ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΠΛΕΤΑ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΠΛΕΤΑ
Η νουβέλα του Μιχάλη Γριβέα «Φάρος Σκιών», πραγματεύεται το θέμα της κοινωνικής εντροπίας, της κοσμικής αποδιοργάνωσης και της ψυχικής φθοράς μιας ολόκληρης εποχής.
Ο φάρος αποτελεί μια τρύπα, μια πύλη στο σύμπαν , όπου η ενέργεια δεν χάνεται, απελευθερώνεται μέσα από την τόλμη, τη γενναιότητα, την ευαισθησία, ενώ αντίθετα αφομοιώνεται από την αυτοκατάσχεση της βούλησης.
Μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι, μέσα από το βιβλίο αυτό, καταγράφεται η πνευματική πορεία του ίδιου στον κόσμο. Καταγράφονται οι προσωπικοί του αγώνες να επαναφέρει χαμένες αξίες, ιδανικά που πιστοποιούν τη δράση του ανθρώπου-μεσσία, του ανθρώπου που θα αλλάξει τα πολιτικά δεδομένα της εποχής.
Το μπουρίνι, η φουρτούνα συμβολίζουν επίσης τις περιπέτειες της ζωής που πρέπει να μάθεις να τις χρησιμοποιείς ως σύντροφους στο ταξίδι της περιπλάνησης και όχι ως εχθρούς.
Το ταξίδι είναι μακρύ, δύσκολο, επικίνδυνο και αυτό γιατί ο άνθρωπος καλείται να παλαίψει με πάμπολα τέρατα όπως οι χιλιάδες φόβοι που στοιχειώνουν και καθηλώνουν τη καθημερινή μας δράση.
Ένα ταξίδι υπαρξιακής αγωνίας και ενδοσκόπησης όπου οι δαίμονες μπορεί να είναι οι άλλοι, το κοπάδι, όπως τους αναφέρει, μπορεί όμως να είναι και ο ίδιος ο εαυτός μας που πρέπει να αντιπαλαίψουμε. Ο εαυτός που δημιουργήθηκε από το βόλεμα του ατομικού συμφέροντος, από το ρόλο του δούλου που του αρκεί να βουτάει τη γλώσσα του στο μέλι και να παραμένει ανήμπορος, συνένοχος στην ανελευθερία του.
Το ταξίδι αυτό είναι ένα ταξίδι απεξάρτησης από όλα αυτά που μας πληγώνουν, αλλά τα αγαπάμε γιατί μας βολέυουν στη δυστυχία μας και μας καθιστούν υποζύγια, κουβαλητές δηλαδή της δυστυχίας μας.
Είναι ένα ταξίδι προς την ελευθερία, που τον απαλάσσει από το παρελθόν, και το παρόν που φυλακίζουν την πνευματική του υπόσταση. Και ο φάρος είναι η διέξοδος, το μονοπάτι διαφυγής από την παράνοια, η πόρτα εξόδου στο θέατρο του παραλόγου.
Χρησιμοποιεί το φάρο ως αλληγορικό στοιχείο για να απεικονίσει τόσο τον δικό του εσωτερικό κόσμο, όσο και αυτόν που τον περιβάλλει.
Κάπως έτσι, ο φάρος γίνεται ταυτόχρονα- σύμβολο περιορισμού και ανεξαρτησίας, ένα όριο στο οποίο ωστόσο μπορείς να κάνεις να φθάσει με άπειρους τρόπους κάποιους περισσότερο και κάποιους λιγότερο ελεύθερους, βλέπε τον τρόπο που έφτασαν οι άλλοι και τον τρόπο που έφτασε ο ήρωας στην ακτή.
Μπορεί να υποθέσει κανείς ότι ο ήρωας περιπλανιέται για την εξεύρεση ενός καινούργιου τόπου, μιάς άλλης περισσότερο φιλικής πατρίδας.
Ότι μάχεται να ξεφύγει από την φθορά και την κατάθλιψη που του δημιουργούν οι συνθήκες γύρω του. Δεν θέλει να ανήκει εκεί, αλλά δεν ξέρει και που ανήκει. Αυτό ψάχνει να βρει που ανήκει, ανήκει στον εαυτό του ή στους άλλους.
Τους εχθρούς και τους φίλους ψάχνει να τους βρει μέσα στον ίδιο τον εαυτό του. Δυο εικονικοί στρατοί που συγκρούονται πραγματικά ή νοητά μέσα στον ίδιο άνθρωπο, που ψάχνει απεγνωσμένα να βρει την ταυτότητα του, να ορίσει τα σημεία του.
Είναι το άσπρο και το μαύρο που συνυπάρχουν μέσα μας, γεγονός που αποτελεί νομοτέλεια της φύσης και της ζωής. Ψάχνει να αλλάξει τις αναλογίες, να βγάλει το προσωπείο του άσπρου που από πίσω είναι σκέτη πίσσα και να εξωραίσει το μαύρο που είναι πιο άσπρο, πιο λευκό κι από τον πιο λευκό.
θυμίζει πολύ την «ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΗ ΝΟΥΒΕΛΑ» του Στέφαν Τσβάιχ, που πειραματίζεται με το άσπρο και το μαύρο για να δώσει λύσεις σε οικουμενικά προβλήματα. Πάνω σε μια σκακιέρα απλώνει τον παγκόσμιο χάρτη και αναδιατάσσει τις αιχμαλωσίες, αναδιατυπώνει ερωτήματα όπως: «Ποιος κινδυνεύει τελικά από ποιόν;». Για να καταλήξουν και οι δύο ότι οι δαίμονες κατοικούν μέσα μας και απλά τους αντιμετωπίζουμε έξω μας με την βοήθεια του καθρέπτη.
Και τα δύο βιβλία επιχειρούν ουσιαστικά να επιφέρουν ένα ισχυρό πολιτικό και πολιτισμικό σοκ στην ισχύουσα κατάσταση.
Το βιβλίο «ΦΑΡΟΣ ΣΚΙΩΝ» του Μιχάλη Γριβέα είναι ένα βιβλίο βαθιά πολιτικό που προσπαθεί να αποδείξει ότι η δύναμη που χρειάζεται για να αλλάξουμε τα πράγματα, για να αλλάξουμε τον κόσμο, κρύβεται μέσα μας, αρκεί να την ανιχνεύσουμε και να πολεμήσουμε την ακινησία.
Χρησιμοποιεί εξαιρετικά την τεχνική του κοντραστ, της αντιθετικής δηλαδή, προκειμένου να περιγράψει τις πολιτικές πτυχές αυτού του φαινομένου που έχει καταπιεί τον κόσμο και την φωνή του, ονομάζεται βολή της συνείδησης και έχει τις ρίζες του στις τερατογενέσεις του καπιταλισμού, το φιλελευθερισμό και τον νεοφιλελευθερισμό.
Παραθέτω λοιπόν μερικές χαρακτηριστικές φράσεις στις οποίες αποτυπώνεται αυτή η τεχνική:
- ΟΙ ΑΛΛΟΙ: «Πιασμένοι χέρι-χέρι παλεύαμε να κρατηθούμε ο ένας απ’ τον άλλον»
Ο ΗΡΩΑΣ: «Προτιμούσα να πέσω μαχόμενος, παρά να ενστερνιστώ τη ζοφερή ακινησία τους»
- Ο ΗΡΩΑΣ: «Κανέις άλλος δεν πίστευε στον αγώνα μου. Τον βάφτιζαν σαρκαστικά ουτοπία»
ΟΙ ΑΛΛΟΙ: «Μόνο ένας ηλίθιος μπορεί να πιστεύει ότι θα αποκτήσει δυνάμεις υπερανθρώπου»
- ΟΙ ΑΛΛΟΙ: «Δίδαξέ τον πως μονάχος κόντρα στις βουλές σου, δεν πρόκειται να πετύχει τίποτα»
Ο ΗΡΩΑΣ: «Η εικοστή τέταρτη ώρα των αντοχών μου είχε παρέλθει ανεπιστρεπτί, όταν ξάφνου από το πουθενά μπουκάρισε η άλλη η εικοστή πέμπτη ώρα, για να μου αποδείξει ότι σε τούτον εδώ τον κόσμο, ευτυχώς δεν γίνονται όλα σύμφωνα με τα προγραμματισμένα τεφτέρια των λογιστών…»
Ο λόγος του Μιχάλη Γριβέα είναι εξαιρετικά λυρικός, θαρρείς σε πολλά σημεία ότι τα κείμενα είναι πεζοποιήματα, που περιγράφουν τη διαφορετικότητα του Θεού έσωθεν και έξωθεν.
Το βιβλίο μέσα από την ανατρεπτικότητα του είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικό και προτρέπει στην αναμόχλευση των αξιών μας.
Προτρέπει να μπήξουμε το ακόντιο στη δική μας καρδιά, που σάπισε και δεν έχει πια να δώσει τίποτα σε επίπεδο προσφοράς στον κόσμο αυτό.
Προτρέπει να σκοτώσουμε τον παλιό μας εαυτό και να γεννήσουμε έναν καινούργιο με στραμμένο το πρόσωπο στο σύμπαν.
Παναγιώτα Μπλέτα – Συγγραφέας/Διανοήτρια
Email: bletas.p1@gmail.com
Facebook/Twitter: Panagiota Bletas