασισμένο σε τέτοιας φύσεως ιστορίες, γιατί πραγματικά εγώ τις θεωρούσα πολύ ενδιαφέρουσες και ήθελα να το «περάσω» αυτό στο χαρτί.

Γ.Μ.: Εσύ, Κώστα, γιατί συμφώνησες;

ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΡΔΑΒΕΛΛΑΣ: Για μένα να σου πω ότι κατάβαθα αυτό το βιβλίο είναι και μία εξιλέωσή μου προσωπική, σε όποιες γυναίκες πιθανόν πλήγωσα, γιατί είναι ένα βιβλίο πολύ γυναικείο, είναι πολύ υπέρ των γυναικών, το γράψαμε μαζί με τον Κωνσταντίνο, αλλά προσωπικά το θεωρώ και σαν ένα… πλυντήριο, ένα ξέπλυμα δικό μου, γιατί έχω τις ενοχές μου μερικές φορές με κάποιες γυναίκες που έχω πικράνει. Το έγραψα, βέβαια, και το γράψαμε με πολλή αγάπη.

Γ.Μ.: Ποια είναι η γνώμη σου για τον ήρωά σας όσον αφορά στην συμπεριφορά του απέναντι στις γυναίκες;

Κ.Κ.Χ.: Τον αντιπαθώ βαθύτατα γιατί με εκνευρίζει πολύ σαν άνθρωπος. Πάρα πολύ! Και αυτό έβγαινε πολλές φορές όταν γράφαμε. Εγώ είχα πάντα μια προδιάθεση να τον βάζω σε κακές καταστάσεις, να τον βάζω να υποφέρει. Τον τιμωρούσα με τον δικό μου τρόπο. Αυτή ήταν η στάση μου, (συνεχίζει γελώντας) κι όπως είπα, υπήρχε πρόβλημα. Πρόβλημα γιατί είχαμε δύο εντελώς διαφορετικές εικόνες για τον ήρωα.
Εγώ είχα πάντα την τάση να τον «δίνω» σε όλες τις ιστορίες μου και ο πατέρας μου να τον δικαιολογεί πολλές φορές. Οπότε αυτό ίσως είναι και το μόνο σημείο που μαρτυράει ποιες ιστορίες έχω γράψει εγώ και ποιες εκείνος.

Γ.Μ.: Εσύ δηλαδή Κώστα, πώς κρίνεις αυτόν τον άντρα μέσα από την ερωτική του συμπεριφορά;

Κ.Χ.: Εγώ δεν τον βλέπω με τα μάτια του Κωνσταντίνου. Εκείνος τον βλέπει πολύ αυστηρά. Τιμωρητικά θα έλεγα. Εγώ τον βλέπω και λίγο σαν θύμα των γυναικών. Θύμα της δύναμης και της εξουσίας που έχει, που δεν μπορεί να τις διαχειριστεί σωστά. Βεβαίως είμαι απέναντί του στη συμπεριφορά του κάποιες φορές, αλλά σίγουρα το πώς τον βλέπαμε ήταν ένα σημείο όπου υπήρχε διάσταση μεταξύ μας. Εγώ τον αμβλύνω λιγάκι, ο Κωνσταντίνος είναι πολύ πιο οξύς. Θα ήθελε να τον ρίξουμε στην πυρά.

Γ.Μ.: Κωνσταντίνε, έψαξες να βρεις απαντήσεις για τις επιλογές του Βάνια Βενιέρη; Μας τον συστήνετε σαν ενήλικα, όμως φαντάστηκες πώς μπορεί να έζησε σαν παιδί; Προσπάθησες καθόλου να πας πιο πίσω και να τον καταλάβεις;

Κ.Κ.Χ.: Αυτό είναι ένα βασικό κομμάτι που εν μέρει επίτηδες αφήσαμε εντελώς εκτός, γιατί εάν υπάρχει μία δικαιολογία, είναι αυτή. Οπότε αν κάποιος θέλει να τον δικαιολογήσει, μπορεί να το κάνει έτσι. Παρόλα αυτά, ο λόγος που συνεχίζω να τον αντιπαθώ είναι γιατί το θεωρώ λίγο δικαιολογία αυτό. Δηλαδή όπως και αν έχει μεγαλώσει κάποιος, δεν είναι απαραίτητο να καταλήξει έτσι. Γιατί αυτός ο άνθρωπος δεν έχει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά μόνο απέναντι στις γυναίκες, το πρόβλημα είναι η γενικότερη συμπεριφορά του, γιατί είναι ένας άνθρωπος διεφθαρμένος. Είναι κακός άνθρωπος. Οπότε κάποιος εν μέρει θα μπορούσε να τον δικαιολογήσει έτσι, όχι εντελώς όμως. Δεν θεωρώ ότι υπάρχει δικαιολογία, όσο άσχημη κι αν ήταν η παιδική ηλικία κάποιου.

Γ.Μ.: Η παιδική ηλικία, Κώστα, θα ήταν μια καλή δικαιολογία για σένα;

Κ.Χ.: Κοίταξε. Βιωματικά, ξέρω ότι η παιδική ηλικία, όταν είναι κακή, μαύρη, σκοτεινή, μπορεί να οδηγήσει σε τέτοιες ατραπούς, πιστεύω δηλαδή ότι παιδιά που μεγαλώνουν άσχημα, χωρίς γονείς ή με κακούς γονείς ή σε διαλυμένες οικογένειες, πηγαίνουν στο κακό ή στο καλό. Δεν υπάρχει μέση λύση. Δεν ξέρω αν αυτός έζησε έτσι, τον γνωρίζουμε σε μεγάλη ηλικία, αλλά για μένα μπορεί τα άσχημα παιδικά χρόνια να τον έχουν κάνει έτσι. Το έχω δει πολλές φορές αυτό να συμβαίνει.

Κ.Κ.Χ.: Βέβαια ο αντίλογος εδώ είναι ότι εσύ είχες κακή παιδική ηλικία, όμως δεν είσαι κακός άνθρωπος. Γι’ αυτό είπα και πριν ότι δεν είναι δικαιολογία η άσχημη παιδική ηλικία.
(Ο πατέρας του πήγε να μιλήσει, όμως έχασε τα λόγια του. Σώπασε. Το μόνο που ακούστηκε ήταν μια βαθιά ανάσα ικανοποίησης).

Γ.Μ.: Βλέποντας τον τίτλο του βιβλίου, συνειρμικά μου ήρθαν στο μυαλό οι δώδεκα θεοί του Ολύμπου. Ο Δίας -ο αρχηγός θεών και ανθρώπων για τους αρχαίους Έλληνες- στην ερωτική του συμπεριφορά δεν είχε μεγάλες διαφορές από τον ήρωα του μυθιστορήματός σας. Τελικά η σχέση εξουσίας σε μια ερωτική σχέση βλέπουμε ότι παραμένει αναλλοίωτη μέσα στους αιώνες. Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό και ποια η ευθύνη των γυναικών;

Κ.Κ.Χ.: Τώρα θα το πάρεις πάνω σου εσύ αυτό ή εγώ; (ρώτησε απευθυνόμενος στον πατέρα του)

Γ.Μ.: Εγώ θέλω και τις δύο απόψεις.

Κ.Χ.: Ξεκίνα.

Κ.Κ.Χ.: Πάλι εγώ θα ξεκινήσω; (Διαμαρτύρεται γελώντας)
Καταρχάς δεν συμφωνώ απόλυτα ότι είναι αναλλοίωτη η σχέση εξουσίας μέσα στο χρόνο. Θεωρώ αν συγκρίνουμε την γενιά του πατέρα μου με την γενιά τη δική μου, θα δούμε ότι έχει αλλάξει πάρα πολύ αυτό. Νομίζω ότι σε αρκετές από τις ιστορίες μας εμφανίζεται αυτό το μοτίβο. Δηλαδή, υπάρχουν ιστορίες μ’ αυτόν τον άνθρωπο που παίρνει τελείως τον έλεγχο, κάνει ό,τι θέλει, υπάρχουν όμως και ιστορίες που δεν τον έχει τόσο πολύ. Νομίζω ότι αν εξαιρέσουμε τα στερεότυπα που υπάρχουν πάντα, έχει να κάνει καθαρά με τον άνθρωπο αυτό. Εγώ δεν θεωρώ ότι ο πρωταγωνιστής, ο Βάνιας Βενιέρης, είναι έτσι επειδή είναι απαραίτητα άντρας. Είναι έτσι επειδή είναι έτσι σαν άνθρωπος. Και γυναίκα να ήταν, με τον ίδιο τρόπο θα συμπεριφερόταν. Τώρα αυτό με τον Δία που είπες, είναι σωστό. Είναι ακριβώς ίδια η συμπεριφορά του και νομίζω και αυτό είναι ένα σημάδι του πόσο έχουν αλλάξει λίγο τα πρότυπα και τα στερεότυπα. Πιστεύω πως ένας σημερινός άνθρωπος που συμπεριφέρεται σαν τον Δία, που στην αρχαιότητα ήταν το απόλυτο ίνδαλμα, σήμερα δεν είναι πια τόσο αποδεκτός.

Γ.Μ.: Κώστα, από το ύφος σου υποθέτω ότι διαφωνείς και πάλι με τον Κωνσταντίνο.

Κ.Χ.: Ναι. Εγώ πιστεύω ότι ένα μεγάλο κομμάτι των ανδρών ακολουθεί αυτό το στερεότυπο που ο Κωνσταντίνος αρνείται ότι μπορεί να είναι έτσι. Δηλαδή ο άντρας-αφέντης κυριαρχεί στη ζωή μας. Ο άντρας-εξουσιαστής. Ναι. Ο άντρας που λέει «εγώ τη γυναίκα μου, τη θέλω νοικοκυρά στην κουζίνα και πουτάνα στο κρεβάτι», υπάρχει. Βέβαια σε ποιο ποσοστό δεν ξέρω. Άρα λοιπόν όταν γράφουμε ένα βιβλίο, συμμετέχει και αυτό το στερεότυπο του άντρα και επειδή εγώ έχω ζήσει πολύ περισσότερο από τον Κωνσταντίνο, άρα έχω μεγαλύτερες εμπειρίες, πιστεύω ότι ένα κομμάτι του ανδρικού πληθυσμού αυτής της χώρας, είναι αυτό που λέμε ο άντρας-αφέντης. Και όσες φορές εγώ στον Βάνια δίνω κάποιο άλλοθι, συμβαίνει επειδή μπορεί να είναι και ο ίδιος θύμα των γυναικών. Γιατί κάποιες γυναίκες μπορεί να γουστάρουν αυτήν τη συμπεριφορά. Ίσως και αυτός για εκείνες να είναι στόχος. Γιατί η εποχή είναι σκληρή, γιατί η εποχή δημιουργεί ανάγκες που δεν μπορούν να καλυφθούν, άρα η γυναίκα θέλει ένα βράχο ν’ ακουμπήσει επάνω του. Εκεί πέρα, αν δεν έχεις την ποιότητα την εσωτερική να το διαχειριστείς αυτό, μπορεί να γίνεις τελικά ο άντρας-αφέντης και όχι το πραγματικό στήριγμα. Άρα η απάντησή μου είναι ότι σε ένα μεγάλο ποσοστό, για τέτοιου είδους άντρες φταίνε και οι γυναίκες.

Κ.Κ.Χ.: Εδώ εγώ θέλω θα συμπληρώσω ότι οι άντρες που έχουν αυτή την τάση είναι ακραία ανασφαλείς σαν άνθρωποι, από την ανασφάλεια προέρχεται όλο αυτό, και θα συμφωνήσω βεβαίως ότι αυτό το επιτρέπει κάποιος ή κάποια να γίνει. Δηλαδή εν μέρει στους ανθρώπους βγάζουμε αυτό που θέλουμε εμείς να τους βγάλουμε. Τον Βάνια δεν θα τον αποκαλούσα θύμα σε καμία περίπτωση, αλλά θεωρώ ότι εάν δεχτείς αυτή τη συμπεριφορά από κάποιον, φταις κι εσύ.

Γ.Μ.: Πόσα αληθινά στοιχεία δικά σας υπάρχουν μέσα στο βιβλίο;

Κ.Κ.Χ.: Καταρχάς να πω ότι δύο ιστορίες είναι του πατέρα μου προσωπικές, μία είναι δική μου, οι υπόλοιπες είναι από κόσμο που ξέρουμε και ιστορίες που έχουμε ακούσει. Είναι δύσκολο να απαντήσω αν υπάρχουν στον πρωταγωνιστή χαρακτηριστικά δικά μου. Όπως σου είπα τον αντιπαθώ βαθύτατα, οπότε αν αποδεχόμουν ότι υπάρχει κάτι δικό μου θα ήταν λίγο οξύμωρο.Γ.Μ.: Η ιστορία σου η προσωπική, όμως, δεν είναι και αυτή κομμάτι του χαρακτήρα του;

Κ.Κ.Χ.: Κοίταξε. Οι ιστορίες είναι βασισμένες σε αληθινά γεγονότα. Δεν είναι όμως αυτολεξεί. Πολλές από τις ηρωίδες βέβαια είναι εν μέρει εμπνευσμένες από πραγματικά πρόσωπα. Νομίζω ότι ακόμη και υποσυνείδητα, όταν κάποιος γράφει ένα βιβλίο, θα πάρει έμπνευση από πραγματικά άτομα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ανήκουν στις συγκεκριμένες ιστορίες απαραίτητα.

Κ.Χ.: Εμένα, πάλι, είναι κομμάτια του εαυτού μου, δεν είμαστε ίδιοι άνθρωποι με τον Κωνσταντίνο, έχουμε μια άλλη αντίληψη των πραγμάτων και σαν άντρες είμαστε διαφορετικοί. Βέβαια η γενικότερη προσωπικότητα του Βάνια, ουσιαστικά είναι μία σύνθεση διαφόρων προσωπικοτήτων που γνωρίζω προσωπικά και όχι μόνο από τον χώρο της δημοσιογραφίας. Από εμένα όμως σε αυτό το βιβλίο, όταν έγραφα τις δικές μου ιστορίες, τις έξι -έξι έγραψα εγώ κι έξι ο Κωνσταντίνος- υπάρχουν μνήμες φωτογραφικές από γεγονότα που έχω ζήσει, τα οποία κόλλησα σαν κολάζ στη διήγηση ενός φίλου μου ίσως, και υπάρχουν και κάποια κομμάτια του εαυτού μου. Κομμάτια δηλαδή συμπεριφοράς δικής μου σε γυναίκες για τα οποία έχω μετανιώσει που υπήρξαν και νιώθω και λίγες ενοχές τώρα που έχω μεγαλώσει και τα βλέπω από μια απόσταση τα πράγματα. Γι’ αυτό και δεν μπορώ να αρνηθώ ότι υπάρχει ο Κώστας Χαρδαβέλλας μέσα σ’ αυτήν την ιστορία, σε ένα βαθμό.

Γ.Μ.: Έχεις γίνει κριτής του ίδιου σου του εαυτού δηλαδή;

Κ.Χ.: Βεβαίως. Εγώ είμαι πάντα κριτής όλων των προσωπικών επιλογών που κάνω και των εκπομπών στην τηλεόραση και των βιβλίων που γράφω. Ναι, πιστεύω ότι υπάρχω εκεί πέρα μέσα.

Γ.Μ.: Στις σεξουαλικές σκηνές του βιβλίου δεν έχετε χρησιμοποιήσει έναν υπαινικτικό τρόπο, αλλά άμεσες και ωμές εκφράσεις. Πώς πάρθηκε αυτή η απόφαση; Η λογοτεχνία τελικά θέλει σεξ;

Κ.Χ.: Αυτό είναι πολύ βαρύγδουπο για να το πει κανείς και μονοδιάστατο. Δεν θέλει σεξ η λογοτεχνία. Από την αρχή, χωρίς να συνεννοηθούμε μεταξύ μας καθόλου, ακολουθήσαμε και οι δύο μια ρεαλιστική μέθοδο. Εγώ δεν μπορώ τις υποκρισίες και τους υπαινιγμούς και τα «δήθεν» και τα «ξαφνικά την ένιωσε έτσι…». Όχι! Έγινε πράξη συγκεκριμένη, οι αντιδράσεις της γυναίκας ήταν αυτές, του άντρα ήταν αυτές. Είναι αυτό που ζούμε όλοι μας. Στη ζωή μας. Άρα λοιπόν, η απάντησή μου στον όποιον βάλει ένα τέτοιο θέμα, θα είναι «φίλε, έγραψα ρεαλιστικά τα πράγματα στην πραγματική τους διάσταση όπως τα ζει ο καθένας μας».

Γ.Μ.: Κωνσταντίνε, στο βλέμμα σου για πρώτη φορά διακρίνω ότι μάλλον συμφωνείς με τον πατέρα σου.

Κ.Κ.Χ.: Ναι. Συμφωνώ απόλυτα σε αυτό. Δεν θεωρώ ότι η λογοτεχνία χρειάζεται απαραιτήτως το σεξ, αλλά θεωρώ ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να το αποφεύγει κάποιος, δεν υπάρχει κανένας λόγος να αισθανόμαστε άβολα για αυτό το θέμα. Ακολουθήσαμε και οι δύο μια καθαρά ρεαλιστική προσέγγιση, γιατί δεν μου αρέσει ούτε εμένα ο καθωσπρεπισμός και η υποκρισία του ότι, αυτό το θέμα που το ζούμε όλοι καθημερινά, δεν μπορούμε να το γράψουμε σε λέξεις.

Γ.Μ.: Ο ήρωάς σας έρχεται αντιμέτωπος με έναν στυγνό εκβιασμό. Εσύ Κώστα έχεις πέσει ποτέ θύμα εκβιασμού για οποιοδήποτε λόγο;

Κ.Χ.: Σε όλα τα επίπεδα της προσωπικής μου ζωής, είτε ήταν επαγγελματικά, είτε ήταν ερωτικά, είτε ήταν οτιδήποτε άλλο, όχι, ποτέ. Και η απάντηση σε αυτό το «όχι, ποτέ», το κάθετο, είναι ότι φρόντιζα πάντοτε να μην τους δίνω το δικαίωμα να μπορούν να μ’ εκβιάσουν. Πιστεύω ότι μία καθαρότητα στη ζωή μας και μια καθαρότητα χαρακτήρα είναι η μεγαλύτερη ασπίδα για να μην μπορεί κάποιος να σε εκβιάσει.

Γ.Μ.: Κωνσταντίνε, γράφοντας το συγκεκριμένο βιβλίο με το συγκεκριμένο θέμα, σκέφτηκες μήπως επηρεάσει αρνητικά τις γυναίκες απέναντί σου; Μήπως κάποιες σε ταυτίσουν με τον ήρωά σου, τον Βάνια Βενιέρη;

Κ.Κ.Χ.: Ναι. Είναι κάτι το οποίο με ανησυχούσε, δεν θα πω ψέματα. Όταν γράφεις ένα τέτοιο βιβλίο, κινδυνεύεις πάντα να ταυτιστείς με τον πρωταγωνιστή. Παρόλα αυτά πιστεύω ότι όποιος με γνωρίζει σαν άνθρωπο μπορεί πολύ ξεκάθαρα να δει ότι δεν είμαι έτσι. Και από εκεί πηγάζει λίγο και η αντιπάθειά μου για τον πρωταγωνιστή. Γι’ αυτό δεν το φοβάμαι πλέον τώρα που έχει βγει το βιβλίο, όμως ήταν κάτι στο πίσω μέρος του μυαλού μου – όχι απαραίτητα σαν φόβος, αλλά σαν ανησυχία.

Κ.Χ.: Εγώ τι να απαντήσω σε αυτό;

Γ.Μ.: Αυτή η ερώτηση ήταν μόνο για τον Κωνσταντίνο.

Κ.Κ.Χ.: Εσύ άστο αυτό. Εσύ έχεις απαντήσει ήδη. (συμπληρώνει γελώντας)

Γ.Μ.: Ποια είναι η πολυτιμότερη εμπειρία του Κώστα Χαρδαβέλλα στην καριέρα τόσων ετών; Υπήρξε κάποιο γεγονός που να σε άλλαξε σαν άνθρωπο;

Κ.Χ.: Υπήρξαν πολλά γεγονότα που με έχουν επηρεάσει και με έχουν αλλάξει σαν άνθρωπο. Ξέρεις, με τη δημοσιογραφία εγώ πιστεύω ότι ζεις δέκα ζωές. Όχι μία. Δέκα. Αντιλαμβάνεσαι λοιπόν με όλα αυτά που έχω κάνει, ότι υπήρξαν γεγονότα που με καθόρισαν, με σφράγισαν, κυρίως αυτά που έχουν να κάνουν με τον άνθρωπο. Όχι με την εξουσία. Με τον πάσχοντα άνθρωπο. Θα μπορούσα να σου διηγηθώ πολλά, αλλά δεν θα μας έφτανε ο χρόνος. Θα σου πω όμως για κάτι άλλο που με επηρέασε πάρα πολύ. Θα σου πω για την περιπέτεια που είχα με τον καρκίνο στους λεμφαδένες πριν από εννέα χρόνια.
Ξέρεις, ενώ όλοι φοβόμαστε τον θάνατο, εμένα ποτέ δεν με απασχολούσε το θέμα ότι θα πεθάνω και αυτό γιατί έχω ζήσει πάρα πολύ με την οσμή του θανάτου, σε πολεμικές αποστολές, δημοσιογραφικές, που είχαν σκοτωθεί φίλοι μου, συνάδελφοί μου δίπλα μου κι εγώ είχα γλυτώσει κατά τύχη. Ακούγοντας όμως την αναγγελία του καρκίνου, ήταν αυτό που με έκανε να μυρίσω τον θάνατο από πολύ πιο κοντά, σε απόσταση αναπνοής, κι αυτό με καθόρισε πολύ στη συνέχεια της ζωής μου. Με έκανε να βλέπω τα πράγματα από μία απόσταση, με μια μεγαλύτερη επιείκεια και από ένα άλλο επίπεδο.

Γ.Μ.: Κωνσταντίνε, έχω διαβάσει ότι δεν θέλησες να ασχοληθείς με τη δημοσιογραφία και επέλεξες το επάγγελμα του διαιτολόγου- διατροφολόγου. Κάτι ολοφάνερα πολύ διαφορετικό. Τώρα ασχολείσαι με τη συγγραφή. Πες μου, τι σε οδήγησε τελικά στο γράψιμο; Αναρωτήθηκες μήπως τόσα χρόνια προσπαθούσες να ξεφύγεις από κάτι που κυλάει στις φλέβες σου;

Κ.Κ.Χ.: Όχι. Ποτέ δεν μου άρεσε η δημοσιογραφία. Από μικρός δεν ήξερα τι ήθελα να γίνω, αλλά ήξερα τι δεν ήθελα να γίνω και αυτό ήταν δημοσιογράφος. Γιατί νομίζω, κι ίσως αυτό να ακουστεί λίγο κακό, ότι οι άνθρωποι αυτές τις μέρες και όπως είναι ο χώρος αυτός, που θέλουν να βγουν στη δημοσιογραφία είναι οι άνθρωποι που στατιστικά δεν ξέρουν ακριβώς τι είναι και πώς λειτουργεί. Επειδή είχα την τύχη να το δω από κοντά και από πρώτο χέρι, είχα αποφασίσει ότι δεν θα ασχολιόμουν ποτέ με αυτό το χώρο. Δεν θεωρώ ότι το γράψιμο και η δημοσιογραφία είναι απαραίτητα το ίδιο πράγμα, γι’ αυτό και η συγγραφή είναι κάτι το οποίο το έκανα αρχικά σαν χόμπι, όταν είχα φύγει από την Ελλάδα, και το έκανα για να περνάω ωραία την ώρα μου. Σταδιακά έγινε κάτι που σε πρώτη φάση αποφάσισα να ασχοληθώ ίσως, αλλά όχι, δεν μου έχει περάσει ποτέ από το μυαλό ότι θα μπορούσα να γίνω δημοσιογράφος.

Γ.Μ.: Συγγραφέας θέλεις να συνεχίσεις να είσαι;

Κ.Κ.Χ.: Θα συνεχίσω να γράφω όπως γράφω τώρα. Δεν νομίζω ότι θα γίνει ποτέ το βασικό μου επάγγελμα. Δεν πιστεύω ότι θα φτάσω σε σημείο να βγάζω κάθε χρόνο βιβλίο, αλλά επειδή το κάνω κυρίως σαν κάτι που ευχαριστεί εμένα, όσο έχω κάτι να γράψω, θα συνεχίσω να γράφω.

Γ.Μ.: Κώστα, υπάρχει κάποιο μότο που το ακολουθείς πάντα;

Κ.Χ.: Το μότο το δικό μου είναι «πάντα μπροστά, ποτέ πίσω και άφησε τα σκουπίδια να κλαίνε μόνα τους».

Γ.Μ.: Κωνσταντίνε; Εσύ;

Κ.Κ.Χ.: Το δικό μου μότο το αποδεικνύει ο τρόπος που ζω μέχρι τώρα τη ζωή μου. Προτιμώ να μετανιώσω για κάτι που έκανα, παρά για κάτι που δεν έκανα. Αυτό.

Γ.Μ.: Κλείνοντας, θέλω να μου πείτε ποιο είναι το «ευχαριστώ» σας για τη ζωή που έχετε ζήσει μέχρι τώρα και ποιο το παράπονό σας.

Κ.Χ.: Το ευχαριστώ για μένα στη ζωή μου, είναι σε έναν άνθρωπο που με μεγάλωσε, τον Βάνια Καρατζά, που δεν υπάρχει στη ζωή. Είναι ο άνθρωπος που με ανέλαβε παιδάκι πέντε χρονών, είναι ο άγγελος της ζωής μου, είναι αυτός που με αγάπησε σαν παιδί του χωρίς να είμαι παιδί του και του χρωστάω το μεγαλύτερο «ευχαριστώ» της ζωής μου. Του το έχω πει πριν φύγει από τη ζωή.

Γ.Μ.: Παράπονο δεν υπάρχει;

Κ.Χ.: Ξέρεις κάτι; Πιστεύω πως είμαι ευλογημένος άνθρωπος. Παρόλο που η παιδική μου ηλικία μέσα στην ορφάνια ήταν πολύ πολύ δύσκολη. Ξεκίνησα από το υπόγειο αλλά μετά είχα μια περίεργη προστασία και μια περίεργη ευλογία. Εγώ πιστεύω στον Θεό, πιστεύω στο Θείο, όχι σαν θεούσος, αλλά πιστεύω σε μια δύναμη η οποία μας προστατεύει. Αυτή νομίζω με προστάτεψε τότε και με το πρόβλημα της υγείας μου.
Άρα λοιπόν θεωρώ τον εαυτό μου ευλογημένο, γιατί έχω αυτόν εδώ τον γιο, γιατί έχω κάνει μια καριέρα, γιατί είμαι… μικρός ακόμα κι έχω πολλά να κάνω. (Κλείνει την απάντησή του γελώντας)

Κ.Κ.Χ.: Εμένα το «ευχαριστώ» μου είναι στο ότι μεγάλωσα με δύο ανθρώπους που ενώ ήταν πολύ καλοί γονείς, δεν ακολούθησαν το στερεότυπο του καταπιεστικού γονιού. Πάντα μου έδιναν την ελευθερία και την ευκαιρία να αναπτύξω ποιος είμαι και να κάνω αυτά που ήθελα, ακόμη κι αν μέσα τους πιστεύανε ότι ήταν λάθος. Με άφηναν να το κάνω για να το μάθω μόνος μου. Αυτό με έχει βοηθήσει στο να μην έχω απωθημένα, ώστε να μην έχω εντέλει και παράπονο, αφού ρώτησες. Αυτό είναι το «ευχαριστώ» μου. Ότι κοιτώντας πίσω, δεν υπάρχει τίποτα απολύτως που θα ήθελα να αλλάξω.

Κλείνοντας την εγγραφή στο μαγνητόφωνο, τους έκανα μια τελευταία ερώτηση. «Επειδή δεν πρόλαβα να τελειώσω το βιβλίο γιατί έπρεπε να ετοιμάσω τις ερωτήσεις για τη συνέντευξη, πείτε μου κάτι, μεταξύ μας. Θα προλάβει ο Βάνιας; Έχω μεγάλη αγωνία». Λέξη δεν μου είπε κανείς τους, όμως το περίεργο βλέμμα τους με έκανε να ακυρώσω το επόμενο ραντεβού μου και να επιστρέψω γρήγορα σπίτι για να διαβάσω τα δύο τελευταία κεφάλαια από τις 12 ΓΥΝΑΙΚΕΣ.

Κωνσταντίνος Κ. Χαρδαβέλλας, Κώστας Χαρδαβέλλας, Peter Tamas, Πάνος Παπαδάκης και Γερακίνα Μπουρίκα

*Η φωτογράφιση πραγματοποιήθηκε στο ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΜΠΕΝΑΚΗ, Λεωφ. Ποσειδώνος 14 και Τρίτωνος 1, 175 61, Παλαιό Φάληρο.

*Ευχαριστούμε θερμά την κυρία Μαρία Αργυριάδη, η οποία μας ξενάγησε στο Μουσείο και διευκόλυνε την παραγωγή της φωτογράφισης.

 

 

Books and Style

Books and Style